Lockdown light: ‘Dit is eigenlijk een tweede zit voor volwassenen die zich niet gedroegen’
Vanaf 12 uur gaan in ons land strengere maatregelen van kracht die zeker tot 5 april gelden, op straffe van zware boetes. Maar een totale lockdown mag het niet heten. Gemiste kans, meent viroloog Marc Van Ranst: ‘Men had het lockdown moeten noemen. Dat is tenminste duidelijk.’
De strijd tegen het nieuwe coronavirus schakelt een versnelling hoger. Vanaf vandaag moeten niet-essentiële winkels verplicht sluiten. Voedingswinkels blijven wel open, net als apotheken, bankfilialen, winkels voor diervoeding, tankstations, postkantoren en krantenwinkels. Verplaatsingen moeten zo veel mogelijk beperkt worden, maar van een totale lockdown is geen sprake. Wie naar buiten gaat, mag dat doen met zijn gezin of één vriend. Joggen in het park is toegelaten, maar samenscholingen worden verboden.
Voor bedrijven geldt eveneens een strenger keurslijf. Telewerken wordt de norm en waar dat niet kan, moet voor voldoende afstand gezorgd worden tussen werknemers. Anders moet het bedrijf onverbiddelijk sluiten. Wie de regels met voeten treedt, kan op een zware boete rekenen.
Voor warenhuizen zal dan weer een maximaal aantal klanten opgelegd worden: 1 klant per 10 vierkante meter, en iedere klant krijgt 30 minuten in de winkel. “We gaan natuurlijk geen agenten voor de deur zetten. Winkels moeten die richtlijn gebruiken om zelf te bepalen hoeveel mensen ze binnenlaten”, klinkt het. Openbare markten moeten sluiten, bij de kapper mag slechts één klant in het salon en nachtwinkels moeten om 22 uur dicht. Voor crèches, scholen en woonzorgcentra verandert er niets.
Het nieuwe scenario hing al langer in de lucht. Daarbij speelde mee dat Frankrijk, waar eerder al een lockdown werd afgekondigd, een grote invloed heeft op de publieke opinie bij Franstalige Belgen. Maar ook in Vlaanderen leek het draagvlak gegroeid. “In tegenstelling tot vorige week was er dit keer veel eensgezindheid over serieuzere maatregelen”, zegt een goedgeplaatste bron.
Afdwingbaarheid
De nieuwe maatregelen zijn de eerste test voor de minderheidsregering met volheid van bevoegdheden. Sophie Wilmès (MR) legde eerder op de dag de eed als premier af. Opvallend: ons land gaat drastischer te werk dan buurland Nederland. Daar werd net aangekondigd dat er geen lockdown komt.
In De afspraak noemde viroloog Marc Van Ranst (KU Leuven) het wel een ‘gemiste kans’ om het woord lockdown niet in de mond te nemen, maar verder tonen experts zich tevreden. Hun grootste kritiek de voorbije dagen was namelijk de afdwingbaarheid van maatregelen. “Dit is eigenlijk een tweede zit voor de volwassenen die zich niet gedragen hebben, en daar hoort strikter toezicht bij”, zegt vaccinatie-expert Pierre Van Damme (UAntwerpen), die de boetes voor bedrijven en strenger politietoezicht een juiste klemtoon vindt.
De feestjes en cafébezoeken van de voorbije dagen waren volgens Van Damme “brandversnellers” in deze epidemie. De gevolgen daarvan moeten zich in de ziekenhuiscijfers nog laten gelden, en die kennen nu al een sterke toename. “Heel veel van die mensen zullen ziekenhuiscapaciteit innemen die voor de kwetsbaarsten weggelegd moet zijn.”
“Deze nieuwe regels zijn dus erg noodzakelijk”, beaamt professor infectieziekten Steven Callens (UGent). Dat beweging in de buitenlucht toegestaan blijft, juicht hij eveneens toe. “De buitenlucht opzoeken, en de impact daarvan op onze mentale gezondheid, zal erg belangrijk zijn in deze tijden. Zolang we het dus maar niet in groep doen.”