West-Europa haalt zijn ‘financiële bazooka’s’ boven

Duitsland:  de motor draait, maar hoelang nog?

Volkswagen kondigde pas een productiestop voor onbepaalde tijd aan en in de Duitse media gaan geruchten dat vliegtuigbouwer Airbus binnenkort staatssteun nodig heeft. Experts verwachten weldra de eerste golf van faillissementen. Corona bezorgt de grootste economie van Europa hartritmestoornissen.

Als een van de eersten kwam de Duitse regering vorige week met maatregelen. Minister van Economische Zaken Peter Altmaier en zijn collega op Financiën Olaf Scholz beloofden dat het bedrijfsleven voorlopig ‘onbeperkt’ geld kan lenen bij staatsbank KfW. Altmaier stelde dat de KfW in elk geval “550 miljard euro” aan kredieten beschikbaar kan stellen, maar eventueel ook meer.

Duitsland verkeert economisch nu nog in blakende gezondheid en de regering oogst al jaren historische begrotingsoverschotten. Als het virus zich dieper in het land heeft gevreten, worden de voorwaarden om kredieten op te nemen versoepeld en stopt de regering “meer miljarden in bestaande subsidiepotjes”.

Als de situatie écht ernstig wordt, bijvoorbeeld als de productie door het virus grotendeels dreigt stil te vallen en toeleveringsketens van essentiële goederen worden onderbroken, wil de Duitse regering overgaan tot conjunctuurprogramma’s en eventuele staatssteun.

Scholz beloofde ook een regeling voor eenmansbedrijven en kleine ondernemers die bijvoorbeeld hun winkels en culturele instellingen hebben moeten sluiten. Waarschijnlijk komt er ook voor hen een fonds bij staatsbank KfW. 

Italië: zoveelste recessie op komst

Vanwege de corona-uitbraak moet Italië zich volgens analisten opmaken voor zijn vierde recessie in twaalf jaar tijd. Omdat “zwabbers alleen niet voldoende zijn een vloed te lijf te gaan”, stelt de Italiaanse premier Giuseppe Conte 25 miljard euro extra beschikbaar “om een dijk te bouwen”. Ongeveer een uur nadat bekend werd dat het coronavirus in Italië al meer dan 28.000 mensen heeft besmet, presenteerde Conte maandag een verregaand economisch reddingsplan.

Zo worden er miljarden extra euro’s in de gezondheidszorg geïnvesteerd, komen er extra fondsen voor getroffen bedrijven en families, en staatsgaranties voor de banken. Die laatste zijn bedoeld opdat families die in de financiële problemen terechtkomen, tijdelijk het aflossen van een hypotheek of banklening kunnen stopzetten. Als eenmansbedrijven en seizoenswerkers momenteel geen inkomsten hebben, kunnen ze een speciale uitkering aanvragen van 600 euro. Ouders hebben recht op 600 euro ‘babysitvergoeding’, omdat de scholen zeker tot 3 april gesloten blijven.

Nog een aantal specifieke maatregelen: het is voor bedrijven verboden werknemers te ontslaan vanwege deze crisis; het ouderschapsverlof wordt opgerekt naar vijftien dagen; in de maanden maart en april mogen mensen die voor een gehandicapt familielid zorgen twaalf in plaats van drie dagen per maand betaald verlof opnemen; en iedereen die noodgedwongen in quarantaine moet, mag dat opgeven als ziekteverlof en zal dus gewoon worden doorbetaald.

Spanje wil gewone man uit het slop houden

Spanje trekt maar liefst 200 miljard euro uit om de coronacrisis op te vangen. Het is een ontzagwekkend bedrag, dat gelijk staat aan 20 procent van het bbp. “We laten niemand in de steek”, benadrukte de socialistische premier Pedro Sánchez gisteren.

De vorige crisis ligt in Zuid-Europa nog vers in het geheugen, en ging in Spanje gepaard met een lange reeks aan huisuitzettingen. Daarom zet de regering nu alles op alles om huiseigenaars te beschermen: werknemers die als gevolg van de corona-epidemie worden ontslagen of zelfstandigen die hun inkomsten drastisch zien teruglopen, hoeven hun hypotheek niet te betalen. “Niemand zal zijn woning verliezen”, beloofde Sánchez.

Daarnaast wordt het verboden om gas, water en licht af te sluiten bij mensen die krap bij kas zitten. Hetzelfde geldt voor telefoon en internet – onmisbaarder dan ooit nu de bevolking wekenlang zit opgesloten in huis.

Spanje haalt net als Duitsland een financiële bazooka van stal: 100 miljard euro moet garant staan voor de leningen van bedrijven – ook de kleinere. Het is de enige manier om te voorkomen dat de gedwongen sluiting de nekslag wordt voor de bars en winkeltjes die de Spaanse steden en dorpen hun charme geven.

Voor werknemers is geregeld dat ze een tijdelijke werkloosheidsuitkering kunnen krijgen. Ze blijven dan in dienst bij hetzelfde bedrijf, maar worden betaald uit de pot voor sociale zekerheid. 

Het Spaanse kabinet besteedt ook 30 miljoen euro aan de zoektocht naar een vaccin tegen het coronavirus.

Frankrijk: ‘oorlog’ op meerdere fronten

Volgens de Franse minister van Financiën Bruno Le Maire is Frankrijk niet alleen “in oorlog met het virus”, zoals president Macron maandagavond tot vijf keer toe zei, maar ook verwikkeld in een “economische en een financiële oorlog”.

“Geen enkel bedrijf, ongeacht de grootte, zal worden overgeleverd aan het risico failliet te gaan”, had president Macron in zijn toespraak gezegd. “Niemand in Frankrijk zal zonder financiële middelen komen te zitten.”

De regering gaat een steunfonds van 45 miljard euro optuigen om getroffen bedrijven en hun personeel bij te staan. Werknemers die technisch gedeeltelijk of geheel werkloos zijn, zullen door de staat worden gecompenseerd. Frankrijk hoopt dat de economie op die manier zo snel mogelijk kan worden ‘gereboot’ als de coronacrisis achter de rug is. De staat stelt zich daarnaast voor 300 miljard euro garant voor alle bedrijfsleningen, zodat ondernemingen die in financiële moeilijkheden zitten, geld kunnen blijven lenen.

De cafés, restaurants en ‘niet-essentiële winkels’ die sinds zaterdagnacht dicht blijven, hoeven de komende periode geen belastingen en sociale lasten af te staan, net als andere kleine en middelgrote ondernemingen. Die betalingen worden opgeschort en zo nodig zelfs kwijtgescholden.

Voor zelfstandigen en kleine bedrijven komt er een noodfonds van 2 miljard euro. Wie kan aantonen dat zijn omzet in maart tenminste 70 procent lager is dan in maart vorig jaar, krijgt een ‘vaste compensatie’ van 1.500 euro. Vermoed wordt dat die regeling, waarvoor zo’n 600.000 bedrijven in aanmerking komen, ook in april zal gelden.