Coronacrisis in de Griekse vluchtelingenkampen: een tikkende tijdbom
"Ik moet er geen tekening bij maken: als er één iemand het coronavirus heeft in het vluchtelingenkamp op Moria, op het Griekse eiland Lesbos, zal het virus zich snel verspreiden." Dat zegt Hilde Vochten, arts en coördinator van Artsen zonder Grenzen. Als er niet snel maatregelen worden genomen in de vluchtelingenkampen, is het enkel een kwestie van tijd voordat ook in het kamp op Moria, waar 20.000 vluchtelingen samenzitten, veel doden vallen door het coronavirus.
Er zijn tot nu toe geen besmettingen van het coronavirus in de vluchtelingenkampen op de Griekse eilanden, maar dat kan snel veranderen. Vorige week werden er drie besmettingen vastgesteld bij Griekse inwoners op Moria. In het vluchtelingenkamp op Moria zijn er alleen al meer dan 20.000 vluchtelingen, terwijl het kamp maar de capaciteit heeft om 3.000 mensen op te vangen. Op sommige plaatsen is maar 1 toilet per 160 mensen.
Testen zonder testkits
Anderhalve meter afstand houden en handen wassen zijn eenvoudige maatregelen voor ons. Maar met meer dan 40.000 mensen in de kampen op de Griekse eilanden, is dat allesbehalve vanzelfsprekend. Ook het testen op het virus is moeilijk. “We zien op dit moment veel luchtweginfecties en dat is verwarrend met de symptomen van corona,” zegt dokter Mathias Vermaelen die werkt in het vluchtelingenkamp op Moria.
Er zijn geen testkits aanwezig op Lesbos. Als er getest moet worden op corona, moeten de stalen naar het ziekenhuis in Athene worden gestuurd. Ook niet iedereen wordt getest, omdat in Griekenland ouderen, chronische zieken en medisch personeel voorrang krijgen op de testen. Hierdoor moeten verdachte gevallen in quarantaine worden gezet. Maar ook daar is er niet genoeg plaats voor op Moria.
Artsen zonder Grenzen werkt samen met de lokale medische hulporganisaties om een quarantaineruimte uit te bouwen. Als het virus uitbreekt in de kampen, is er niet genoeg medische apparatuur om de besmette personen op te vangen. Rondom Lesbos zijn er maar zes intensieve zorgbedden, zowel voor vluchtelingen als voor de Griekse inwoners.
Wat doet Europa?
Artsen zonder Grenzen roept op om de risicogroepen, ouderen, chronische zieken en kinderen, te evacueren. De commissie van burgerlijke vrijheden, een commissie van het Europees Parlement, riep vorige week maandag de Europese Commissie op om maatregelen te ondernemen.
Europees Parlementslid Kris Peeters zit in de commissie van burgerlijke vrijheden en ziet de ernst van de zaak in: "De risicogroepen moeten worden geëvacueerd, Europa moet bijstaan in medische hulp en ten slotte moeten de afspraken om kinderen te herlokaliseren worden verdergezet." Het evacueren van niet begeleide minderjarigen is een afspraak die gemaakt is geweest voor de coronacrisis. Hierbij hebben lidstaten zoals Duitsland, Luxemburg en Frankrijk toegezegd om kinderen op te vangen uit de vluchtelingenkampen.
Momenteel overlegt de EU met de Griekse overheid om ouderen boven de 60 en chronisch zieken te verplaatsen naar andere gedeeltes van de eilanden waar ze aangepaste zorg kunnen krijgen.
Griekenland is sinds maandag 22 maart in lockdown. In het vluchtelingenkamp mogen er per uur honderd mensen het kamp verlaten met essentiële redenen. Maar dit is geen oplossing volgens dokter Vochten: "Dit vertraagt enkel de kans op besmetting van het coronavirus, maar lost niets op."
Oplossingen op lange termijn
De prioriteit op dit moment is om de risicogroepen te evacueren, maar dit is op lange termijn niet genoeg, benadrukt dokter Vochten: “Nu is er het coronavirus, maar wat na corona? Er is altijd kans op andere infectieziektes. Mensen moeten waardige levensomstandigheden krijgen in Europa.”
Als de Europese Unie en Griekenland niet meer maatregelen nemen ten opzichte van van de vluchtelingenkampen is het enkel een kwestie van tijd voordat er ook hier veel doden vallen.