Beke komt noodplan overeen met zorgsector, taskforce gaat donderdag van start

Beke moest in het parlement uitleg geven over onder andere de testcapaciteit in de rusthuizen, en de ondersteuning vanuit de Vlaamse overheid. 

Hij kreeg felle kritiek van onder andere Groen-fractieleider Björn Rzoska, die sprak over een drama in de rusthuizen, en een “uitslaande brand die we niet onder controle dreigen te krijgen”. “Toen ik de cijfers gisteren zag, sloeg de schrik mij om het hart. In de helft van de woonzorgcentra zit het virus nu binnen. En het is niet enkel de oppositie die dat zegt, maar ook de mensen op het terrein.” Het ontbreken van betrouwbare cijfers “na 3, 4 weken crisis” noemde Rzoska onbegrijpelijk.

Hannelore Goeman van sp.a vroeg zich vooral af waarom Beke de cijfers van de woonzorgcentra, die sinds 18 maart al worden geregistreerd, nooit eerder heeft gecommuniceerd. “En waarom hebt u dan niet keihard op tafel geklopt federaal? Er zijn letterlijk honderden doden gevallen in de tweede helft van maart. Heeft u federaal dan op tafel geklopt om de sense of urgency te verhogen?”

Beke reageerde op de kritiek en bezorgdheden van de oppositie en verdedigde zich dat hij wel degelijk cijfers heeft gegeven. “Maar dan krijg ik kritiek dat ik boekhouder ben. Dat komt wat raar over.”

“We zijn sinds 18 maart aan het registreren, de dag van de eerste coronadode in een woonzorgcentrum”, vervolgde hij. “Op 22 maart hebben we gevraagd aan Sciensano (het federale wetenschappelijke instituut, red.) hoe we dat best rapporteerden, omdat zij een andere methodiek hanteren. Wij tellen ook de vermoedelijke gevallen mee, zij niet. Wij hebben een veel fijnmazigere benadering over vermoedelijke besmettingen. Ik heb geen cijfers achtergehouden, ik ben ze op 26 maart hier al komen zeggen. Gisteren was dat opgelopen tot 619. De totale cijfers lagen toen op 2.035. De stijging die we hebben gezien bij de gewone statistieken, zagen we ook in de woonzorgcentra.”

Beke wees vooral naar Sciensano. “De cijfers liggen daar al sinds eind maart, dan is het niet mijn schuld dat die pas op 7 april (gisteren werden plots 241 doden in de woonzorgcentra aan het totaalcijfer toegevoegd, red.) in tabellen worden gegoten.”

Beke kondigde daarop een tienpuntenplan voor de woonzorgcentra aan. De koepels waren uitgenodigd voor overleg daarover vanavond. Beke kwam met de zorgsector uiteindelijk een elfpuntenplan overeen, meldt Margot Cloet, de gedelegeerd bestuurder van Zorgnet-Icuro, na afloop van het overleg. Het plan zal nu worden uitgerold voor de woonzorgcentra en de andere residentiële voorzieningen, bevestigt ook minister Beke in een persmededeling. Donderdag start ook een taskforce, die geleid zal worden door topambtenaar Karine Moykens.

Het plan omvat de volgende punten.

- De lockdown: die is sinds 11 maart in voege, aldus Beke. “Toen hebben wij als eerste en enige al richtlijnen gestuurd.” Maar er komen nu nieuwe richtlijnen.

- Er komt extra ondersteuning voor bijvoorbeeld het management en de plannen voor het scheiden van besmette en niet-besmette bewoners.

- De monitoring van de epidemie. Woonzorgcentra die geconfronteerd worden met een uitbraak van het virus kunnen zich beroepen op de expertise binnen het Agentschap Zorg en Gezondheid, via een team gespecialiseerd in infectieziektenbestrijding. Zij die in een precaire situatie zijn beland, kunnen een crisismanager inschakelen.

- De teststrategie en de communicatie: “Ik ben zelf vragende partij dat er op een transparantie manier over de cijfers wordt gecommuniceerd”, aldus Beke. Sinds dinsdag worden 11.000 testkits verdeeld onder 85 van de meer dan 800 Vlaamse woonzorgcentra. “Vanmorgen heeft collega Philippe De Backer gezegd dat we het aantal tests nog verder kunnen opdrijven en er is afgesproken dat de woonzorgcentra een prioriteit zullen blijven. Er is niemand een remmende factor bij de vraag of we niet meer kunnen testen. De vraag is of we ze kunnen leveren.” Het is de bedoeling om het aantal voorzieningen waar getest kan worden, uit te breiden tot alle zorgvoorzieningen, al hangt dit af van de beschikbare testcapaciteit in heel België. Voorts komt er een strategie rond serologische testen, “om klaar te zijn zodra deze beschikbaar zijn”.

- Het personeel:  om het uitvallen van het personeel in de woonzorgcentra te compenseren, zal beroep gedaan worden op zorgpersoneel in andere sectoren (gezinszorg, aanvullende thuiszorg, thuisverpleging, kinderopvang, VAPH en ziekenhuizen). De medische reserve wordt al gebruikt, zegt Beke, in een honderdtal woonzorgentra. “Ik ben blij met de 4 tot 5.000 mensen die zich kandidaat hebben gesteld. Denk aan kinesisten die zonder werk zitten momenteel.” Ook studenten en stagiairs kunnen ingezet worden: daar is een akkoord bereikt met de rectoren en decanen. 

- Het beschermingsmateriaal: “Denkt u nu echt dat er hier iemand is die zegt: ‘Moeten we wel geld geven aan maskers, schorten, gellen, enzovoort?’ Dat is het probleem niet. Het probleem is wel: ze kunnen krijgen.” Beke toont zich wel tevreden met de binnenlandse productie van bijvoorbeeld alcoholgels. 

- De cohortzorg, niet alleen in de woonzorgcentra, maar ook in de thuiszorg. Cohortzorg betekent dat een vaste ploeg van verzorgenden instaat voor de zorg aan een groep van al dan niet-besmette personen, zodat daar geen wisselwerking tussen de besmette en niet-besmette groep ontstaat. “De diensten voor thuisverpleging, de zelfstandige thuisverpleegkundigen en diensten voor gezinszorg richten ieder voor hun discipline cohorteteams op en werken hiervoor dienstoverschrijdend samen. We vragen hen om ook bij te springen in de woonzorgcentra met een uitbraak van het virus”, aldus Beke. 

- Ziekenhuisondersteuning: aan de ziekenhuizen wordt gevraagd om de woonzorgcentra te ondersteunen door materiaal aan te bieden, te helpen met opleidingen of personeel ter beschikking te stellen. Daarnaast wordt gefocust op een betere communicatie tussen ziekenhuizen en woonzorgcentra rond de transfer van patiënten. 

- De financiële impact.

- Er komt een nieuwe taskforce over de woonzorgcentra, om alle voorgaande punten uit het plan in goede banen te leiden. De Vlaamse regering stelt topambtenaar Karine Moykens aan als crisismanager die het noodplan moet uitrollen. Moykens is de secretaris-generaal van het Vlaams departement voor Welzijn, Volksgezondheid en Gezin en dus de baas van de administratie van Beke.

-  “Naast de punten die minister Beke in het parlement heeft opgesomd is er een elfde punt bijgekomen dat gaat over de geestelijke gezondheidszorg van de bewoners en van de medewerkers”, laat Cloet na het overleg weten. “We hebben goede hoop dat er nu heel snel acties zullen worden ontwikkeld en dat er dagelijks geschakeld kan worden”, luidt het bij Zorgnet-Icuro.