Italiaanse topdokters waarschuwen voor een strijd op leven en dood: ‘Iederéén moet thuisblijven’

‘Je moet het aantal bedden op je intensivecare-afdelingen minstens verviervoudigen’, waarschuwt de Italiaanse cardiologe Daniela Aschieri vanuit haar ziekenhuis in Piacenza, waar sinds enkele weken alleen nog coronapatiënten worden behandeld.

Italië is de grootste coronahaard in Europa. Wekenlang circuleerde het coronavirus er onder de radar, tot half februari de Italiaanse overheid alarm sloeg. Op 22 februari gingen de eerste dorpen en steden in Noord-Italië in quarantaine. Intussen geldt de quarantaine in het hele land. Met name in de regio Lombardije is de toestand kritiek. Er zijn te weinig bedden in de ziekenhuizen en te weinig beademingstoestellen om het nog steeds toenemende aantal coronapatiënten de nodige zorg toe te kunnen dienen.

Via WhatsApp spreken we dokter Daniela Aschieri, hoofd van de afdeling Cardiologie van het Castel San Giovanni-ziekenhuis in Piacenza, in de regio Emilia-Romagna, na Lombardije de zwaarst getroffen regio in Italië. Aschieri wordt in de Italiaanse pers ‘dottoressa anti-infarto‘ – dokter anti-hartaanval – genoemd, omdat ze Piacenza heeft volgeplaatst met defibrillatoren. Ook Marco Stabile, hoofd van de afdeling Plastische Chirurgie in het Castel San Giovanni- ziekenhuis, neemt deel aan het WhatsApp-gesprek. Het ziekenhuis waaraan de dokters leiding geven, is sinds enkele weken omgebouwd tot een ‘Covid-19’-eenheid, waar haast uitsluitend patiënten met zware longaandoeningen, veroorzaakt door het coronavirus, worden verzorgd.

Marco Stabile: Ik ben plastisch chirurg, mijn collega is hartspecialist, maar we doen nu letterlijk álles in ons ziekenhuis. Dit is een oorlog, en in een oorlog moet je tot alles bereid zijn.

Daniela Aschieri: Op dit moment behandelen we in ons ziekenhuis 119 coronapatiënten, waarvan 15 op Intensieve Zorg liggen.

Stabile: Het gaat overigens niet alleen om oude mensen die in een kritieke toestand verkeren, er zitten ook ernstig zieke jonge mensen bij. In onze intensivecare-afdeling is er eigenlijk allang geen plaats meer. We gebruiken nu andere delen van het ziekenhuis die we inrichten als speciale eenheden om zo veel mogelijk coronapatiënten te redden, met zuurstofmaskers, met intubatie, en met gespecialiseerde reanimatie-instrumenten.

Aschieri: Een tiental van onze patiënten is jonger dan 50, de jongste twee zijn zelfs maar 30 jaar oud, en er liggen 7 patiënten jonger dan 60 op intensive care. Het klopt dus zeker niet dat alleen oudere mensen ernstig ziek worden.

Hadden die jongere coronapatiënten andere gezondheidsproblemen?

Stabile: Nee, het gaat om jonge mensen die in goede gezondheid verkeerden, maar die door infectie met het coronavirus een dubbele longontsteking hebben gekregen. Dat is ook een boodschap die wij willen geven: dit is echt niet een soort griepje. Dit virus is veel besmettelijker dan de griep en is ook voor veel meer patiënten levensbedreigend.

U spreekt van een oorlogssituatie?

Aschieri: Ja, want we hebben niet genoeg bedden om nieuwe patiënten op te vangen en ondanks de complete lockdown die twee weken geleden in Noord-Italië is ingesteld, blijft het aantal besmettingen stijgen. We hebben ook niet genoeg bedden voor patiënten die uit de gevarenzone zijn en de ziekenboeg mogen verlaten, maar die wel nog twee weken in volledige isolatie moeten blijven. We kunnen ze niet naar huis sturen, en dus zoeken we bedden in andere ziekenhuizen, om ervoor te zorgen dat ze geen andere mensen meer besmetten, maar dat verloopt heel moeizaam.

Wat doet u als u te weinig bedden hebt voor nieuwe patiënten?

Stabile: We improviseren en we maken plaats. Voorlopig blijven we nieuwe patiënten aanvaarden en het systeem overbelasten, we kunnen niet anders. We zetten nu bijvoorbeeld drie bedden in één kamer. Maar dit is ook onze boodschap aan andere landen: voorzie in voldoende capaciteit in jullie ziekenhuizen.

Aschieri: Dat is inderdaad de belangrijkste aanbeveling die ik zou willen doen: verhoog het aantal bedden op jullie intensivecare-afdelingen met minstens vier keer in vergelijking met je normale capaciteit. Verder hebben we meer dokters en verplegend personeel nodig en moeten alle artsen, van welke specialisatie ook, de handen ineenslaan. In ons ziekenhuis geldt vandaag: of je nu chirurg, hartspecialist, internist of plastisch chirurg bent, iedereen werkt samen met maar één doel voor ogen: de bestrijding van deze verschrikkelijke, door het coronavirus veroorzaakte longziekten.

Als het aantal besmettingen blijft toenemen, hebben de quarantainemaatregelen van de Italiaanse overheid dan geen effect?

Stabile: Toch wel. We zien hoopgevende resultaten in Codogono en Vo’Euganeo, de steden waar de eerste coronagevallen werden geregistreerd en die het eerst in quarantaine zijn geplaatst. Daar zijn de laatste dagen nauwelijks nieuwe besmettingen bij gekomen en hebben de rigoureuze quarantainemaatregelen wel degelijk resultaat gehad. Hopelijk vormt dit model de oplossing. Maar dan moet echt iedereen thuis blijven – iedereen.

Aschieri: Dat is absoluut noodzakelijk. Het is de enige manier die we hebben om de strijd tegen dit virus te winnen.

Stabile: Vooral de jongeren moeten dat beseffen. Zij zijn vaak drager van het virus, maar hebben geen symptomen en gaan dus zonder het te weten iedereen besmetten. Dat is nu de opdracht voor ons als samenleving: de jongeren ervan doordringen dat ze thuis moeten blijven. Ze hebben internet, ze hebben playstation, er zijn allerlei dingen die ze thuis kunnen doen. Maar afspreken met vrienden of feestjes organiseren is totaal verboden. Als we mensenlevens willen redden, moeten we op de eerste plaats de jongeren thuis houden.

Aschieri: Landen als België, Frankrijk, of Nederland, kunnen leren uit wat er in Italië gebeurt, en vandaag, niet morgen, hun burgers verplichten om thuis te blijven.

Kunt u zich als arts voldoende beschermen en houdt u het fysiek vol?

Stabile: We dragen maskers, pakken, handschoenen, en daaraan is er ook geen tekort. We zijn goed beschermd. Dat moet ook, want als ook de dokters sterven, stort het systeem in. Iedereen in ons ziekenhuis werkt dag en nacht, bijna zonder onderbreking. Maar als je de mensen wilt redden, moet je dat ook doen. En bovendien, als wij dit niet doen, gaan we allemaal sterven aan deze epidemie. Ofwel doe je je werk, ofwel ga je dood.

Uit ziekenhuizen in Lombardije komen verhalen van artsen die moeten kiezen welke patiënt ze behandelen en welke ze laten sterven.

Stabile: In ons ziekenhuis is dat nog niet het geval geweest. Wat we wel doen, is sommige patiënten overbrengen naar privéziekenhuizen. Maar we hoeven gelukkig nog niet te bepalen wie zal worden gered. In andere ziekenhuizen is dat inderdaad wel al voorgekomen, en dat kan ook niet anders, als je te weinig bedden en te weinig beademingstoestellen hebt. Wij hebben via crowdfunding geld ingezameld bij de lokale bevolking, en daarmee voor ons ziekenhuis al vier extra beademingstoestellen aangekocht. Dat gaat onze situatie toch wat verbeteren. En dat is ook een van de mooie zaken in deze oorlog: de solidariteit is bijna totaal. Maar het is echt een strijd op leven en dood.