Wetenschappers wapenen Vlaanderen tegen nieuwe coronagolf: ‘Covid-20 verwachten we volgende winter’
Een nieuwe raad met negen vooraanstaande wetenschappers moet ons voorbereiden op een volgende piek van het virus. Zij mogen van de Vlaamse regering 2,5 miljoen euro uitbesteden aan verder onderzoek naar de werkzaamheid van een vaccin, de binnenlandse productie van mondmaskers en een analyse van de impact van de lockdown.
Deze wetenschappelijke Covid-raad kwam donderdagavond voor het eerst samen, en bestaat uit onderzoekers van alle Vlaamse universiteiten en het Tropisch Instituut voor Geneeskunde. De meest in het oog springende namen zijn voorzitter Jo Bury, de algemeen directeur van het Vlaams Instituut voor Biotechnologie (VIB), Johan Neyts, viroloog aan het Rega instituut (KU Leuven), en microbioloog Herman Goossens (UAntwerpen).
“De meest acute, wetenschappelijke vragen kunnen we dankzij deze 2,5 miljoen euro onderzoeken”, zegt voorzitter Bury. “Bij een volgende piek van Covid-19 of bij de opvolger Covid-20 moeten de resultaten er zijn. Covid-20 verwachten we volgende winter. We willen absoluut een nieuwe uitbraak op wetenschappelijk verantwoorde wijze kunnen bestrijden.”
Het gaat dus niet om onderzoek naar het ontwikkelen van een nieuw vaccin. Wel komen er uitvoerige tests op de bestaande antivirale middelen om te onderzoeken of zij werkzaam kunnen zijn in de strijd tegen het nieuwe coronavirus. Concreet gaat het om Remdesivir, een middel dat werd ingezet tegen ebola, en lopinavir/ritonavir, een medicijn dat nu wordt gebruikt tegen hiv.
Verspreiding in kaart
Verder moet de raad met wiskundige modellen de verdere verspreiding van het virus in kaart brengen. En vooral: wat de impact is van de lockdownmaatregelen en de afbouw daarvan. “Een aantal onderzoeksprojecten zullen ongetwijfeld belangrijke informatie aanleveren voor de exit-strategiegroep van Erika Vlieghe”, zegt Goossens. “Zij tasten momenteel enigszins in het duister voor een aantal strategieën. De bedoeling van dit onderzoek is dat bij een eventueel volgende lockdown en exit meer datagedreven beleid mogelijk is.”
De besmettingsgraad van de bevolking, in welke mate mensen immuniteit opbouwen en hoelang ze dan beschermd blijven, daar is allemaal verder onderzoek over nodig. Minstens even belangrijk is het onderzoek naar de productie van mondmaskers, bijvoorbeeld via 3D-printers, en beademingstoestellen. Het moet voorkomen worden dat er opnieuw enorme tekorten ontstaan van beschermingsmateriaal in de zorgsector, wat nu al wekenlang het geval is. “Deze raad is niet opgericht om kritiek te geven op de huidige aanpak,” zegt Vlaams viceminister-president Hilde Crevits (CD&V), bevoegd voor wetenschap, “maar we moeten wel de nodige lessen trekken uit deze crisis.”
350.000 euro voor start-up
De Vlaamse regering stelt 1 juni voorop als startdatum voor de onderzoeksprojecten. De oproep is intussen al gelanceerd waarop wetenschappers kunnen intekenen. Goossens: “Er valt geen tijd te verliezen. In Nederland zijn er maar enkele weken nodig om projecten in te dienen en evaluatie te laten maken door onafhankelijke experts.”
Deze experts zijn niet de enigen die van Crevits een financiële duw in de rug krijgen. Het Vlaams Instituut voor Biotechnologie (VIB) kreeg de afgelopen weken al ruim 1 miljoen euro voor de strijd tegen het coronavirus, waaronder 350.000 euro voor een start-up. Daar ontwikkelde moleculair viroloog Xavier Saelens (UGent) een antilichaam dat de infectie blokkeert en het nieuwe coronavirus neutraliseert. Crevits sluit niet uit dat er in de komende maanden nog meer middelen voor al deze onderzoeken vrijgemaakt kunnen worden.