Wilmès vraagt vertrouwen voor bijna lege Kamer: “Coronavirus is een ernstig gevaar, nu samenwerken in nationale eenheid”

“Vanmorgen heeft de regering bij de koning de eed afgelegd”, begon Wilmès de regeerverklaring voor een parlement met slechts een handvol rechtstreekse toeschouwers: de fractieleiders en de vicepremiers. Al de andere parlementsleden volgden uit veiligheidsoverwegingen de toespraak via videostream. “Het was een plechtig en belangrijk moment gezien de ernst van de situatie. Ik sta hier vandaag voor u, lucide en vastberaden. Ik ben volledig toegewijd aan de taak die voor ons ligt. Op dit moment gaat de wereld, Europa en België door een periode zonder precedent. Covid-19 is een ernstig gevaar voor de bevolking. Daarvoor moeten we samenwerken in nationale eenheid, hand in hand.”

De premier bedankte de vele gezondheidswerkers in België, en iedereen die vandaag maakt dat het land blijft functioneren. “Wij zijn hen bijzonder erkentelijk. Ze moeten ons dagelijks inspireren en een gevoel van verantwoordelijkheid geven. Ze maken ons bewust van de noodzaak de regels te respecteren en onszelf en anderen niet in gevaar te brengen. We worden allemaal getroffen door deze pandemie, zonder onderscheid.”  

Wilmès herinnerde eraan dat de coronacrisis grote economische gevolgen zal hebben en dat de regering er alles aan zal doen om de schokken zo veel mogelijk te verzachten. “België heeft troeven, en we zullen ze zoveel mogelijk moeten uitspelen. Onze eerste prioriteit is om alle verschillende overheden te verzamelen. Het overlegcomité zal regelmatig bijeenkomen. De minister-presidenten nemen deel aan de Nationale Veiligheidsraad. Ik wil hen daarvoor danken.”

Maar, voor de nodige maatregelen is er een stabiele meerderheid nodig, erkende de premier. De huidige regering moet via een vertrouwensstemming de nodige capaciteit krijgen om de crisis het hoofd te bieden, aldus de premier. De begroting zal via voorlopige twaalfden gestemd worden met slechts één amendement: de voorziening van 1 miljard euro om de crisis voorlopig aan te pakken.

De regering zal voor zes maanden bijzondere volmachten vragen, op vier domeinen: volksgezondheid, sociale zaken, veiligheid en economie. “Allemaal thema’s die met de verschillende vertegenwoordigers van de politieke partijen zullen worden verduidelijkt en verfijnd voordat ze - uiteraard - aan de Kamer ter stemming worden voorgelegd”, verduidelijkte Wilmès. “De uitvoering van de volmachten moet op het einde van deze periode in elk geval worden gecontroleerd door de Kamer.”

De kern (de premier en vicepremiers) zal regelmatig bijeenkomen, indien nodig samen met de vertegenwoordigers van de partijen die de volmachten steunen. Wilmès beloofde over uiterlijk zes maanden opnieuw het vertrouwen van het parlement te vragen. “Daardoor zullen we het kader van de lopende zaken voor de onderwerpen buiten deze crisis niet overstijgen”, klonk het. “De bedoeling moet blijven op termijn een federale regering te vormen die een parlementaire meerderheid heeft voor een globaal en positief project voor ons land.”

Wilmès kondigde ook aan meteen na de regeerverklaring een kern bij elkaar te roepen om mogelijke nieuwe maatregelen tegen het coronavirus te bespreken. Daarna komt ook de Nationale Veiligheidsraad samen.

De huidige ontslagnemende regering-Wilmès (MR, CD&V en Open Vld) maakt nu een doorstart tot een tijdelijke minderheidsregering met gedoogsteun vanuit de oppositie. De nieuwe ‘noodregering’ Wilmès II krijgt van oppositiepartijen PS, sp.a, Groen, Ecolo, N-VA, cdH en Défi steun om gedurende drie tot zes maanden volmachten in te zetten om de coronacrisis aan te pakken. Voor andere bevoegdheidsdomeinen zal de regering blijven functioneren als een regering in lopende zaken, zo is afgesproken.

N-VA kondigde aan de regering zelf niet het vertrouwen te zullen geven bij de stemming donderdag. “Het vertrouwen geven zou onnodige consequenties hebben op lange termijn”, zei Kamerfractieleider Peter De Roover daar gisterenavond over, na urenlang overleg in de ambtswoning van de premier. 

Na Sophie Wilmès legden ook de verschillende ministers de eed af. Koens Geens (CD&V) blijft op post als vicepremier en minister van Justitie en Europese Zaken, Alexander De Croo (Open Vld) als vicepremier en minister van Financiën en Ontwikkelingssamenwerking en David Clarinval (MR) als vicepremier en minister van Begroting en Ambtenarenzaken.

Pieter De Crem (CD&V) blijft op post als minister van Veiligheid en Binnenlandse Zaken, Maggie De Block (Open Vld) als minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid en van Asiel en Migratie, Daniel Bacquelaine (MR) als minister van Pensioenen, Marie Christine Marghem (MR) als minister van Energie, François Bellot (MR) als minister van Mobiliteit, Daniel Ducarme (MR) als minister van Middenstand en Landbouw, Philippe De Backer (Open Vld) als minister van Digitale Agenda, Telecommunicatie en Post, Nathalie Muylle (CD&V) als minister van Werk, Economie en Consumenten, en Philippe Goffin (MR) als minister van Buitenlandse Zaken en van Defensie.

Nu de regering-Wilmès er een wordt met volheid van bevoegdheden kunnen tien nieuwe parlementsleden straks de eed afleggen in de Kamer. Zij volgen de ministers op, die in lopende zaken ook gewoon Kamerleden waren. Voor CD&V komt zo jongerenvoorzitter Sammy Mahdi in de Kamer.

Wilmès vroeg meteen na haar regeerverklaring het vertrouwen van de Kamer. Donderdagvoormiddag debatteert de Kamer over de verklaring, de stemming volgt donderdagnamiddag, 48 uur na het discours van de premier. “Ik ben me bewust van de context die me hier brengt, maar ben ook vastberadener dan ooit”, sloot Wilmès af. “Met één simpele doelstelling voor ogen: de gezondheid van onze bevolking beschermen. Dat is geen programmapunt, dat is onze meest fundamentele opdracht.”

Donderdagvoormiddag debatteren ook enkel de fractieleiders over de regeerverklaring, de stemming in de namiddag vindt plaats via een schriftelijke procedure: de stemming verloopt individueel per naamafroeping per brief, waardoor alle leden veilig hun stem kunnen uitbrengen zonder dat de plenaire zaal volloopt.

Lees ook: Politicoloog Carl Devos haalt snoeihard uit naar politiek akkoord: “Vreselijk cynisch, politiek bedrog” (+)

Bekijk hieronder de volledige regeerverklaring van premier Wilmès