Vluchtelingen op Griekse eilanden voelen zich als ratten in de val door aangescherpte maatregelen
De tienduizenden vluchtelingen op de Griekse eilanden zijn doodsbang voor een corona-uitbraak, nu zij door aangescherpte overheidsmaatregelen de opvangkampen niet meer mogen verlaten.
Hulporganisaties noemen het onverantwoord om mensen in overvolle kampen met gebrek aan water, sanitair en andere basale voorzieningen zorg op te sluiten, waar zij zich onmogelijk aan de hygiënevoorschriften kunnen houden.
"Als je vrouwen, kinderen en kwetsbare ouderen opsluit onder deze vreselijke omstandigheden, stel je ze aan hogere risico’s bloot dan anderen”, zegt Apostolos Veizis, hoofd medische zaken van Artsen zonder Grenzen in Griekenland vanuit Athene. “Dat is discriminerend en onaanvaardbaar. Het leidt tot veel spanning onder vluchtelingen en mogelijk straks ook weer nieuwe botsingen met eilandbewoners.”
Woensdag besloot de Griekse regering de vluchtelingen en migranten te verbieden tussen 7 uur ’s avonds en 7 uur ’s ochtends de kampen op de vijf eilanden te verlaten en geen ongeautoriseerde bezoekers meer toe te laten. Slechts één gezinslid mag overdag onder politiebegeleiding naar buiten om boodschappen te doen. In Griekenland zijn tot dusver 464 mensen besmet met het virus en zes zijn er overleden.
Geen mondkapjes
Ook heeft de overheid het verkeer tussen het vaste land en de eilanden stilgelegd, waardoor veel hulpverleners hun werk hebben moeten staken. De Nederlandse Stichting Bootvluchteling bevestigt dat de medische kliniek in het opvangkamp Moria op het eiland Lesbos met moeite draaiend wordt gehouden. “We werken nu met de helft van het gebruikelijke aantal vrijwilligers. Dat zullen er alleen maar minder worden door de reisbeperkingen”, aldus woordvoerder Rebecca van de Kar.
De Afghaanse vluchteling Zabi (31) vertelt vanuit Moria, waar zo'n 20 duizend mensen verblijven, dat hij zich niet meer veilig voelt. “Ik draag een mondkapje en handschoenen, maar ik zit in een container met tien anderen die de hygiënemaatregelen helemaal niet zo serieus nemen.” Zabi probeert de lange rijen voor de maaltijden, wc’s en douches in het kamp zoveel mogelijk te vermijden “maar het is hier onmogelijk om voldoende afstand van elkaar te nemen”.
Een uitbraak zal voor velen van hen fataal zijn, vreest Zabi. “We hebben niks om ons te beschermen; geen water geen ontsmettingsmiddelen, geen mondkapjes of handschoenen. De medische capaciteit hier is er volstrekt niet op berekend als mensen ziek worden.” De getraumatiseerde Afghaanse vluchteling die als tolk voor de Amerikanen werkte en moest vluchten voor de Taliban, zegt te hopen dat corona leidt tot meer naastenliefde en begrip voor het lot van vluchtelingen. “We zijn allemaal mensen, we zijn gelijk. Waarom hebben wij geen recht om onszelf tegen het virus te beschermen?”
Catastrofe
Hulporganisaties roepen Europese leiders op de vluchtelingen te evacueren om een ‘catastrofe’ te voorkomen. In een gezamenlijke verklaring vroegen zeven organisaties, waaronder Stichting Vluchteling, Vluchtelingenwerk, Amnesty International en Artsen zonder Grenzen, premier Rutte vrijdag om zich hiervoor in te spannen. Ze noemen het risico op verspreiding te hoog door het gebrek aan hygiëne en sociale afstand. “Er is geen zeep, geen warm water en vaak is er slechts één kraan beschikbaar voor gemiddeld 1.300 mensen. Hoe kunnen deze mensen zich houden aan hygiënevoorschriften?”, aldus de organisaties.
Ook het Europees Parlement dringt bij de commissie aan op evacuatie van kinderen, ouderen en chronisch zieken. De EU heeft lidstaten eerder deze maand opgeroepen om alleen reizende minderjarige kinderen van de eilanden over te nemen - waarvan er naar schatting zo'n 5.500 zijn - om Griekenland te ontlasten. Na Frankrijk, Duitsland, Finland, Luxemburg, Portugal hebben nu ook Kroatië en Ierland hieraan gehoor gegeven. Zo’n 1600 kinderen zullen over de zeven landen worden verdeeld. Een aantal Nederlandse gemeenten heeft aangeboden een steentje bij te willen dragen, maar het kabinet heeft hieraan geen gehoor willen geven.
Nadat Turkije begin deze maand dreigde de ‘poort naar Europa’ weer te openen heeft de EU 700 miljoen extra hulp aan Griekenland toegezegd. Een deel van dit geld wordt mogelijk ingezet om migranten met een kansloze asielaanvraag te bewegen vrijwillig terug te keren naar huis om zo de druk van de kampen te halen. Het bedrag dat zij mee naar huis mogen nemen om een nieuw leven op te bouwen, zou hiervoor zijn verhoogd naar 2000 euro, zo meldde de Britse krant The Guardian eerder deze week.