Nog altijd landen op Zaventem vliegtuigen uit Madrid, waar één coronadode per kwartier valt: geen screening, wel advies “thuis te blijven”

Eén besmetting per duizend inwoners, 6.777 in totaal, en 498 doden. Dat was tot gisterenavond de tol van het nieuwe coronavirus in Madrid. De Spaanse hoofdstad kent daarmee bijna twee derde van alle Spaanse levens die het virus al genomen heeft (sinds vanmiddag 1.002). 

Spanje is sowieso het tweede meest getroffen land in Europa, maar stevent met de huidige cijfers op een nog zwaardere balans dan Italië af. Het land probeert met een complete lockdown dat scenario te vermijden. Premier Pedro Sánchez waarschuwde zijn land woensdag echter dat “het ergste nog moet komen”. 

Sinds de afkondiging van de noodtoestand zaterdag mogen de zowat 46 miljoen inwoners enkel nog het huis verlaten voor essentiële zaken, zoals werk en het kopen van levensmiddelen. De eerste effecten op de cijfers worden pas volgende week verwacht, en mogelijk zal de zware lockdown nog met enkele weken verlengd worden. 

Toch vertrekken er vanop de luchthaven van Madrid nog altijd vliegtuigen, ook naar Zaventem. Vandaag zijn op Brussels Airport acht aankomsten vanuit Madrid geschrapt, twee vluchten gaan wel door. Om 18.30 uur landt een vlucht van zes verschillende maatschappijen, waarvan de meeste reizigers waarschijnlijk uit andere landen komen, en Madrid enkel als tussenstop hebben. De Spaanse hoofdstad is een belangrijke hub voor vluchten tussen Europa en Zuid-Amerika. Om 22.25 uur landt er ook nog een Ryanair-vlucht. 

Moeten die reizigers niet best apart gescreend worden, aangezien ze overduidelijk uit een risicogebied komen? Viroloog Marc Van Ranst riep daar gisteren in VTM NIEUWS alvast toe op. Belgen die terugkomen uit Spanje of andere zwaar getroffen Europese landen worden op dit moment niet gemonitord, en dat is volgens Van Ranst “geen geweldig goed idee”. “De grenzen sluiten zou alles simpeler maken”, zei hij daarover. Ook quarantaine voor reizigers uit Madrid zou volgens Van Ranst kunnen.

Volgens minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open Vld) heeft een aparte screening echter geen zin. De minister reageerde in De Ochtend op Radio 1 op de beelden en berichten van toeristen die, ook vanuit Spanje, blijven landen op de luchthaven en aan de bagageband dicht op elkaar staan te drummen om hun koffers op te pikken. 

Die terugkerende toeristen systematisch screenen is volgens de minister onmogelijk en heeft gezien de incubatietijd van een aantal dagen ook geen enkele zin. Wel krijgen die mensen het advies om “thuis te blijven” en met niet te veel mensen in contact te komen, aldus De Block. Dwingend is dat advies echter niet.

Bij Brussels Airport klinkt het dat “voor alle vluchten dezelfde preventieregels gelden” en dat de luchthaven via posters en stickers oproept de nodige hygiëne- en afstandsregels te respecteren. Ook de luchthavenpolitie houdt een oogje in het zeil. Passagiers worden nu ook gefaseerd uit het vliegtuig gelaten, om taferelen aan de bagageband zoals gisteren te vermijden. 

“Wij volgen altijd de raadgevingen van de FOD Volksgezondheid op”, aldus de woordvoerster van de luchthaven. “Voorlopig legt die geen bijkomende screening op. Wij zijn hier hard mee bezig. Wij moeten echter vragen dat onze passagiers ook hun verantwoordelijkheid nemen en dit soort situaties helpen voorkomen.”

Bij Buitenlandse Zaken ziet men de voorbije dagen een grote stijging in het aantal registraties op Travellers Online, het platform waarop Belgen in het buitenland zich kunnen registreren. Volgens woordvoerder Karl Lagatie staat de teller op een kleine 29.000 registraties. 

Niet alle Belgische toeristen in het buitenland verkeren door het coronavirus in moeilijkheden, maar Buitenlandse Zaken adviseert toch om als dat kan vervroegd terug te keren. “In sommige landen kan dat nog via commerciële vluchten. Daarbij vragen we aan de mensen om in de eerste plaats contact op te nemen met hun luchtvaartmaatschappij of touroperator. En als terugreizen niet lukt, adviseren we de mensen om te blijven waar ze zijn. Het heeft geen zin om naar de luchthaven te lopen en daar samen te hokken als er geen vluchten meer zijn”, aldus Lagatie.

In bepaalde gevallen wordt gekeken of er repatriëringvluchten mogelijk zijn. Zo zijn er eerder deze week zo’n 1.300 Belgen gerepatrieerd vanuit Marokko. Buitenlandse Zaken bekijkt nu ook hoe zo’n 300 Belgen uit Tunesië kunnen gerepatrieerd worden.

Omdat Buitenlandse Zaken overspoeld wordt door vragen van mensen uit het buitenland, is volgens Lagatie ook beslist de capaciteit van het callcenter te verdubbelen. Dat callcenter is 24 uur op 24 uur beschikbaar en een groot deel van de dag kunnen mensen ook met vragen terecht op de Facebook-pagina van Buitenlandse Zaken.