Woonzorgcentra slaan noodkreet: "We willen duidelijkheid over testen, opleiding en bescherming zorgkundigen"

In steeds meer woonzorgcentra is er een grote uitbraak van het coronavirus, bij bewoners én personeel. "Het Journaal" ging naar het woonzorgcentrum Westervier in Brugge. Daar hoeven ze nog geen beroep te doen op de medische reserve, maar de beloofde extra testcapaciteit is er dringend nodig.

Dirk Lips van de Zorggroep Curando : “Hier in het  centrum Westervier in Brugge, met 80 bewoners, zijn er 45 van hen zijn ziek met Covid-19, en 8 zijn ondertussen overleden. En er zijn ook 8 collega’s die ziek thuis zijn met Covid-19."

Patiënten die ziek zijn worden in een aparte ruimte ondergebracht, maar dat is geen evidentie met mensen die dement zijn, vertelt Lips: “Mensen met dementie – althans een groep onder hen – zijn moeilijk in isolatie te brengen omdat ze angstig worden. Dat zijn mensen met dwaalgedrag, die lopen rond. Die nemen alles vast. Die komen ook aan elkaar en aan de collega’s, waardoor het echt veel moeilijker is om het virus beperkt te houden.”

Bekijk hieronder een bijhorende reportage uit "Het Journaal" (en lees voort onder de video):

In een ander woonzorgcentrum in Oost-Vlaanderen werd pas ontdekt dat een bewoner besmet was, toen die naar het ziekenhuis moest voor een heel andere aandoening. 

Een anonieme getuige: “Pas toen is men het personeel beginnen testen, en een kleine tien procent bleek positief. Die zijn toen onmiddellijk van de werkvloer verwijderd.” 

Het personeel was wel al een week lang in contact geweest met de bewoners. Een verzorgster zou ook aan de hoofdverpleegkundige hebben gemeld dat ze zelf mogelijk besmet was. Familieleden snappen niet dat ze niet vroeger getest zijn.

Volgens de anonieme getuige zijn hier kansen gemist: "Moest dat misschien gebeurd zijn, dan zouden er veel zeventigjarigen of tachtigjaren niet naar de ziekenhuizen moeten overgebracht worden, was er daar meer capaciteit geweest en meer ademhalingstoestellen voor jongere mensen."

Woonzorgcentra kopen zelf wel extra beschermingsmateriaal aan voor hun personeel. Maar volgens Lips zijn er nu vooral testen nodig: "We weten dat mensen Covid-19 kunnen hebben zonder symptomen, dus nu moeten we testen om ervoor te zorgen dat we het meer kunnen beperken in de huizen.

De federatie van zorgkundigen is zeer bezorgd, om niet te zeggen boos  over de situatie in de woonzorgcentra. Er zijn berichten verschenen dat personeel met een lichte coronabesmetting toch zou moeten blijven werken. De onduidelijkheid hierover zet kwaad bloed.

Voorzitter Paul Cappelier van de federatie BEFEZO zet de meest dringende vragen van de sector op een rij:

"Ten eerste willen we dat er veel meer getest wordt in woon-zorgcentra. Ten tweede willen we dat alle zorgkundigen een degelijke opleiding krijgen hoe ze met dergelijke patiënten moeten omgaan. Ten derde willen veel meer beschermingsmaatregelen voor onze zorgkundigen en voor onze zorgvragers. En ten vierde willen duidelijkheid: moeten zorgkundigen die positief getest zijn blijven werken in de woonzorgcentra?"

Bekijk hieronder het gesprek met Paul Cappelier in "Het Journaal" (en lees voort onder de video):

In "Het Journaal" ging Vlaams minister van Welzijn Wouter Beke (CD&V) in op al deze dringende vragen: "Een week voor ons land in lockdown is gegaan hebben we voor de veiligheid van de bewoners al beslist dat er geen bezoek meer mocht komen, en ook dat het personeel aan hoge veiligheidsvoorschriften moest beantwoorden, om zoveel mogelijk besmettingen te voorkomen. Of personeelsleden die besmet zijn nog moeten blijven werken, daarover win ik advies in, en dat is op dit moment het onderwerp van een interministeriële conferentie."

Bekijk hieronder het gesprek met Wouter Beke in "Het Journaal" (en lees voort onder de video):

"In zeven procent van de Vlaamse woonzorgcentra hebben we hoge besmettingen bij personeel of bewoners. Die willen we allemaal gaan testen, zowel bewoners als personeel. Vanaf morgen worden er tests aangeleverd, die kunnen dus vanaf morgen en ook overmorgen verdeeld worden. En daarnaast zullen ook in een dertigtal woonzorgcentra waar we geen massieve besmettingen vastgesteld hebben toch alle bewoners gaan testen, net omdat we willen weten wat precies de toestand is ter plaatse."

Wat met de noodkreten uit verschillende woonzorgcentra. Mensen  die met besmette bewoners moeten omgaan zijn daar niet voor opgeleid of krijgen geen ondersteuning. Wordt daar iets aan gedaan? 

Minister Beke: "Jazeker, we hebben met de mensen van de Belgische Unie van Verpleegkundigen samengewerkt om e-learningsboeken ter beschikking te stellen. En ten tweede is er het beschermingsmateriaal. We hebben een nieuwe bestelling van 1,6 miljoen mondmaskers toegezonden gekregen, die ook goedgekeurd zijn. Die gaan naar de woonzorgcentra, maar ook naar gehandicapteninstellingen en andere. En daarnaast zal er ook een grote hoeveel handgels naar de woonzorgcentra overgebracht worden."

Jan De Lepeleire, professor huisartsgeneeskunde aan de KULeuven schetste in Terzake hoe de beschikbare tests zullen verdeeld worden over de woonzorgcentra. Vlaanderen zal over 11.243 tests beschikken, en de regering stelt die ter beschikking van 55 woonzorgcentra waar grote problemen gemeld zijn, en 30 waar dat niet het geval is. Met de resultaten daarvan kan bekeken worden hoe het probleem verder moet aangepakt worden.

Professor De Lepeleire: “De grote vraag zal zijn: wat gaan we doen met alle mensen die positief scoren. Er zijn twee soorten. Mensen die positief testen en die symptomen hebben, daar is het heel duidelijk: naar huis, zeven dagen, en pas terugkomen als je helemaal koortsvrij bent en geen ademhalingssymptomen meer vertoont. En dan nog twee weken een mondmasker dragen, omdat sommigen nog altijd een hoest zouden kunnen hebben.”

“Het grote probleem zal zijn: wat met mensen die geen symptomen vertonen, en die toch positief testen? Eigenlijk moeten we die uit het werkveld halen. Maar het benieuwt ons allemaal hoe groot dat cijfer zal zijn. En wat heeft dat dan als impact op het beschikbare personeel? Dan moeten we zien wat daar de gevolgen van gaan zijn en hoeveel mensen we dan tekort hebben om de zorg te blijven leveren.”

Bekijk het gesprek met professor Jan De Lepeleire uit "Terzake" hier:

Erika Vlieghe, hoofd van de Dienst Infectieziekten in UZ Antwerpen zegt dat er twee mogelijkheden zijn als verzorgers in woonzorgcentra besmet zijn zonder symptomen. "Ofwel beslis je om al die mensen gedurende een periode thuis te zetten, dat is de gemakkelijkste beslissing. Pragmatisch zou het de meest gemakkelijke optie zijn dat mensen wel mogen verderwerken, mits het dragen van een goed masker en mits hele goede handhygiëne".

Bekijk hieronder het gesprek met Erika Vlieghe in "De afspraak":