De Europese Centrale Bank gaat de strijd aan met corona: het waterpistooltje wordt een bazooka

In een verklaring benadrukt ECB-president Christine Lagarde dat er bij de ECB “geen limiet” is als het gaat om de toewijding aan de euro. Daarnaast zullen de beleidsmakers bij de ECB volgens haar alles doen wat nodig is binnen de mogelijkheden van hun mandaat. Daarmee lijkt Lagarde te zinspelen op de beroemde belofte van haar voorganger, voormalig ECB-president Mario Draghi. Die zei in 2012 “alles te doen” om de eurozone te redden uit de toenmalige eurocrisis.

De situatie rond het coronavirus wordt de laatste dagen ook steeds nijpender. De Franse minister van Financiën Bruno Le Maire deed eerder al een oproep aan de ECB om snel met nieuwe stappen te komen. “Alle instrumenten waarover de ECB beschikt, moeten worden gebruikt en moeten snel en massaal worden ingezet”, zei hij. Steeds meer economen vrezen dat de Europese economie in een recessie zal belanden door de crisis. Het noodprogramma dat nu is aangekondigd, loopt in ieder geval tot eind dit jaar. Als de coronacrisis dan nog niet voorbij is kan de ECB ook volgend jaar nog verdergaan met het opkopen van staatsobligaties en schuldpapier van bedrijven.

Europees Raadsvoorzitter Charles Michel verwelkomt de beslissing van de ECB. Eind volgende week houden de staatshoofden en regeringsleiders van de EU27 een nieuwe videoconferentie, die de Europese top van 26 en 27 maart vervangt. Twee zaken die op tafel liggen, zijn de uitgifte van Europese obligaties en de inzet van het Europese noodfonds ESM.

Economische taskforce

In eigen land is een economische taskforce opgericht die de federale regering moet bijstaan in de aanpak van de coronacrisis. Gouverneur Pierre Wunsch van de Nationale Bank en oud-voorzitter van de Boerenbond Piet Vanthemsche nemen het covoorzitterschap waar. De zogenaamde Economic Risk Management Group (ERMG) moet het economische equivalent worden van de Risk Management Group, die zich richt op het gezondheidsaspect van de crisis. 

De taskforce bestaat uit twee pijlers. Een opvolgingscel met leden van overheidsinstellingen, sociale partners, experts en vertegenwoordigers van de bedrijfswereld zullen de economische situatie monitoren. Een centrale cel, waarin ook vertegenwoordigers van de overheden zetelen, zal bepalen welke maatregelen worden genomen om de impact van de epidemie op de economie te verminderen. De overheid zou zwaar getroffen bedrijven tijdelijk kunnen ondersteunen door het verlenen van staatssteun. Voor strategisch belangrijke sectoren, zoals de luchtvaart, telecom of veiligheid zou dat via rechtstreekse financiële steun of waarborgen kunnen. 

Onder meer Brussels Airlines heeft 200 miljoen euro steun gevraagd. Het luchtvaartbedrijf legt vanaf zaterdag alle vluchten noodgedwongen een maand stil. De grenzen binnen Europa worden steeds meer gesloten. Het bedrijf, waar ongeveer 4.000 mensen werken, verliest daardoor naar verluidt 70 miljoen euro per maand. Om het gebrek aan inkomsten op te vangen, is veel cash nodig. “We geven voorlopig geen exacte cijfers, maar het gaat om een impact van tientallen miljoenen euro’s op de inkomsten”, zegt CEO Dieter Vranckx. “We zijn wel heel zeker dat we boven water gaan blijven”, benadrukt de topman. 

Voor andere sectoren heeft de Europese Commissie een tijdelijk kader klaar voor het verlenen van staatssteun, zo heeft vicevoorzitter Margrethe Vestager aangekondigd. Het tijdelijke kader biedt de lidstaten onder meer de mogelijkheid om ondernemingen rechtstreekse leningen of fiscale voordelen tot 500.000 euro te verstrekken. Daarnaast zullen ze ook staatsgaranties op bankleningen kunnen verlenen en publieke en private leningen subsidiëren. Ten slotte erkent het tijdelijke kader “de belangrijke rol van de banksector” om kmo’s te ondersteunen. De Commissie maakt in het voorstel duidelijk dat dergelijke steun geen steun aan de banken is, maar aan de klanten van de banken.