‘Tijdbom tikt’ in rusthuizen

De druk op de woon-zorgcentra stijgt zienderogen. Een richtlijn van het UZ Gent om verzwakte rusthuisbewoners die ziek worden, al dan niet door Covid-19, niet op te nemen op de afdeling intensieve zorg, is de druppel die de emmer doet overlopen. Ook de Belgische Vereniging van Gerontologie en Geriatrie sloot zich bij de richtlijn aan. 

Dus dienen woon-zorgcentra zelf ernstig zieke ouderen te blijven verzorgen. Probleem: het personeel ervan is amper opgeleid om dat soort zorgen toe te dienen aan ouderen met een coronabesmetting, klinkt het bij de Belgische federatie van zorgkundigen (Befezo). In woon-zorgcentra werken nauwelijks bachelors verpleegkunde, een opleiding die in ons land vier jaar duurt. De meeste personeelsleden hebben een opleiding verpleegkunde in het hoger beroepsonderwijs genoten of hebben een korte opleiding tot zorgkundige gevolgd. Zij mogen tal van verpleegkundige basishandelingen, zoals het steken van een infuus, niet uitvoeren.

De verzorgers slaan daarom zelf alarm. In een bevraging onder de leden van de federatie voor zorgkundigen Befezo geeft liefst 84 procent van de betrokkenen aan niet genoeg opgeleid te zijn om voor mensen met een Covid-besmetting te zorgen. “Dat staat in schril contrast met de ziekenhuizen, waar het personeel massaal vorming kreeg en ook de kans om alles praktisch in te oefenen”, zegt voorzitter Paul Cappelier, van Befezo.

Bovendien is er een totaal gebrek aan materiaal in de woon-zorgcentra, bevestigt Margot Cloet van Zorgnet-Icuro, de koepel van ziekenhuizen en woon-zorgcentra. “Als kwetsbare bewoners die besmet raken niet meer naar het ziekenhuis kunnen en in de centra zelf verzorgd moeten worden, dan is ook daar nood aan beschermend materiaal.”

Plan nodig

Op het kabinet van Vlaams minister van Welzijn Wouter Beke (CD&V) wordt benadrukt dat er maandag net een levering van 5 miljoen mondmaskers aangekomen is die nu onder de woon-zorgcentra verdeeld worden. Onvoldoende, benadrukt Margot Cloet: “Als onze mensen in de woon-zorgcentra palliatieve zorgen moeten toedienen aan mensen met een coronabesmetting, dan hebben ze FFP2-maskers nodig. Net als veiligheidsbrillen, beschermingsschorten en ontsmettende handgels.”

Volgens Cappelier is er ook onduidelijkheid bij de zorgkundigen over het gebruik van materialen. “Ik hoor verhalen van zorgkundigen die nauwelijks weten hoe ze een mondmasker goed moeten gebruiken. Die dat mondmaskertje ’s avonds gewoon in hun zak stoppen om het ’s anderendaags weer te kunnen gebruiken. Zo worden woon-zorgcentra tikkende tijdbommen.”

Nochtans staan er duidelijke richtlijnen op de site van het Agentschap Zorg en Gezondheid, maar volgens Cappelier heeft het personeel niet de tijd om die allemaal door te nemen. De federatie lanceert daarom een e-learningpakket in samenwerking met hogeschool HoWest. In een kwartier tijd kan het zorgpersoneel enkele noodzakelijke basisregels leren.

Zorgnet-Icuro stapte ondertussen ook naar minister Beke voor hulp. “Er moet dringend verandering komen”, zegt Cloet. “We stellen voor om thuisverpleegkundigen te vragen om indien mogelijk bij te springen in de woon-zorgcentra. En proberen ondertussen met instructiefilmpjes het personeel nieuwe technieken bij te brengen. Maar er is dringend een volledig plan van aanpak nodig voor de woon-zorgcentra.”

Vandaag zitten koepel en minister samen over de kwestie.