Coronavirus brengt aardkorst tot rust

De pandemie van het nieuwe coronavirus heeft de Aarde letterlijk tot stilstand gebracht. Seismologen merken immers minder trillingen in de aardkorst op.

Terwijl de lockdown behoorlijk wat onrust teweeg heeft gebracht onder de bevolking, is de planeet zelf opvallend rustiger geworden. Niet alleen de luchtvervuiling en nachtelijke lichtvervuiling neemt af, wetenschappers merken nu ook een daling van seismische vibraties op in de aardkorst.

Net zoals natuurlijke gebeurtenissen zoals aardbevingen de aardkorst in beweging kunnen zetten, kunnen seismische vibraties ook veroorzaakt worden door bewegende voertuigen en industriële machines. Al deze menselijke activiteit kan voor seismologen behoorlijk wat storend achtergrondlawaai teweeg brengen waardoor ze minder goed andere signalen op dezelfde golflengte kunnen oppikken.

Wetenschappers die de geluiden van de trillingen in de aardkorst bestuderen, merken sinds de lockdown een opvallende stilte op. Een geluidsreductie van deze omvang wordt doorgaans enkel kortstondig waargenomen in de periode rond Kerstmis, zegt seismoloog Thomas Lecocq van de Koninklijke Sterrenwacht in Brussel waar de daling werd vastgesteld.

Uit de gegevens van een seismometer in het Observatorium blijkt dat de maatregelen om de verspreiding van covid-19 in te dijken, geleid hebben tot een daling van 33 procent van het door menselijke activiteit veroorzaakte seismische geluid in Brussel. In België zijn scholen, winkels en openbare voorzieningen sinds 14 maart gesloten en zijn sinds 18 maart alleen nog essentiële reizen toegestaan.

https://twitter.com/seismotom/status/1243486986125664260Thomas Lecocqhttps://twitter.com/seismotom

I’ve updated the graph, including the whole 2020 data, so we can compare with other weeks of lower activity, like school holidays in Feb or XMas holidays. The current mean noise level is 33% lower than before the #StayHomeBelgium measures. https://t.co/mL9j48e134

— Thomas Lecocq (@seismotom) March 27, 2020

Het wegvallen van het antropgene geluid is welgekomen voor seismologen. In België komen dan wel geen grote aardbevingen voor, maar de meetinstrumenten kunnen op dezelfde frequentie als het lawaai nu beter subtiele veranderingen opmerken. De seismometer is momenteel bijna even gevoelig voor kleine aardbevingen en groeve-ontploffingen als een detector die in een 100 meter diep boorgat begraven ligt. Zelfs de subtiele effecten die veranderende grondwaterstanden hebben op aardbevingsgolven die er doorheen gaan, kunnen nu worden gemeten. ‘Het is echt stil aan het worden in België’, aldus Lecocq in het vakblad Nature.

Niet alleen Belgische seismologen merken de stilte op sinds de lockdown. Ook in Parijs, Londen en Los Angeles deed men eenzelfde vaststelling:

https://twitter.com/celestelabedz/status/1243306005456289792Celeste Labedzhttps://twitter.com/celestelabedz

Here’s daily mode noise power from a station in Los Angeles over the past month; the drop is seriously wild.

Graph made on IRIS MUSTANG: https://t.co/aTfnmL6kBB pic.twitter.com/rdgzZxMcAU

— Celeste Labedz (@celestelabedz) March 26, 2020

Ook andere meetstations in de wereld zullen mogelijk beter dan gewoonlijk de locaties van naschokken van aardbevingen oppikken naarmate de corona-pandemie vordert, al zal het effect niet overal even groot zijn. Veel stations zijn gesitueerd in afgelegen woestijngebieden of diep in de grond, net om antropogeen lawaai te vermijden. Zij zullen weinig verschil merken.