Europa keurt corona-investering van 37 miljard goed; alleen België onthoudt zich (op vraag van Vlaanderen)
Na het Europees Parlement vorige week, hebben nu ook de lidstaten van de Europese Unie het licht op groen gezet voor het "corona-investeringsinitiatief": 37 miljard euro uit de EU-begroting krijgt een nieuwe bestemming en kan door de lidstaten onmiddellijk gebruikt worden voor dringende noden als gevolg van de coronacrisis. Vlaanderen is het niet eens met de verdeelsleutel (die Wallonië bevoordeelt). Daardoor onthield België zich bij de stemming, als enige EU-lidstaat.
Op vrijdag 13 maart stelde de Europese Commissie het corona-investeringsinitiatief voor. Met geld uit de EU-begroting lidstaten zo snel mogelijk helpen om de gevolgen van de coronacrisis te bestrijden, dat was de bedoeling: voor de aankoop van medisch materiaal, voor het ondersteunen van KMO's, enzovoort.
Het plan van de Commissie kwam hierop neer: aan lidstaten de mogelijkheid geven om geld uit de Europese structuurfondsen, dat vooral naar armere regio's gaat, nu ook voor corona te gebruiken. Wanneer lidstaten projecten opzetten met geld uit de structuurfondsen, krijgen ze hiervoor voorschotten. Wanneer die projecten niet verwezenlijkt worden, moeten ze dat geld terugstorten.
Normaal gezien hadden de lidstaten in 2020 8 miljard euro moeten terugstorten, maar dat hoeft nu niet meer. En als je het geld uitgeeft, krijg je er de normale Europese co-financiering bij (goed voor 29 miljard euro ). Samen dus 37 miljard euro. Voor België gaat het om 37 miljoen euro voorschotten die niet terugbetaald moeten worden, en om 29 miljoen euro Europese co-financiering daarbovenop.
Vlaanderen "gebelgd"
De Europese structuurfondsen komen vooral de armere regio's in Europa ten goede. De verdeelsleutel hiervoor werd vastgelegd in 2013, en blijft dezelfde tot eind dit jaar. Om eindeloze debatten over een nieuwe verdeelsleutel (en dus tijdverlies) te vermijden, stelde de Commissie voor om aan de verdeelsleutel niets te veranderen.
Dit had als gevolg dat Italië, erg zwaar getroffen door de coronacrisis, "slechts" op 2,3 miljard euro aanspraak kan maken, en Polen op 7,4 miljard euro. En dat er in België slechts 6,5 miljoen euro naar Vlaanderen zou gaan, de rest naar Wallonië en Brussel.
De Vlaamse regering uitte in een brief aan Europees commissievoorzitter von der Leyen haar bezwaren tegen deze manier van werken. Vlaanderen heeft de ontvangen voorschotten al ingezet in concrete projecten, de maatregel is dus geen hefboom om de gevolgen van de crisis te milderen, schreven Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) en Vlaams minister van Economie Hilde Crevits (CD&V). De Vlaamse excellenties pleitten ook voor een specifiek Europees coronafonds dat aan alle regio's en sectoren ten goede zou komen. Jan Jambon uitte die kritiek ook in het Journaal op 18 maart.
België onthoudt zich
Op een vergadering van Europese diplomaten hadden naar verluidt ook andere landen bedenkingen bij de verdeelsleutel. Intussen was er - zoals gebruikelijk - intern-Belgisch overleg geweest om het Belgische standpunt te bepalen. Omdat Vlaanderen niet kon akkoord gaan met de verdeelsleutel, werd afgesproken dat België zich bij een stemming zou onthouden.
De stemming zelf gebeurde via een schriftelijke procedure die tot vandaag liep. Navraag bij de Raad van Europese Unie wees uit dat België uiteindelijk het enige land is dat voor een onthouding koos, alle andere landen stemden voor.
3 N-VA-onthoudingen in Europees Parlement
Afgelopen donderdag (26 maart) keurde een overweldigende meerderheid van het Europees Parlement het corona-investeringsinitiatief goed. 683 parlementsleden stemden voor, 1 tegen, en er waren 4 onthoudingen. De drie europarlementsleden van N-VA (Geert Bourgeois, Assita Kanko en Johan Van Overtveldt) onthielden zich, uit onvrede met de verdeelsleutel.
Nu ook de lidstaten het licht op groen hebben gezet, kunnen de lidstaten het geld beginnen te besteden. Bij de Europese Commissie is men intussen op zoek naar nog andere manieren om geld uit de EU-begroting te kunnen vrijmaken.