EU-topwetenschapper Mauro Ferrari stapt op "uit ongenoegen over aanpak coronacrisis": "Extreem ontgoocheld"

Topwetenschapper Mauro Ferrari, geboren in Italië maar lange tijd als onderzoeker (onder meer naar kanker) aan het werk in de VS, startte begin dit jaar als voorzitter van de Europese Onderzoeksraad (ERC). De ERC werd in 2007 opgericht om projecten van de beste wetenschappers van de EU te financieren.

Maar Ferrari's passage bij de belangrijkste wetenschappelijke instelling van de EU is van korte duur geweest. Gisteren diende hij zijn ontslag in bij voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen. Ferrari zegt "extreem ongoocheld" te zijn over de manier waarop de Europese Unie de coronacrisis aanpakt.

"Ik begon bij de ERC als een fervent aanhanger van de EU, maar de coronacrisis heeft mijn standpunten compleet veranderd, hoewel ik de idealen van internationale samenwerking met enthousiasme blijf steunen", schrijft hij in een brief aan de Britse zakenkrant Financial Times.

De onenigheid tussen Ferrari en de ERC ontkiemde begin maart, "toen duidelijk werd dat de pandemie een tragedie zou worden van mogelijk ongeziene proporties", zoals Ferrari het in zijn brief omschrijft. 

Ferrari zegt dat hij daarop voorstelde om een speciaal ERC-programma in het leven te roepen. Want hij was van oordeel dat "in tijden zoals deze de allerbeste wetenschappers ter wereld middelen en kansen ter beschikking zouden moeten krijgen om de pandemie te bestrijden. Met nieuwe medicijnen, nieuwe vaccins, nieuwe instrumenten om een diagnose te stellen, nieuwe wetenschappelijk gebaseerde omgangsvormen die in de plaats komen van de vaak geïmproviseerde aanpak van politieke leiders." 

Maar volgens Ferrari werd zijn voorstel meteen afgeschoten door de ERC omdat die instelling niet geacht wordt om projecten te financieren die niet vanaf de basis ("bottom-up"), door wetenschappers zelf dus, worden voorgesteld. 

Ferrari kreeg een tweede kans om zijn voorstel ingang te doen vinden toen Commissievoorzitter Von der Leyen hem vroeg om zijn visie over een aanpak van de pandemie toe te lichten. "Maar het loutere feit dat ik rechtstreeks met haar samenwerkte, veroorzaakte een interne politieke storm", zegt hij. Hij zegt dat voorstel daarop werd doorgespeeld naar de verschillende echelons binnen de Commissie, waar het "uiteenbrokkelde."

Ferrari zegt dat hij daarop zijn ontslag aanbood bij Commissievoorzitter Ursula von der Leyen. Hij is nu van plan om vanuit de VS, waar hij nog altijd een onderzoeksopdracht heeft aan de universiteit van Seattle, een internationaal onderzoeksprogramma op te starten om Covid-19, de ziekte die wordt veroorzaakt door het nieuwe coronavirus, te bestrijden.

Tijdens zijn passage aan het hoofd van de ERC heeft Ferrari hoe dan ook "buitensporig veel tijd doorgebracht in de VS", zegt dan weer de ERC, dat verbolgen reageert op de manier waarop de wetenschapper zijn ontslag motiveert in Financial Times. 

In een statement zegt de ERC dat al haar 19 leden eind vorige maand al aandrongen op het ontslag van Ferrari omdat hij een "volslagen gebrek aan waardering voor de bestaansreden van de ERC tentoonspreidde", een instelling "waarvan hij de context niet begreep". Ferrari zou zich ook te weinig hebben geëngageerd voor de ERC, terwijl hij dus "buitensporig veel tijd" in de VS doorbracht.

Ook zou hij te veel persoonlijke initiatieven zijn aangegaan binnen de Europese Commissie zonder daarover af te stemmen of te overleggen met de ERC.