Direct naar artikelinhoud
Coronacrisis

Half miljard mensen verzinken in diepe armoede door coronacrisis

Zuid-Afrikanen in een sloppenwijk van Johannesburg.Beeld EPA

De impact van het coronavirus op de economie is zo verwoestend dat een achtste van de wereldbevolking in diepe armoede zal verzinken. Daarmee doet de pandemie de positieve effecten van tientallen jaren armoedebestrijding in korte tijd teniet.

Als de pandemie voorbij is, zal voor het eerst in dertig jaar de armoede wereldwijd weer toenemen, aldus een onderzoek in opdracht van de Verenigde Naties, dat is uitgevoerd door de Australische Nationale Universiteit (ANU) en King’s College in Londen. Zelfs in het meest rooskleurige scenario, dat uitgaat van 5 procent minder consumptie wereldwijd, komen nog 100 miljoen mensen onder de armoedegrens terecht. Bij een economische contractie van 20 procent geldt dat voor 400 tot 600 miljoen mensen, een achtste van de wereldbevolking.

“Louter de schaal van de potentiële tsunami van armoede in ontwikkelingslanden die volgt op Covid-19 verrast ons”, zegt professor Andy Sumner van King’s College.

De onderzoekers komen tot hun scenario’s op basis van drie voorspellingen over de economische contracties en drie armoedegrenzen, waarvan de laagste uitgaat van een inkomen van 1,90 dollar per dag en de hoogste op iets meer dan 5 dollar. In alle scenario’s geldt dat het risico groot is dat het Midden-Oosten, het Afrikaanse continent, Latijns-Amerika en grote delen van Zuidoost-Azië worden teruggeworpen in de erbarmelijke levensomstandigheden van dertig jaar geleden. In Europa zal voor het eerst sinds midden jaren 90 de armoede toenemen. 

2,5 biljoen dollar

Ook zorgelijk is het vooruitzicht voor Zuid-Aziatische landen, die technisch gezien tot de middengroepen behoren, maar waar de welvaart zo ongelijk verdeeld is dat grote aantallen mensen net boven de armoedegrens leven. Bijvoorbeeld Indonesië. Zonder maatregelen tegen de economische schade wacht dat land als de pandemie voorbij is een verdubbeling van het aantal mensen dat in extreme armoede leeft. “De economische crisis zal potentieel zelfs ernstiger zijn dan de huidige volksgezondheidscrisis”, aldus Christopher Hoy, de betrokken ANU-onderzoeker. 

De cijfers uit dit VN-rapport spelen een belangrijke rol bij overleg van zowel de G20, de club van rijke industrielanden, als het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en de Wereldbank volgende week. De internationale gemeenschap moet volgens de VN minimaal 2,5 biljoen dollar mobiliseren om de ergste gevolgen van de coronacrisis wereldwijd te bestrijden. Vorige maand kwamen de VN met noodhulp ter waarde van 2 miljard voor de ergst getroffen landen en riep met name de G20 op meer te doen voor ontwikkelingslanden.

Verlies van werkgelegenheid

Veel welvarende landen zijn inmiddels overgegaan op stimuleringsbeleid om de economische schade voor ontslagen werknemers en noodlijdende bedrijven te verzachten, een luxe die ontwikkelingslanden niet hebben. Daarom roepen de Wereldbank en het IMF op tot tijdelijke kwijtschelding van de schulden van arme landen, in ieder geval voor dit jaar. Daarmee maken ontwikkelingslanden 25 miljard dollar vrij om in hun eigen economie te pompen. 

De VN slaan alarm over het verlies van werkgelegenheid in Afrika, waardoor 50 procent van de bevolking op het continent zijn baan in de informele sector ziet verdampen. Hulporganisaties pleiten voor drastische maatregelen, zoals permanente kwijtschelding van de totale schuldenlast voor de armste Afrikaanse landen, zodat ze hun economie kunnen laten functioneren.