Twee Belgische teams strijden mee in AI Songfestival

“De overwinning van Duncan Laurence vorig jaar was echt een euforisch moment voor Nederland”, zegt Karen Van Dijk, eindredacteur bij VPRO. “Ik begon me af te vragen of er een formule was voor de perfecte popsong, zodat we het jaar daarop nog eens konden winnen. Daardoor ontdekte ik dat er een hele scene bestaat die muziek maakt met artificiële intelligentie (AI). Een songfestival organiseren voor computergegenereerde nummers leek me dus een leuk idee.”

Zo geschiedde: dertien teams uit acht verschillende landen nemen het de komende maand tegen elkaar op in het allereerste AI Songfestival, georganiseerd door VPRO. Daarbij zitten ook twee Belgische teams: Polaris en Beatroots. Voor het maken van hun nummer kregen ze volledige artistieke vrijheid. De enige voorwaarde: het lied dient grotendeels computergegenereerd te zijn. 

Muzieknerds

“Als je veel nerds bij elkaar zet in één bedrijf, dan zullen er sowieso ook muziekliefhebbers tussen zitten”, zegt Dorian Van den Heede van Team Beatroots. Als AI-consultant bij Dataroots staat hij behoorlijk ver af van de muzikale wereld, al was er altijd al de droom om met enkele collega’s een bandje op te richten. Dat kwam er nooit van, tot nu. Met ‘Violent Delights Have Violent Endings’ proberen ze de wedstrijd te winnen. “Daarbij was de zang een grote uitdaging, omdat we een lied wouden dat volledig door de computer gegenereerd werd. Ook de zangstem is dus artificieel. Het resultaat klinkt wat robotachtig, al heeft het lied een jazzy een triomfantelijk aspect. Het refrein is echt Eurosong-waardig.”

Ook Sebastiaan Van den Branden van Team Polaris is tevreden met het AI-nummer dat hij, Andries Rosseau, Kenny Helsens en Ward Van Driessche in elkaar puzzelden. Zelf heeft hij een verleden als componist, al werkt hij nu als datawetenschapper bij In The Pocket, een digitale designstudio. Hij weet zeer goed hoe hun inzending moest klinken. “Eurosong is niet de plek waar je heel experimenteel moet gaan, maar dat gebeurt de laatste vijftien jaar wel. Daardoor missen de meeste nummers wat karakter. Met Princess probeerden we terug naar de essentie van een popsong te gaan, zoals ze die maakten in de jaren 80. Dat is goed gelukt.”

Eurosong-waardig

Maar hoe creëer je nu een catchy lied met een computer? Van den Branden: “Met machine learning-modellen die getraind zijn op miljoenen popsongs konden we drumpartijen, baslijnen en melodieën genereren. Die elementen vormden de puzzelstukken om een volledige song te fabriceren.”

De songteksten worden eveneens door een computer gegenereerd. Dat doet het op basis van een dataset die bestaat uit Eurosong-liedjes. Die kreeg elk deelnemend team van de organisatie. Zo’n set is echter veel te klein om echt aan machine learning te doen” zegt Van Dijk. “Ieder team kon dus extra data toevoegen of compleet andere data gebruiken. Het is sowieso geen makkelijke opdracht om een liedje te maken met AI, dus wilden we er niet al te veel regels aan verbinden.”

Hoewel dit in de eerste plaats een liedjeswedstrijd blijft, is dit volgens haar ook een weg om de mogelijkheden van AI te onderzoeken. “Er kan de vraag gesteld worden welke plaats dat AI heeft binnen een creatief proces. Kunnen machines het werk voor ons overnemen, of maakt dit duidelijk dat dit meer als instrument gebruikt kan worden? Wel, de nieuwe Songfestival-hit wordt in ieder geval niet gemaakt met één druk op de knop. Hier kruipt echt heel veel werk in. Maar er zitten wel inzendingen bij die niet zouden misstaan op het echte festival.” 

De eindresultaten zullen, samen met een werkprocesdocument, beoordeeld worden door een driekoppige jury van AI-experts. Maar zoals dat hoort bij het Eurovisiesongfestival, stemt ook het publiek mee. Beide kampen delen dus 50 procent van de punten uit. Wie er uiteindelijk die nieuwe Duncan Laurence wordt, weten we op 12 mei.