Twee derde van middelen voor België uit EU-fonds naar Wallonië, “verontwaardigde” Jambon plant démarche

In een fel afgeslankte setting heeft het Vlaams Parlement vanmiddag een actualiteitsdebat georganiseerd over de strijd tegen het coronavirus en de andere maatregelen van de Vlaamse regering. 

Alle partijen zien de ernst van de situatie in en vragen de Vlaamse regering al het mogelijke te doen in de strijd tegen het virus. "Dit zijn oorlogstaferelen in vredestijd", zei CD&V-fractieleider Peter Van Rompuy. Samen met de andere fractieleiders riep hij alle Vlamingen op om de gezondheidsrichtlijnen strikt op te volgen. "Het is de achterhoede die zal bepalen hoe we deze oorlog winnen", aldus Open Vld-fractieleider Willem-Frederik Schiltz. 

Alle partijen in het parlement steunen de maatregelen die de Vlaamse regering neemt om de verspreiding van het virus te voorkomen en de economische impact van de maatregelen te temperen. De financiële impact zal groot zijn, ook voor de Vlaamse begroting, maar die begroting kan volgens N-VA-fractieleider Wilfried Vandaele "tegen een stootje". Volgens CD&V is de leuze daarbij: "Whatever it takes". "Het redden van levens krijgt voorrang op de begrotingsdoelstellingen", aldus fractieleider Van Rompuy. "Never waste a good crisis", vulde Schiltz aan. "We zullen extra investeringen moeten doen om onze economie weerbaarder te maken in de toekomst". 

Ook alle oppositiepartijen (Vlaams Belang, Groen, sp.a en PVDA) willen zich achter de strijd van de regering tegen het coronavirus scharen. Toch klinkt er links en rechts kritiek en zijn er vragen naar bijkomende maatregelen. Zo wordt onder meer aangedrongen op bijkomende maatregelen voor huishoud- een poetshulpen, op meer transparante communicatie en op het stopzetten van de uithuiszettingen, zoals ook in Brussel en Wallonië is beslist.

Vlaams Belang herhaalde ook haar vraag naar een sluiting van de grenzen. De partij vindt ook dat de crisis efficiënter had aangepakt kunnen worden. Ook sp.a plaatst een aantal kanttekeningen. "Dit is een wake-up call. Het toont dat men niet voorbereid was en dat er nergens scenario's klaar lagen. De regering heeft een aantal goeie maatregelen genomen, maar niet altijd snel genoeg, zeker als het gaat om weinig populaire maatregelen voor de rusthuizen en scholen", aldus sp.a-fractieleider Hannelore Goeman. 

Groen-fractieleider Björn Rzoska van zijn kant suggereerde om de besparingen in de zorg 'on hold' te zetten, een pleidooi dat ook gesteund werd door PVDA-fractieldier Jos D'Haese. 

Minister-president Jan Jambon (N-VA) beloofde elke bijkomende suggestie te onderzoeken. Daarnaast kondigde Jambon aan dat er een stuurcomité zal opgesteld worden die zich zal moeten buigen over de economische relance. De minister-president verdedigde zich ook tegen de kritiek. Hij benadrukte dat bij de genomen maatregelen steevast het advies van de wetenschappelijke experts wordt gevolgd. "Een algemene sluiting van de scholen werd bijvoorbeeld afgeraden", aldus Jambon. "Als de experts een algemene lockdown vragen, dan zal er een lockdown komen".

Jambon plant intussen een “démarche” tegen de verdeling van de middelen uit het EU-fonds in de strijd tegen corona. Hij is “verontwaardigd” dat twee derde van de middelen voor België uit dat fonds naar Wallonië gaat. “Eens te meer gaat er Europees noodgeld aan Vlaanderen voorbij”, zo zei hij in het Vlaams Parlement in antwoord op Vlaams Belang-fractieleider Chris Janssens.

Om de strijd tegen het coronavirus op Europees niveau het hoofd te bieden, heeft de EU een speciaal coronafonds in stelling gebracht. Elke lidstaat krijgt daaruit een bedrag toegewezen. Voor België zou het gaan om een bedrag van 37 miljoen euro, waarvan twee derde bestemd is voor Wallonië. Vlaams Belang wilde van Jambon weten of die verdeling klopt. “Dat terwijl er meer Vlamingen getroffen worden door corona. Als die verdeling klopt, gaat u dan op tafel kloppen?”, vroeg Janssens.

“Ik ben daar even verontwaardigd over”, antwoordde Jambon. “Eens te meer gaat er Europees noodgeld aan Vlaanderen voorbij omdat de gekozen mechaniek ervoor zorgt dat de goede leerling van de klas gestraft wordt. Ik ga een démarche doen naar de Europese Commisie om te zeggen dat dit niet kan. Vlaanderen zit nominatief met de meeste slachtoffers en we krijgen nauwelijks budgetten. Dat lijkt me zeker een démarche waard om te zien hoe we dat kunnen rechttrekken”.

Om snel geld uit de Europese begroting vrij te maken, had de Europese Commissie vorige week voorgesteld om 8 miljard euro ongebruikte fondsen aan te boren. Het gaat om geld uit de Europese steunfondsen dat elke lidstaat had toegewezen gekregen, maar dat nog niet gebruikt is. In principe moeten lidstaten hun ongebruikte prefinanciering terugstorten, maar de Commissie wil nu een uitzondering maken en de lidstaten het geld laten houden. Die acht miljard euro zou in totaal 37 miljard euro aan investeringen moeten mobiliseren.

Voor België zou er in totaal 36,7 miljoen euro in de pot zitten. Daarvan is 6,5 miljoen euro bestemd voor Vlaanderen, 16 miljoen voor het Waalse gewest, 4,3 miljoen voor het Brusselse gewest en 9,6 miljoen euro voor de Franse Gemeenschap.

Het voorstel wordt intussen in versneld tempo door de Europese besluitvormingsmachine gejaagd. Woensdag hebben de ambassadeurs van de lidstaten het licht op groen gezet. Ze gaven ook hun goedkeuring aan een voorstel dat het Europese solidariteitsfonds voor natuurrampen uitbreidt naar de huidige crisis. Het Europees Parlement moet beide maatregelen nog goedkeuren.