In het Vlaams parlement vond vanmiddag niet het wekelijkse vragenuurtje plaats, maar een gedachtewisseling over de coronacrisis. De fractieleiders en enkele parlementsleden kregen de kans om de bevoegde ministers vragen te stellen, verder was het parlement zo goed als leeg. Ook op de regeringsbanken amper volk. Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) was aanwezig, net zoals minister van Welzijn Wouter Beke (CD&V), minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) en minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers (Open VLD).

In de Vlaamse woonzorgcentra zijn op dit moment 1.266 mensen besmet met corona. Dat cijfer komt van minister Beke. 'Dat zijn mensen waarbij alles erop wijst dat ze het virus hebben. Van hen zijn er 95 naar het ziekenhuis gebracht, 55 zijn overleden.' Hij gaf toe dat er niet voldoende tests zijn om iedereen te testen, en dat daarom zorgverleners met symptomen prioriteit krijgen.

Niet iedereen een masker geven

Wat de mondmaskers betreft, de voorbije weken een knelpunt, wees Beke erop dat er nauw samengewerkt wordt met de federale regering. Er zijn er meer dan 40 miljoen besteld, zei hij, maar het is volgens hem niet nodig is om iedereen een masker te geven. 'In China droeg iedereen een masker en dat heeft een uitbraak niet voorkomen. Ik sluit me aan bij wat viroloog Steven Van Gucht daarover vandaag zei: was uw handen en hou afstand. Dat blijven de belangrijkste maatregelen.' Hij wees er ook op dat er een verschil is tussen maskers bestellen en ze daadwerkelijk in handen krijgen. De aanvoerlijnen en grenscontroles maken de zaken er allerminst eenvoudiger op.

'Wij hebben in ons land op 100.000 inwoners 500 ziekenhuisbedden. Ik weet dat er dikwijls met veel dédain wordt gekeken naar het onvermogen van ons land, maar wat gezondheidszorg en welzijn betreft kunnen velen een puntje zuigen aan ons model', voegde hij eraan toe.

Quid besparingen?

Beke kreeg vanuit alle fracties een waslijst aan vragen voorgeschoteld. Over de situaties in de woonzorgcentra, over tests, mondmaskers, kwetsbare groepen... Oppositiepartijen Groen en PVDA riepen hem op om de eerder aangekondigde besparingen in de zorg terug te draaien of op zijn minst on hold te zetten.

Beke was niet doof voor die oproep, maar vond dit niet het juiste moment. 'Het is nu niet het moment daarvoor. Ik wil het debat over de besparingen graag op een ander moment voeren. Tegenover die besparingen staat een groeipad van 13.000 extra banen. Dat gaan we niet nu voeren. Na de crisis moeten we rond de tafel gaan zitten en kijken wat er moet gebeuren. Vandaag is het belangrijk dat de instellingen waarvan we inspanningen vragen, hun reguliere financiering kunnen behouden.Maar deze crisis zal een veelvoud daarvan kosten.'

Het antwoord kon Meyrem Almaci (Groen) niet bekoren. 'Bijzonder spijtig dat u zelfs weigert de besparingen on hold te zetten.'

Lokale realiteit

Bekes partijgenoot Vincent Van Peteghem vroeg hem om voldoende rekening te houden met de realiteit op het terrein. 'U moet een lokale reflex houden. De lokale besturen moeten dikwijls op twee-drie dagen de vertaling maken van wat door de regering beslist wordt.' Hij vraagt om zo duidelijk mogelijk te zijn, bij eender welke beslissing. 'We moeten verwarring vermijden.'

Gwendolyn Rutten (Open VLD) haalde net 'haar' lokale realiteit aan, als burgemeester van Aarschot, om meer de hand aan de ploeg te slaan. 'In mijn eigen gemeente moeten de artsen alleen bezig zijn met de patiënten in de triagecentra. De rest wordt allemaal overgenomen door de stad: ICT, wanden plaatsen, het call center... Dat zijn civil servants, ambtenaren die hun best doen.'

Nieuwe regeling naast hinderpremie

Minister-president Jan Jambon benadrukte dat de gezondheid van mensen voor gaat, maar dat de gezondheid van de economie ook belangrijk is. Hij wees erop dat de kappers, die sinds kort moeten sluiten, nu ook in aanmerking voor hinderpremie. 'Dat wil niet zeggen dat we geen oog hebben voor andere vragen, van de freelancers, van het jeugdwerk, de culturele sector, de sportwereld, enz. Er komt ook een regeling voor die mensen.'

Jambon vindt dat bepaalde sectoren te gemakkelijk naar technische werkloosheid grijpen. Poetshulpen zouden volgens hem vaak kunnen werken terwijl ze de regels rond 'social distancing' naleven. 'De meeste mensen kunnen toch gerust boven gaan zitten als de poetsvrouw beneden bezig is? Ik ben het er niet mee eens om heel die sector stil te leggen. Ik denk dat daar meer gewerkt kan worden dan er vandaag gewerkt wordt.' Ook in de bouw ziet hij mogelijkheden. 'Ik roep de privésector op om zijn verantwoordelijkheid te nemen, natuurlijk rekening houdend met de veiligheid van de werknemers.'

PVDA-fractieleder Jos D'Haese wierp op dat hij veel meldingen krijgt van mensen die vertellen dat de voorschriften op hun werk niet nageleefd worden. 'Er is een groot probleem van hygiëne in de bouw, bouwvakker moeten hun handen in een emmer water wassen, er is geen zeep. Ik denk dat het heel terecht is dat daar dingen worden stilgelegd. Er is geen probleem dat te veel mensen in technische werkloosheid gaan, maar dat er nog te veel mensen moeten doorwerken in onveilige omstandigheden. De manier dat daarop wordt neergekeken, vind ik niet helemaal oké.'

'Ouderlijke verantwoordelijk om leermomenten in te lassen'

'Sommige ouders klagen dat leerkrachten te passief zijn, sommigen dat ze té actief zijn. Die verschillen in leerkrachten komen nu ook tot uiting', zei minister Ben Weyts (N-VA) over de verschillen in de aanpak met de coronacrisis. 'Geef taken in functie van de noden van de leerlingen is onze boodschap. Geef ritme aan, want we willen niet dat dit verloren weken zijn. Zorg dat kinderen leermomenten hebben, dat is nu ouderlijke verantwoordelijkheid.'

Zal er toch een opening komen naar nieuwe leerstof? 'Als je de aandachtsboog gespannen wil houden, als je jongeren wil blijven prikkelen, is dat moeilijk met oude leerstof en herhaling, én als er geen evaluatie is. We moeten nieuwe lesinhoud kunnen brengen. Via een soort van pre-teaching, waarbij de leerstof later hernomen wordt. Vandaar dat we met het initiatief om 10.000 laptops te verzamelen zijn begonnen. We zullen die in alle discretie aan huis brengen.'

'Wat er na de paasvakantie gebeurt, hangt af van wat in het wetenschappelijk comité en in de Nationale Veiligheidsraad beslist wordt', merkt Weyts op. 'Ik ben er niet optimistisch over. We bereiden in alle stilte alle mogelijke scenario's voor.'