Goede hoop op coronavaccin begin 2021
Farmabedrijf Johnson & Johnson forceert een doorbraak in de strijd tegen het nieuwe coronavirus. Als eerste heeft het een kandidaat-vaccin geselecteerd om te testen op mensen. Hopen mag, maar het enthousiasme blijft beter getemperd: zelfs als alles goed gaat, verwacht de farmareus pas begin 2021 een vaccin ter beschikking te hebben.
Het bericht van Johnson & Johnson, bij ons mede bekend van zijn filiaal Janssen Pharmaceutica, zorgt voor een golf van enthousiasme. Officieel veroorzaakte het longvirus Covid-19 wereldwijd al 37.000 doden en 770.000 besmettingen, en de teller stopt maar niet. De race naar een vaccin leeft volop. Johnson & Johnson komt nu als eerste met concreet nieuws. Ten laatste in september verwacht het bedrijf om te kunnen beginnen met fase 1: testen op personen. Tegen het einde van het jaar zou dan duidelijk moeten worden of en in welke mate het vaccin een afdoende afweerreactie in het lichaam veroorzaakt.
Vaccinoloog Pierre Van Damme van de Universiteit Antwerpen bevestigt dat Johnson & Johnson perfect op de tijdslijn zit daarmee. “We gingen ervan uit dat we binnen de twaalf tot achttien maanden een vaccin zouden moeten hebben. Johnson & Johnson is in januari al gestart met de research. Van zodra de code van het virus door China bekend werd gemaakt.”
Naar eigen zeggen slaagde de farmareus erin om een testvaccin in elkaar te steken op basis van een bestaand verkoudheidsvirus. Dergelijk vaccin zou dan zorgen voor afweerstoffen die het lichaam aanmaakt. Zo’n technologie werd ook gebruikt voor vaccinontwikkelingen tegen hiv en ebola. Van Damme: “De tests op proefdieren kunnen nu volop uitgevoerd worden met het geselecteerde kandidaatvaccin, om de eerste kenmerken van zo’n kandidaat-vaccin in kaart te brengen. Als ze na de zomervakantie op proefpersonen kunnen testen, heb je tegen januari inderdaad zicht op de resultaten. Als die goed zijn, dan kan je de productie opstarten en aan de opschaling beginnen.”
Autofabriek
Waar andere labo’s soms van nul moeten beginnen, kan gigant Johnson & Johnson terugvallen op een platform. Dat zorgt voor tijdswinst, aldus Van Damme. “Vergelijk het met een autofabriek. De motor is er al, enkel de carrosserie moet nog in elkaar gezet worden.” Het voordeel van zo’n platform is ook dat de regelgevende autoriteiten ermee vertrouwd zijn. Dat zorgt voor de nodige snelheid in procedures voor richtlijnen en goedkeuringen.
Het onderzoek kost meer dan 1 miljard dollar (omgerekend een dikke 900 miljoen euro), deels medegefinancierd door BARDA, onderdeel van het Amerikaanse ministerie van Volksgezondheid. De bedoeling is om wereldwijd 1 miljard doses van het vaccin te gaan verstrekken. Daarvoor wordt de productiecapaciteit opgeschaald, onder meer door een nieuwe Amerikaanse productielocatie in gebruik te nemen, terwijl andere vestigingen in de wereld capaciteit zullen vrijmaken. “Johnson & Johnson is van plan de productie op eigen risico spoedig te beginnen en zal een betaalbaar vaccin voor gebruik in nood zonder winstoogmerk voor het publiek beschikbaar maken”, klinkt het in een persbericht.
Vallen en opstaan
Toch wil Pierre Van Damme waarschuwen voor euforie. “Dergelijk verhaal is er altijd eentje van vallen en opstaan. Zo’n vaccin moet verschillende tests en fases doorlopen. Gelukkig is er al heel veel ervaring met soortgelijke vaccins voor hiv en ebola.” Hoopgevend is ook dat er een bijzondere Covid-19-procedure is opgestart. Dat maakt dat alle betrokken autoriteiten absolute voorrang geven aan de procedure, wat een gigantische tijdswinst oplevert. “Waar we anders meer dan een maand over doen, kan nu in enkele dagen”, zegt Van Damme.
Johnson & Johnson blijft tegelijk ook zoeken naar antivirale medicijnen. Dat zou het virus bij geïnfecteerde patiënten moeten afremmen. Het werkt daarvoor onder andere samen met het Rega Instituut in Leuven.
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
