‘In het Midden-Oosten is de coronacrisis een buitenkans om de bevolking hard aan te pakken’

De hele wereld is in de greep van corona, dat is in het Midden-Oosten natuurlijk niet anders.

“De coronacrisis gaat in deze regio helaas veel verder dan de ziekte. Mensen zijn niet alleen het slachtoffer van corona, maar ook van de maatregelen die door regeringen worden getroffen.”

Wat bedoel je precies? Kan je een paar voorbeelden noemen?

“In Jordanië is bijvoorbeeld een extreem zware lockdown ingevoerd, al is die nu ietwat versoepeld. Mensen mochten er een aantal dagen helemaal niet uit hun huizen komen, ook niet als zij bijvoorbeeld naar het ziekenhuis moesten voor een nierdialyse. Daarnaast zou de overheid ervoor zorgen dat er voedsel aan huis zou worden bezorgd, maar dat liep niet gelijk. Er zijn aanwijzingen dat mensen daardoor in problemen zijn gekomen.

“In Egypte is een avondklok ingesteld, en de crisis wordt misbruikt om de buitenlandse pers, waar ze toch al een hekel aan hebben, nog verder terug te dringen. Zo werd de correspondent van de Britse krant The Guardian het land uitgezet omdat zij een interview had gepubliceerd waarin Canadese onderzoekers zeiden dat het aantal besmettingen in Egypte veel hoger ligt dan de officiële cijfers.

“En in Syrië roepen de verschillende partijen die een gebied beheersen om het hardst dat corona bij hen nog niet heeft toegeslagen. Zij hebben helemaal geen middelen om de ziekte te bestrijden, maar willen niet machteloos lijken. De Wereldgezondheidsorganisatie heeft overigens besloten alleen zaken te doen met het regime van president Assad. De rebellen in Idlib en de Koerden krijgen dus geen testen of andere hulpmiddelen.”

En hoe is het in Libanon, het land waar je woont?

“De overheid is hier extreem zwak; na maandenlange protesten was hier net een nieuwe premier geïnaugureerd, Hassan Diab, waar aanvankelijk veel verzet tegen was onder de bevolking. Bovendien is het land vlak voor de crisis technisch failliet gegaan: Libanon kan de rente over haar schulden niet meer betalen. De crisis komt de regering dus goed uit: als er een uitgaansverbod is, kunnen mensen ook niet demonstreren, en ook niet massaal naar de bank gaan om al hun spaargeld op te nemen. Diab krijgt dankzij corona de kans om te laten zien dat hij in staat is om het land te regeren.”

Maar als deze regering zo weinig respect geniet, houden mensen zich dan aan de voorschriften?

“Dat is een spannende test. Bewoners zijn zeer bereid maatregelen tegen corona te steunen, maar je hoort ook steeds meer kritiek dat dit te ver gaat. Er zijn officieel 368 mensen besmet, en er zijn zes doden gevallen, maar ondertussen zitten we opgesloten in dit land. De landsgrenzen met buurland Syrië zijn dicht, die met Israël is überhaupt altijd gesloten, en sinds vorige week is ook de luchthaven gesloten. Er komt een avondklok, en overdag mag je alleen op straat komen als je een hoogstnoodzakelijke reden hebt. Maar inwoners hebben natuurlijk helemaal geen geld om lang thuis te blijven. Je ziet dat in straatjes achteraf alweer winkeltjes opengaan en ik vraag me af in hoeverre de regering gaat handhaven.”

Houd jij jezelf wel netjes aan de regels?

“Ik ben hier als buitenlander te gast, dus ja, ik wil me aan alle regels houden. Aan de andere kant zoek ik ook de ruimte op die er nog is. Formeel mag je bijvoorbeeld niet meer hardlopen, want daarmee zou je het virus maar verder door de lucht verspreiden. Nu zet ik ’s morgens heel vroeg mijn wekker om toch nog een rondje te kunnen lopen. Ik ben inmiddels gespot door de politie, maar tot nu toe wordt dit gedoogd.”

En hoe zit het met de 1,5 miljoen Syrische vluchtelingen die in Libanon wonen?

“Dat kan natuurlijk een drama worden. Officieel zijn er drie besmette Syriërs, maar er is niemand die dat gelooft. Delen van de Bekaa vallei zijn nu afgegrendeld door het leger, en daar heb je allemaal Syrische vluchtelingenkampjes. Je moet er niet aan denken wat er gebeurt als het virus terechtkomt bij mensen die opeengepakt in plastic tentjes wonen.”