Duitse koelbloedigheid na aanslag? "Je mag die kerels het plezier niet gunnen"

Amper drie dagen na de bloedige aanslag van maandagavond is de kerstmarkt aan de Kaiser-Wilhelm-Gedächtniskerk in Berlijn weer open. Is zo vlug terugkeren naar "business as usual" niet verschrikkelijk respectloos voor de slachtoffers? Duitslandkenner en oud-journalist Geert Van Istendael denkt van niet en zegt ook waarom.

"Bondskanselier Angela Merkel zei dinsdag al dat we ons nooit zullen laten afschrikken", merkt Van Istendael op. "Ze gebruikte ook de woorden "weerzinwekkend" en "kuieren op de kerstmarkt". Daarmee geeft ze op haar manier aan dat ze zich niet uit koers laat slaan na de aanslag. Het gaat hier overigens niet over eender welke kerstmarkt, maar wel over die aan de Kurfürstendam, de vitrine van het westerse kapitalisme, en aan de Gedächtniskerk, het nationale symbool van de twee wereldoorlogen."

Dat Merkel zich niet uit haar lood laat slaan, vindt Van Istendael net goed. "Ik ben daarvoor. Je mag die kerels dat plezier niet gunnen." Van Istendael vindt trouwens dat moslimterroristen wel een bijzonder grote zin voor symboliek hebben. "Denk maar aan de aanslagen tegen het wufte Parijse nachtleven, tegen het Maalbeek van de Europese Unie of tegen het zakelijke leven van de WTC-torens in New York. Kerstmis en kerstmarkten, dat betékent iets in Duitsland."

Dat de kerstmarkt zo vlug weer open gaat, is volgens hem in de eerste plaats een boodschap aan de terroristen. "Het Duitse apparaat - de politie, de burgemeester, de regering - houdt het hoofd koel. Nochtans zijn de reacties aan beide kanten van het politieke spectrum ongemeen heftig. Aan de linkerzijde blijft men hardnekkig weigeren aan te nemen dat er iets mis loopt, terwijl rechts alléén maar problemen ziet."

Geen "failed state"

"Duitsland is een eigenaardig land", vindt Van Istendael. "Aan de ene kant is de boel stevig georganiseerd, maar anderzijds is er ook veel chaos. Denk maar aan de manier waarop de politie en de geheime dienst het onderzoek naar Anis Anri hebben aangepakt. Ook bij de gebeurtenissen op Oudejaarsavond in Keulen hebben de ordediensten hemeltergend geblunderd."

Toch wordt in Duitsland niet gesproken over een failed state, zoals bij ons wel het geval was na de gebeurtenissen in Parijs en Brussel. "Na 22 maart heeft men Brussel zowat dichtgedaan. De voetgangerszone aan de Beurs bijvoorbeeld was toen zo goed als verlaten."

"Zoiets doet men in Duitsland niet", aldus Van Istendael. "De leiders zitten daar iets steviger in het zadel. Daar wordt niet in het openbaar gekibbeld zoals hier. Maar ja: hier zit de grote baas niet in de Wetstraat, maar op het Schoon Verdiep. In Duitsland zitten zowel de leiders van CDU als SPD in de regering."

Toch denkt hij dat de manoeuvreerruimte van Merkel wel heel klein wordt. "Zal ze haar verenigende rol tegen de terreur blijven spelen, maar de hele bevolking zal ze nooit meer achter zich krijgen. Een flink deel van de kiezers aan de rechterzijde laat zich niet meer overtuigen, vrees ik."

Meest gelezen