Bent u een scherm-, natuur- of salonsporter? Onderzoekers willen weten of u nu meer of net minder sport

De cafés zijn dicht. De fitness ook, net als de voetbalclub, de sporthal en het zwembad. Maar de zon schijnt en er is tijd op overschot in deze coronatijden. Wat doet een mens dan? Sporten. Misschien bent u wel één van die mensen, die nu vaker dan anders een wandeling maakt - met of zonder hond. Of hebt u diep in de kelder nog een bestofte koersfiets gevonden om ritjes maken? Of dacht u, nu thuiswerken gecombineerd wordt met kinderen en hun schoolwerk, dat die loopschoenen die u ooit kocht misschien wel het geschikte hulpmiddel kunnen zijn om de stress van de dag uit uw systeem te krijgen? Het idee van de coronasporter prikkelde drie proffen bewegingsleer van de KU Leuven, de UGent en de VUB om de Vlaming massaal te bevragen naar zijn of haar nieuwe beweeggewoonten. De link naar hun online vragenlijst vindt u onderaan dit artikel.

“Er is iets opvallend aan de hand in sportland, iets dat we als een ‘vrijheidsparadox’ zouden kunnen omschrijven: aan de ene kant is er een verbod op niet-noodzakelijke, vooral gemotoriseerde vormen van verplaatsing. Anderzijds is de bevolking in ons land nooit eerder zo sterk vanuit de overheid gestimuleerd om fysiek actief te zijn”, zegt professor Jeroen Scheerder (KU Leuven). “We zouden kunnen stellen dat we nog nooit een dergelijke grootschalige en impactvolle ‘overheidscampagne’ ter promotie van sport en beweging zagen. Maken we nu de geboorte van de coronasporter mee?”

Het is nog niet gestoeld op wetenschappelijk onderzoek, maar Scheerder ziet na drie weken lockdown light toch al vijf types coronasporter ontstaan. “De digitale competitiesporter is een digitaal sportbeest. Hij of zij is de Strava- of Zwift-adept, is sportactief via online applicaties, maar sport buiten en de competitie gebeurt in een virtuele ruimte. Dit type van sporter biedt een toekomstig potentieel voor onder meer sportclubs en sportfederaties.”

“De schermsporter is hij of zij die binnenshuis sport of beweegt en daarbij gestuurd wordt door een scherm, denk aan Wii of digitale yoga. Zeker fitness- en andere commerciële bewegingscentra kunnen hier gouden zaken mee doen. De salonsporter is fysiek actief in eigen huis, maar heeft daar geen scherm voor nodig; zij doen bijvoorbeeld aan thuisfitnessen met een schema van de trainer in de hand. Dit is een interessant publiek voor personal coaches.”

“De natuursporter ervaart het eigen kot als een gevangenis en wil zo vlug en zo veel mogelijk buiten zijn, en zich daar al lopend, fietsend of wandelend uitleven, maar daarvoor hoeft hij of zij niet online te zijn. Makkelijk bereikbare en door de overheid goed onderhouden publieke beweegfaciliteiten zijn hier van belang. De sportnegationist is niet (meer) geïnteresseerd in sport. Dit typetje laat je best gerust, en alleen met een boek of goede film. De coronacrisis is een extra reden om het sporten (even) te laten. Hoogstens kijksport kan de sportescapist bekoren.”

De vraag is ook: wat met mensen voor sport een sociaal gebeuren was? De voetballers, volleyballers of wielertoeristen, voor wie het samen sporten prettig was, maar de nabespreking bij pot en pint nog belangrijker. “We veronderstellen dat de coronamaatregelen vooral de sociale sporters treft”, zegt professor Veerle De Bosscher (VUB). “Hoe pakken zij het nu aan, dat vragen we ons af. Misschien hebben ze hun beweeggedrag aangepast en fietsen en lopen ze alleen, zoals de coronamaatregelen voorschrijven. Misschien doen ze helemaal niks meer, omdat ze het niet leuk vinden om alleen te sporten. En missen ze hun vroegere sport?”

De coronamaatregelen kunnen ook een opportuniteit zijn om niet-sporters tot sporten te bewegen en zelfs om een nieuwe doelgroep aan te trekken, meent ook professor Annick Willem (UGent). “Sportclubs en sportfederaties waren nog nooit zo actief in ‘laagdrempelig’ sporten via social media en online platformen. Zonder grote investeringen, maar gebruik makende van de vele bestaande online-kanalen proberen ze hun leden en de thuiszittende Vlaming te bereiken en te overtuigen om te blijven bewegen. KAAGent Foundation gebruikt TikTok om jongeren te laten bewegen. Sportclubs gebruiken WhatsApp of Facebook om hun leden uit te dagen in online-challenges. Het coronavirus zet sportfederaties en sportclubs aan om te doen wat ze misschien al lang hadden moeten doen: laagdrempelige sportgemeenschappen via online contacten creëren en begeleiden.”

Met de korte online vragenlijst willen KU Leuven, UGent en VUB op al deze vragen een antwoord geven.