Vreemd tafereel aan de Delhaize op de Fruithoflaan in Berchem. Op een doordeweekse dag duwt een draaideur honderden mensen naarbinnen. Maar vanochtend is ze potdicht. Alleen de kleinere ingang rechts is geopend. Ervoor: een rij met een veertigtal mensen. Erachter: twee bedienden die de mensen in groepjes van twee à drie binnenlaten. Rustig schuiven de klanten aan. De meesten houden voldoende afstand. De sfeer is beladen, er wordt weinig gepraat. ‘Alsof we op een begrafenis zijn’, zegt Rita Dochez (78). ‘Normaal doe ik hier altijd een babbelke, maar nu lijkt niemand iets te zeggen.’

Laatste pot honing

Om het coronabeest klein te krijgen heeft Delhaize extra maatregelen ingevoerd. 65-plussers krijgen tussen 8 en 9 uur ’s ochtends voorrang. ‘Een goeie zaak omdat het zal helpen het virus verder te bestrijden’, weet Eric d’Hondt (70). Al merkte hij weinig van die andere maatregel. Het aantal klanten wordt in Delhaize-winkels beperkt tot één iemand per 15 vierkante meter. In de grootste filialen worden maximaal 150 mensen toegelaten. ‘Toch was het erg druk, vond ik. Slechts één kassa was open. We moesten aanschuiven tot aan de beenhouwerij. En niet alle rekken waren aangevuld. De natte doekjes waren op. Ik heb ook de allerlaatste pot honing mee.’

Geen identiteitscontroles

Niemand moet aan het personeel aan de ingang zijn identiteitskaart laten zien. Al is het ook niet echt nodig. Haast iedereen heeft de boodschap begrepen: kwetsbaren eerst. Hier en daar duikt er een jonger persoon op. ‘Ik mag er niet in’, klinkt het sip. Maar de man is creatief en geeft een paar euro’s aan een andere klant met de vraag of hij wat snoep voor hem wil kopen. Een verpleegster, die er haar nachtshift heeft opzitten, is duidelijk niet op de hoogte. ‘Straf dat ik hier moet aanschuiven, maar ik begrijp het wel.’ En dan beteuterd. ‘De ouderen mogen meer respect tonen. Ik heb al naar mijn voeten gekregen dat ik onvoldoende afstand hield.’

Een huis properder dan ooit

Rita moet erom lachen. ‘Nu zijn wij eens de VIPS, niet de jongeren. Zalig toch?’ Vervolgens serieus. ‘Ik ben een optimist, maar nu word ik toch bang. Skypen met mijn kleinkinderen van 12 en 16 jaar. Mijn dochter niet meer kunnen zien omdat ze als stewardess een risicoberoep heeft. Waar gaat dat naartoe? Het maakt me eerlijk gezegd triest.’ Maar de kranige zeventigplusser ziet ook voordelen. ‘Nu heb ik tijd om te kuisen. Maar je kan niet blijven poetsen, hé? Vanmiddag ga ik koken en alles invriezen. Stoofvlees maken, en kalfsfricassee. Nu ga ik een laatste pak koffie halen, wortels, venkel. En misschien hebben ze weer wc-papier. Straks marcheer ik nog naar den apotheker en dan ben ik rond. Wat daarna? Breien zeker. Of lezen.’

De coronacrisis mag niet meer te lang duren, vindt ook Rita. ‘Als we straks niet meer buiten mogen, zit ik vast in een appartement dat volledig is ingepakt in plastic. Het wordt momenteel gerenoveerd. Sommige bewoners hebben gehuurd aan de zee om te ontsnappen aan de werken. Maar zelfs een uitstap naar de kust wordt afgeraden.’

Haar buurman in de rij vreest dat ze nog even zal moeten volhouden. Als ex-militair spreekt hij uit ervaring. ‘De overheid is ons langzaam aan het voorbereiden op erger. Ze doen er alles aan om paniek te voorkomen. En daarin slagen ze voorlopig’, aldus nog Luc Verbruggen (63). ‘Och, ik heb oorlogen in Bosnië en Afghanistan overleefd, ik heb het ergste al gezien. Ook het coronavirus is een te duchten vijand. Maar ik ben ervan overtuigd dat we ook deze strijd zullen winnen.’

Extra veiligheidsmaatregelen voor alle retail

Intussen voeren ook andere supermarkten extra veiligheidsmaatregelen in om de verspreiding van het virus te beteugelen en het welzijn van het winkelpersoneel maximaal te beschermen . ‘Al sinds vorige week woensdag regelen de geranten van onze filialen de trafiek’, zegt Hanne Poppe van Colruyt. ‘Als er te veel volk in de winkel is, beperken we het aantal mensen. Per tien klanten dat buiten gaan , laten we er tien binnen.’ Aldi besliste in veel van zijn filialen het aantal klanten te limiteren tot vijftig. Bewakingsagenten kunnen daarop toezien.

Maar daar blijft het niet bij. Alle winkels in ons land zullen voorzorgen moeten treffen, stelt Comeos. De sectorfederatie, die de Belgische handel en diensten vertegenwoordigt, raadt af te betalen met cash. Voorts moet er op een meter afstand van elkaar gewinkeld worden. Boodschappen doe je ook best alleen, klinkt het nog.

Het aantal klanten wordt bovendien beperkt tot één per tien vierkante meter. Maar voor alle duidelijkheid, besluit Comeos: ‘We blijven open. Mensen zullen altijd de mogelijkheid hebben om hun essentiële boodschappen te doen.’ Non-foodproducten kunnen best online aangekocht worden. Verschillende ketens, zoals JBC, Fnac, Torfs, Decathlon en Proximus, hebben hun verkooppunten ondertussen helemaal gesloten. Ook op weekdagen.