Vlaanderen gaat mondmaskers maken: ‘Een miljoen per week’

Minister Philippe De Backer (Open Vld) gaat in zee met twee Vlaamse bedrijven voor de productie van chirurgische mondmaskers. Zijn taskforce voor medisch materiaal onderhandelde deze week met de bedrijven en kwam vrijdag tot een akkoord. 

“De afspraken zijn gemaakt en we kunnen ieder moment het contract tekenen”, zegt De Backer. “Dit stemt mij tevreden, want het geeft vertrouwen voor de nabije en verdere toekomst. Ik ben blij dat we nu heel snel met eigen productie in Vlaanderen kunnen starten, waarbij we zeker zijn van de kwaliteit.”

Na enkele problemen met leveringen van mondmaskers ging die verantwoordelijkheid onlangs over van het kabinet van minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open Vld) naar een nieuwe taskforce onder leiding van De Backer. Daarmee waren de problemen niet van de baan. Deze week bleek er een verkeerde handleiding te zitten bij de corona-testkits voor de woon-zorgcentra en voldeed een levering van 3 miljoen mondmaskers niet aan de kwaliteitseisen. 

Sinds de uitbraak van het coronavirus zijn mondmaskers in de hele wereld erg gegeerd, maar hun kwaliteit niet altijd gegarandeerd. Invoeren uit lageloonlanden zoals China verloopt niet meer als tevoren en sommige landen exporteren helemaal geen medisch materiaal meer.

Vlaanderen achterop?

Steeds meer landen beginnen daarom met eigen productie. In Nederland starten filterproducent Afpro en beddenproducent Auping productielijnen op die tegen het eind van deze maand 500.000 maskers per dag moeten produceren. Frankrijk wil tegen eind april het productieniveau op 15 miljoen maskers per week hebben en ook in Duitsland jaagt de overheid de privéproductie van mondmaskers aan. 

In Wallonië heeft de overheid de handen in elkaar geslagen met een producent van lucht- en waterfilters om een nieuwe juridische entiteit op te richten. Newco moet tegen eind mei de eerste maskers van de band laten rollen. 

Er ontstond de laatste weken dan ook zenuwachtigheid over de afwezigheid van Vlaamse initiatieven. “We liggen niet te slapen, integendeel”, zegt Vlaams minister van Economie Hilde Crevits (CD&V), in een interview met De Morgen. 

Nu sluit de federale overheid dus een contract af met een partnerschap van twee Vlaamse bedrijven om een minimumaantal maskers aan een bepaalde prijs af te nemen. De prijs per masker is niet publiek. Ook de bedrijven zelf blijven liever onder de radar. “Tot de productie is opgestart willen we niet overstelpt worden door vragen van de pers of potentiële klanten”, zegt de CEO van een van de twee bedrijven. 

Zijn bedrijf is gespecialiseerd in werkkledij, onder andere voor de zorgsector. Zoals veel Vlaamse spelers in de textiel- en kledingsector gebeurt de productie daarvan buiten Europa, voornamelijk om loonkostredenen. Om de mondmaskers te kunnen produceren is dus een speciale machine aangekocht, die uit het buitenland wordt overgebracht. “In de opstartfase zal het gaan om een miljoen chirurgische mondmaskers per week”, zegt de CEO, die nog geen deadline wil bekendmaken. Hij heeft ook een Vlaamse partner voor dit project, een speler uit de automobielsector.

Chirurgische mondmaskers moeten een certificaat hebben. Daarvoor lopen gesprekken met de geaccrediteerde laboratoria. “Het is goed dat we binnenkort onze zorgverleners kunnen bevoorraden met kwalitatieve, chirurgische maskers”, zegt De Backer. 

Elk land eigen productie?

Daarnaast hebben vijf Vlaamse confectiebedrijven de krachten gebundeld om textielmaskers voor het brede publiek te produceren. Hun consortium wacht nog op ondersteuning vanuit de overheid en is daarover in gesprek met de taskforce. “We zijn met man en macht bezig om zo veel mogelijk productie in België te krijgen”, zegt Erik Magnus van Creamoda, de Belgische modefederatie die dit ondersteunt. “Om grote hoeveelheden te maken moet je andere apparatuur binnenhalen. Het is een werk van lange adem, ook omdat we in Vlaanderen nog weinig stikcapaciteit hebben. Die knowhow is er niet meer.” 

Uit een rondvraag in de zorgsector door de taskforce van De Backer zou blijken dat er voor deze maand nood is aan 15 miljoen chirurgische maskers en 3 miljoen FFP2-maskers, die een hogere bescherming bieden. Volgens het kabinet zijn er bijna voldoende leveringen ontvangen om de noden voor de maand april te dekken. Er zijn bijna 15 miljoen chirurgische maskers geleverd, waarvan er meer dan 10 miljoen zijn verdeeld. 

België heeft ook meer dan een miljoen FFP2-maskers ontvangen, waarvan er 850.000 zijn uitgedeeld. De maskers die nog niet werden verdeeld ondergaan momenteel een kwaliteitscontrole. Daarnaast zijn ook nog eens 80 miljoen chirurgische- en 14,7 miljoen FFP2-maskers in bestelling.

Als elk Europees land zijn eigen mondmaskers produceert, en sommige landen zelfs per regio, zitten we over enkele maanden dan niet met een overaanbod, in plaats van een tekort?

“Je zou ook naar een Europese oplossing kunnen gaan, maar dan moet elk land ook voldoende toegang krijgen tot de producten die zijn buurland produceert”, zegt Fa Quix, topman van textielfederatie Fedustria. “Ik denk dat we in deze crisis toch een les hebben geleerd om bepaalde, cruciale productie in eigen handen te houden.”