Stalking, oplichting, verdwijningen, identiteitsdiefstal, zedenfeiten, drugsbendes, terrorisme: er valt geen misdrijf te bedenken of politie en gerecht doen in de zoektocht naar de daders een beroep op de gegevens over hun communicatie. Dat kan helpen om netwerken in kaart te brengen of om te bepalen waar iemand op een gegeven moment was (of niet was).

Telecombedrijven zoals Proximus en Telenet zijn daarom vandaag wettelijk verplicht allerlei data over alle gesprekken een jaar lang bij te houden. Dat gaat dan over met wie u belt, waar uw gsm zich bevindt, met wie u sms’t of mailt, welke sites u bezoekt, enzovoort. De inhoud van die mails of sms’en wordt niet bijgehouden.

Recht op privacy

Maar nu oordeelt het Europees Hof van Justitie dat zo’n algemene bewaarplicht in strijd is met het recht op privacy. “De bewaring moet worden beperkt tot het strikt noodzakelijke: een gerichte opslag waarbij het aantal personen en de duur van de bewaring beperkt zijn.”

In de praktijk zou dat er dus op neerkomen dat alleen de gegevens mogen worden bewaard van wie al in het vizier loopt van speurders. “Ik weet niet of de rechters van het Europees Hof al strafonderzoeken hebben gevoerd, maar ze moeten me dan toch eens uitleggen hoe ik vooraf kan weten wie feiten zal plegen”, reageert Philippe Van Linthout, covoorzitter van de Vereniging van Onderzoeksrechters. “Hoe komen we vaak uit bij verdachten? Door de analyse van dit soort gegevens. Natuurlijk moeten we voorzichtig zijn in het gebruik ervan. Voorlopig zal ik de Belgische wet over de bewaarplicht blijven toepassen.”

Kerstcadeau

Jos Vander Velpen, advocaat en voorzitter van de Liga voor Mensenrechten, is zeer opgetogen over het arrest. “Dit geeft mij veel moed om de Belgische regels (die al eens werden aangepast, red.) aan te vechten. Ik had gevreesd dat de Europese rechters anders zouden oordelen, maar gelukkig niet. Dit is voor mij een kerst- en nieuwjaarscadeau in één keer. Midden januari beginnen we de procedure om de Belgische regels te laten vernietigen.”