Het is helaas pure genetica waarom een 16-jarige toch sterft aan corona en een 89-jarige het virus overleeft
Waarom sterft een 16-jarige aan corona en overleeft een 89-jarige? Het is pure genetica, zo blijkt. ‘Een virus gebruikt eiwitten van de gastheer om cellen binnen te dringen. Wie dat eiwit minder heeft, is quasi resistent.’
De Franse Julie was zestien en helemaal gezond, tot het coronavirus haar trof: de tiener overleefde het niet. De Britse Cloë was eenentwintig en even perfect gezond als Julie, toch stierf ook zij aan corona. Brusselaar Giancarlo was veertig en bijzonder sportief – ook hij bezweek aan corona. Het virus blijkt, in tegenstelling tot de aanvankelijke aanname dat het enkel levensbedreigend was voor ouderen en mensen met een zwakke gezondheid, onverbiddellijk voor iedereen. En tegelijk: volgens steekproeven in het UZ Brussel zou inmiddels 10 procent van de bevolking besmet zijn met Covid-19. Dat betekent dus dat er andere redenen zijn dan alleen maar leeftijd en onderliggende aandoeningen waarom sommige mensen zwaar ziek worden en zelfs sterven en anderen er met een kuchje en een koortsige nacht vanaf komen.
“We kennen nog veel te weinig van het virus om precies te weten waarom de ene ziek wordt en de andere niet. Maar het is gelijkaardig met wat we bij andere infecties zien: het antwoord van het immuunsysteem kan van patiënt tot patiënt sterk verschillen en bepaalt op die manier het verloop van de ziekte. Soms kan het immuunsysteem zelfs overreageren. Ook dat kan bijzonder schadelijk en zelfs levensbedreigend zijn”, zegt professor Bruce Poppe. Hij is hoofddocent menselijke genetica aan de UGent en coördinator van het multidisciplinair team dat zich in het UZ Gent over zeldzame ziekten buigt.
Ramp van Lübeck
Poppe verwijst naar de ramp van Lübeck. In 1930 kregen 251 pasgeboren baby’s in het ziekenhuis een vaccin tegen tuberculose, maar het vaccin was besmet met echte tuberculosebacteriën: 77 kinderen stierven, 127 werden ziek en genazen, maar 47 van hen kregen helemaal geen symptomen. “Dat leerde ons dat mensen allemaal anders kunnen reageren op een infectie. Dat stelden onderzoekers later ook vast bij hiv: sommige mensen waren vatbaar, terwijl anderen quasi resistent waren. Een virus als hiv gebruikt eiwitten van de gastheer om in cellen binnen te dringen. Het is gebleken bij hiv dat bij mensen die minder makkelijk besmettelijk werden een bepaald eiwit minder aanwezig was.”
Op termijn zou het dus mogelijk moeten zijn om in een genetisch profiel de vatbaarheid voor het coronavirus vast te stellen, meent professor Poppe. “Nu is het moeilijk om de evolutie van een besmette patiënt vast te stellen. Wie zal weinig klachten ondervinden? Wie zou op intensieve zorg kunnen terechtkomen? Genetisch onderzoek zou hierin inzicht kunnen bieden. Maar zover zijn we dus nog niet, voor alle duidelijkheid.”