Na paasvakantie krijgen leerlingen zeker nieuwe leerstof: deze drie scenario’s liggen op tafel

Vanwege de maatregelen tegen de coronapandemie die de Nationale Veiligheidsraad genomen heeft, zijn de scholen in heel het land nu al voor de derde week gesloten. Voorlopig gelden de maatregelen tot 19 april, de laatste dag van de paasvakantie. Mogelijk worden ze nog met twee weken verlengd, tot 3 mei.

De scholen bereiden zich voor op drie scenario’s, zegt minister Weyts, die maandag overleg pleegde met de onderwijskoepels, het GO!, de onderwijsvakbonden en de CLB-centrumnetten. Ze houden rekening met een heropstart vanaf 20 april, een heropstart in mei, en het niet of nauwelijks nog heropstarten voor de zomervakantie. In ieder geval staan voor de komende periode alle neuzen in dezelfde richting, benadrukt Weyts.

“Als de scholen meteen na de paasvakantie niet heropenen, dan gaan de leerkrachten over tot ‘preteaching’, waarbij al nieuwe leerstof behandeld wordt”, zegt minister Weyts. “Het is belangrijk om de leerlingen geboeid te houden. Anders leren onze jongeren ook weinig bij, wat nefast is voor de onderwijskwaliteit.” Als de scholen daarna opnieuw opengaan, wordt teruggekomen op deze leerstof.

Zowel leerkrachten als ouders krijgen nog “handvaten” over hoe ze met deze nieuwe fase in het afstandsleren zullen moeten omgaan, aldus Weyts, die niet wil dat er leerweken verloren gaan.

Alle onderwijspartners benadrukken dat dit schooljaar geen verloren jaar mag worden voor de leerlingen. “De resterende onderwijstijd zal optimaal benut worden en er komen hoe dan ook faire evaluaties, zeker van de leerlingen die op scharnierpunten staan in hun onderwijstraject.”

De Koepel van Ouderverenigingen van het Officieel Gesubsidieerd Onderwijs (KOOGO) maakt zich zorgen over het ‘preteaching’-plan. “We merken nu al dat veel ouders problemen ondervinden met het herhalen, omdat ze thuiswerken, niet thuis kunnen zijn omdat ze in de zorg werken, of omdat ze hun kinderen niet gemotiveerd krijgen”, zegt Hannelore Lambrighs, coördinator van KOOGO.

Al begrijpt Lambrighs wel dat er manieren gezocht worden om al nieuwe leerstof te geven. “We hopen alleen dat die daarna in de school grondig herhaald zal worden, en dat scholen het niet als geziene leerstof zullen beschouwen. Het is afwachten hoe scholen daarmee zullen omgaan.”

Ook vindt de oudervereniging de manier waarop de leerstof bij de kinderen komt belangrijk. “Het moet voldoende kwalitatief zijn, zodat kinderen het echt zelfstandig kunnen en ouders het niet moeten overbrengen. Niet elke ouder heeft de vaardigheden om leerstof over te brengen. Zaken dreigen dan fout overgebracht te worden.”

De paasvakantie moet in ieder geval behouden worden als een rustmoment voor leerkrachten en leerlingen, is de consensus. Twee weken lang zullen er geen taken vanop afstand doorgestuurd worden.

Om te bekijken hoe de resterende tijd van het schooljaar het best kan worden benut, heeft Weyts een denktank opgezet met mensen van het veld en pedagogen. Dat er zou worden geraakt aan de zomervakantie, bijvoorbeeld om verloren lestijd in te halen, is momenteel geen optie. “Leerkrachten moeten nu al harder werken dan wanneer ze voor de klas zouden staan. Dan doodleuk zeggen dat de vakantie wordt ingekort, zou bijzonder demotiverend werken”, luidt het in de omgeving van de minister.

Zowel het GO! onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap als Katholiek Onderwijs Vlaanderen zou het liefst hebben dat de scholen weer openen na de paasvakantie, indien het natuurlijk op een veilige en verantwoorde manier kan.

“Een aantal leerlingen kunnen we moeilijk bereiken. Hoe langer deze situatie duurt, hoe moeilijker het wordt om alle leerlingen mee te krijgen”, zegt Lieven Boeve, directeur-generaal van Katholiek Onderwijs Vlaanderen.

Beide onderwijsnetten benadrukken dat het de bedoeling is dat ook een systeem van preteaching haalbaar is voor iedereen. “Het is niet de bedoeling dat de ouder de rol van de leerkracht overneemt”, oppert Nathalie Jennes, woordvoerster van het GO! “Via preteaching kan voorkennis van de materie worden verworven, waar dan later in de klas kan worden op ingepikt.”

“We geven de scholen de raad om te kijken bij de leerplandoelen wat behandeld is en wat niet. En bij de niet-behandelde materie moet bekeken worden wat essentieel is”, zegt Boeve. “Het is belangrijk om een haalbaar schema op te stellen, maar de leerlingen moeten ook voldoende gestimuleerd worden.”

Lees ook: Economieminister Muylle: “Scholen als eerste weer open, horeca als allerlaatste” (+)

Ook de onderwijsvakbonden steunen het preteaching-plan van minister Weyts. Ze hameren echter op het herhalen van de leerstof wanneer de scholen eventueel zouden heropenen. “We mogen er niet zomaar van uitgaan dat elk kind de nieuwe leerstof verwerkt krijgt”, reageert Nancy Libert, algemeen secretaris van de socialistische vakbond ACOD Onderwijs. “Het initiatief van 10.000 laptops (voor kansarme leerlingen, red.) is een mooi initiatief, maar is niet sluitend. We zullen nog niet iedereen mee hebben”, zegt Marnix Heyndrickx, voorzitter van de liberale vakbond VSOA Onderwijs.

Om nieuwe leerstof aan te leren, moet erop worden toegezien dat de leerafstand zo klein mogelijk blijft, klinkt het verder. “Er zal altijd een verschil zijn tussen afstandsonderwijs en ‘fysiek onderwijs’. Aan gezichtsuitdrukkingen in de klas kan je als leerkracht bijvoorbeeld heel goed zien of een leerling mee is”, zegt Libert.

Om dat te bestendigen dringt VSOA er op aan dat er gestructureerd wordt gewerkt met slechts één online platform. “Dit om chaos te vermijden en het overzicht te bewaren. Dat is belangrijk voor de werkbaarheid, ook voor de leerkrachten”, aldus Heyndrickx.

“Voor sommige leerkrachten die niet gewend zijn aan het digitale leren, is het een hele aanpassing. Ook daar moeten we rekening mee houden als de maatregelen doorlopen na de paasvakantie”, aldus Libert. Voor praktische lessen moeten er nog oplossingen uit de bus komen, luidt het.

Om de leerlingen en leerkrachten niet te overbelasten, zal niet alle leerstof aangeleerd kunnen worden. “Tijd inhalen gaat niet. We zullen moeten bekijken welke doelen nog haalbaar zijn als de maatregelen verlengd worden”, aldus Heyndrickx.

De leerkrachten moeten voorts de ruimte worden gegeven om zich te kunnen voorbereiden op de verschillende scenario’s. Daarom moet de paasvakantie als een periode van rust gelden, zegt ook Marianne Coopman van het Christelijke Onderwijzersverbond (COV). Alle vakbonden zijn het daarover eens. “Met het oog op wat nog zal komen is die rust belangrijk”, beaamt VSOA Onderwijs. “We gaan ongetwijfeld zware weken tegemoet.”