In Wuhan weten ze: met een lockdown ga je het coronavirus niet verslaan

“Ik wil het woord nemen”, zegt Philippe Klein op YouTube. De Franse dokter, directeur van een internationaal ziekenhuis in Wuhan, spreekt er zijn landgenoten toe. “Ik wil u uitleggen wat hier gebeurd is, zodat u begrijpt wat er bij ons moet gebeuren. Een hele provincie in quarantaine steken, was hier niet voldoende. De doorslaggevende maatregel was iedere geïnfecteerde uit de bevolking halen en geïsoleerd in sportstadia plaatsen. Alleen zo heeft China de epidemie kunnen controleren.”

Klein klinkt geëmotioneerd, zoals wel meer artsen die vanuit China naar Europa kijken. Terwijl op het oude continent zo’n 220.000 besmettingen en 12.000 doden zijn geteld, lijkt in China het ergste voorbij. Sinds gisteren mogen inwoners van Hubei weer vrij rondreizen, op vertoon van een groene gezondheidscode. Vanaf 8 april volgen de inwoners van Wuhan en is de lockdown ­officieel voorbij. Klein: “China heeft de blitzkrieg gewonnen, Europa maakt er een loopgravenoorlog van.”

Waar Klein in zijn video toe oproept, is dat Europa, terwijl het door de modder ploetert, nog eens aandachtig naar de ervaringen van ­Wuhan kijkt. Want de lockdown – die nu min of meer door alle Europese landen is overgenomen – was mogelijk niet doorslaggevend. De echte doorbraak kwam pas toen Wuhan massaal ging testen en alle besmetten ging afzonderen. In lijn met het WHO-advies: vind degenen met het ­virus en isoleer hen, vind hun contacten en isoleer hen.

Veel meer infecties

“De lockdown vertraagde het virus, maar het was niet genoeg”, zegt Zhou Hongwei, professor ooggeneeskunde aan de Southeast University in Nanjing. Hij schreef half februari met twee statistici een studie over “de effecten van de Chinese controlemaatregelen”, en voorspelde daarin verrassend precies hoe de epidemie zou evolueren. De studie kreeg nog geen peer review, maar is gepubliceerd om sneller kennis te delen. Een tweede Chinese studie bevestigt de bevindingen in grote lijnen.

Zo waren er volgens beide studies bij het ingaan van de lockdown op 23 januari ruim 4.000 geïnfecteerden in Wuhan, en geen 616 zoals de officiële statistieken melden. Ruim 6.000 mensen waren aan het ­virus blootgesteld. Dat niemand meer uit Wuhan en later Hubei weg mocht, was vooral voor de rest van China een zegen. Zo bleef de epidemie vooral tot Hubei beperkt. Wel een gemiste kans: de lockdown één dag eerder invoeren, had 28 procent minder infecties opgeleverd.

Doordat in Wuhan zelf iedereen moest binnenblijven, werd ook daar het virus afgeremd. Volgens Zhous studie halveerde de reproductiewaarde (R0): het aantal mensen dat door één virusdrager wordt besmet. Volgens de tweede studie ging de R0-waarde met een kwart naar beneden. Maar de epidemie bleef doorzetten, doordat veel zieken elkaar binnen het gezin infecteerden. Wie hulp zocht in het ziekenhuis, veroorzaakte ook daar besmettingen, door het gebrek aan beschermingsmateriaal.

Omslag

De echte doorbraak kwam toen ­Wuhan begin februari massaal op het virus begon te testen en alle geïnfecteerden verplicht afzonderde in quarantainecentra. In heel het land werden medische bedrijven opgedragen om testkits te produceren: vanaf 7 februari lag de productie op 700.000 tests per dag. Ondertussen werden noodziekenhuizen opgetrokken, en sporthallen, studentenkamers en hotels omgebouwd tot quarantaine.

“Als mensen symptomen hadden, moesten ze naar een speciale ziekenhuisafdeling”, zegt Zhou. “Daar werden ze eerst op griep of bacteriële infecties getest, en na uitsluiting daarvan op het coronavirus. Als ze positief testten, werden ze in quarantaine geplaatst en werden alle familieleden getest, zelfs als ze geen symptomen hadden. Dat laatste is absoluut nodig, want het is mogelijk om het virus al één of twee dagen voor aanvang van de symptomen over te dragen.”

Naarmate Wuhan meer testte en isoleerde, daalde de R0-waarde verder. Toen vanaf half februari alle geïnfecteerden in quarantaine kwamen, zakte de waarde onder 1. Daarmee begon de epidemie uit te doven. Ongetwijfeld zijn er nog steeds virusdragers in China en een tweede uitbraak is niet ondenkbaar. “Maar onze detectie- en isolatiecapaciteit is nu heel sterk”, zegt Zhou.

Steentje bijdragen

Maar mensen verplicht in sporthallen, studentenkamers en hotels onderbrengen, dat gaat in Europese ogen tegen individuele burgerrechten in. “Dit gaat niet over vrijheid, dit gaat over de volksgezondheid”, zegt Zhou. “Mensen hebben de plicht dit te doen. De Chinezen waren heus niet allemaal blij met deze maatregel. Sommigen moesten onder dwang naar de quarantaine worden gebracht. Maar dit is een oorlog tegen het virus. Iedereen moet zijn steentje bijdragen.”

Wuhan won zijn oorlog tegen het virus, maar veel Europese overheden hopen meer op een staakt-het-vuren. Zij willen het virus enkel vertragen, en zo de schade voor de economie beperken. “Maar het is moeilijk om een evenwicht te vinden tussen het verlies van mensenlevens en de economie”, zegt Zhang Bo, statisticus aan de Renmin Universiteit en medeauteur van de studie. “Wuhan mag op 8 april uit de lockdown. Ik denk dat het voor jullie veel langer zal duren.”