VS tellen meeste coronabesmettingen: staten zijn op strooptocht en Trump lijkt in paniek

“Brillen! We hebben brillen nodig!”, zegt Brandon Burr, een van de leiders van de eerstehulpafdeling van het Elmhurst ziekenhuis in Queens, New York. Hij is donderdagavond zelf naar een paar journalisten toegelopen die voor de ingang staan te wachten – zijn noodkreet moet naar buiten. “Als jullie een fabrikant kennen die kan helpen, alsjeblieft, bel ze. Eten helpt ook. Hier, mijn nummer. Ze kunnen de dozen gewoon hier afleveren.”

Diezelfde avond zegt president Donald Trump tegen presentator Sean Hannity op tv-zender Fox News dat hij “het gevoel heeft dat veel van de getallen die worden genoemd veel groter zijn dan ze zullen worden”. Hij gelooft bijvoorbeeld niets van de behoefte aan beademingsapparaten. “Als je een ziekenhuis ingaat, dan hebben ze soms maar twee beademingsapparaten. En nu zeggen ze ineens: kunnen we er dertigduizend bestellen?”

Het toont aan dat de ernst van de situatie op de grond in de Verenigde Staten donderdag nog steeds niet was vertaald in een gevoel van urgentie in het hoofd van de president van de Verenigde Staten.

Situatie snel nijpend

Vrijdag passeerden de VS China als land met de meeste (aangetoonde) coronagevallen van de wereld: 93.000. Het aantal doden stond op 1.384. In New York, het epicentrum van de crisis in het land, waren tot vrijdag 519 doden gevallen. De komende dagen worden duizenden nieuwe zieken verwacht in de ziekenhuizen van de stad. Het leger heeft een noodhospitaal in Manhattan gebouwd, en er komen nieuwe noodziekenhuizen in de andere vier stadsdelen.

Maar ook in andere Amerikaanse steden wordt de situatie snel nijpend. In New Orleans, waar het carnaval in februari bijgedragen heeft aan snelle verspreiding, ligt het sterftecijfer (door veel armoede en gezondheidsproblemen) op 4 procent.

Ook Trump was vrijdag ineens in paniek, of althans, hij stuurde een tweet met veel hoofdletters. “General Motors MOET onmiddellijk zijn in alle stommiteit verlaten fabriek in Lordstown, Ohio openen, of een andere fabriek, en BEGINNEN MET HET MAKEN VAN BEADEMINGSMACHINES, NU!!! FORD, GA AAN DE SLAG MET BEADEMINGSMACHINES, SNEL!!!!”

Er is een wet die in 1950 speciaal bedacht is om fabrieken in oorlogssituaties tot specifieke productie aan te zetten, maar Trump weigert al twee weken, na gelobby van de Amerikaanse Kamer van Koophandel, deze Defense Production Act in werking te stellen. Trump heeft steeds volgehouden dat bedrijven al genoeg doen. “We zien de grootste mobilisering van de industriële basis sinds de Tweede Wereldoorlog, maar dan vrijwillig”, zei hij vorige zondag.

Dat bleek vrijdag dus niet meer te kloppen. “P inroepen!”, twitterde Trump, waarmee hij de oorlogsproductiewet zei te bedoelen. Maar een paar minuten later was het weer anders: “We hebben net heel veel beademingsmachines gekocht van een paar prachtige bedrijven. Namen en aantallen worden later vandaag bekendgemaakt!”

Intussen liet de federale noodhulpdienst FEMA een filmpje uitgaan waarop te zien is hoe artsen één beademingsapparaat op een soort Apollo-13-achtige manier kunnen splitsen in twee beademingsapparaten.

Gebrek aan centrale coördinatie

De tekorten en het gebrek aan centrale coördinatie hebben ertoe geleid dat de vijftig staten van de VS onderling concurreren in hun strooptocht naar materieel. Daarbij lijkt het belangrijk de president niet tegen je in het harnas te jagen. Vrijdag liet Gretchen Whitmer, de (Democratische) gouverneur van Michigan, weten dat de spullen die ze heeft besteld, op last van het Witte Huis niet meer worden geleverd. Dit nadat Trump op Fox News was uitgevaren tegen Whitmer. “We hebben een groot probleem met de jonge – een vrouwelijke gouverneur. Ze is een nieuwe gouverneur, en het is niet plezierig. We houden er niet van klachten te horen.”

Vrijdag werd wel een ongekend (economisch) hulppakket van 2.000 miljard dollar aangenomen door het Huis van Afgevaardigden. Daarin onder meer 1.200 dollar voor elke belastingbetaler. Ook krijgen werklozen een uitkering voor vier maanden. Getroffen bedrijven (onder wie de vastgoedjongens in de familie Trump) kunnen ook miljarden tegemoet zien.