Bacterie ontdekt die zich kan voeden met giftig plastic

Het bestaan van de bacterie is gisteren door de onderzoekers gemeld in het gezaghebbende wetenschappelijke tijdschrift Frontiers in Microbiology. In de publicatie staat dat bij de afbraak van polyurethaan - dat in grote hoeveelheden op stortplaatsen ligt en ook op grote schaal in de zee terechtkomt - giftige en kankerverwekkende chemicaliën vrijkomen die de meeste bacteriën zouden doden. De nieuw ontdekte soort heeft daar echter geen last van en kan uitstekend overleven met de stoffen die in polyurethaan zitten. 

Hermann Heipieper van het Helmholtz Centrum voor Milieuonderzoek in de Duitse stad Leipzig, stelt in de publicatie dat de ontdekking nog geen reden is om nu al te gaan juichen. Volgens hem duurt het nog minstens 10 jaar voordat de bacterie op grote schaal kan worden ingezet voor het afbreken en recyclen van de kunststofsoort. 

Heipieper meldt dat het gaat om een nieuwe stam van de zogenoemde Pseudomonas-bacteriën, een ‘familie’ die bekend staat om het vermogen om zware omstandigheden te weerstaan, zoals hoge temperaturen en zure, giftige omgevingen. “Voordat de nieuwe bacterie daadwerkelijk aan de slag kan, is en blijft het noodzakelijk om het gebruik en de productie van lastig te recycleren plastics terug te dringen. Dit om het milieu er niet te veel mee te belasten”, vertelde Heipieper aan The Guardian. 

Dat de nieuwe bacterie polyurethaan kan eten, bleek tijdens uitgebreid laboratoriumonderzoek. De wetenschappers voedden de bacterie met de belangrijkste chemische componenten van polyurethaan. “We ontdekten dat de bacteriën deze verbindingen voor zichzelf kunnen gebruiken als bron van koolstof, stikstof en energie”, aldus Heipieper. 

De volgende stap in het onderzoek is te kijken hoe de bacteriën op grote schaal en op industrieel niveau kunnen worden gebruikt om de kunststofsoort af te breken. “Eerder zijn daar al schimmels en enzymen voor gebruikt, maar bacteriën zijn veel gemakkelijker voor industrieel gebruik.”

Heipieper stelt de uitvinding van de microbiologen nooit tot een complete oplossing van het wereldwijde plasticprobleem zal leiden. “De belangrijkste boodschap zou moeten zijn te voorkomen dat plastic überhaupt in het milieu terechtkomt.” 

Hoe dan ook kijkt hij, nu de bacterie is gevonden, positief naar de toekomst. Hij rept in het onderzoek zelfs over de mogelijkheid dat het door de bacteriën ‘opgegeten’ polyurethaan, ooit misschien als voedsel voor mensen kan worden gebruikt. Het gaat dan om de stofjes die vrijkomen als de bacterie zijn ‘maaltijd’ heeft verorberd. De expert verwacht nog meer, soortgelijke ontdekkingen. “Er bestaan ontelbaar veel bacteriesoorten en die kunnen ook nog evolueren.”