Tussen ebola en corona: Congo van de ene epidemie in de andere
52 dagen waren de inwoners van Beni en omstreken al aan het aftellen naar zondagavond. Dan zou de ebola-epidemie officieel voorbij zijn, die meer dan 2.200 mensenlevens eiste sinds augustus vorig jaar. Maar gisteren overleed een man uit Beni aan ebola en moet er van voren af aan worden geteld. Het nieuws komt als een ontgoocheling en een waarschuwing voor de corona-epidemie die ook haar intrede heeft gedaan in het Centraal-Afrikaanse land.
Al 52 dagen stond er dagelijks op de website van het Congolese ministerie van Gezondheid: geen nieuwe ebola-patiënt gemeld. De laatste vrouw die besmet raakte, op 27 februari, mocht twee weken later het ziekenhuis verlaten. (zie filmpje onder) Toen moest er nog een dubbele incubatieperiode worden bijgeteld - 42 dagen in totaal - en dan was alles klaar om de ebola-epidemie op Pasen officieel te beëindigen.
Maar de hoop is plots vervlogen. Vrijdag overleed in het ziekenhuis van Beni een man die al enkele dagen ziek was. Van ebola krijg je hoge koorts en braakneigingen. Tweederde van de patiënten overlijdt, dat is vele malen hoger dan bij corona. De epidemie brak uit op 1 augustus 2019 en heeft intussen 2.273 mensenlevens geëist. "Nu moet het aftellen opnieuw beginnen", zegt de Wereldgezondheidsorganisatie. Ze houdt samen met de Congolese overheid alles nauwgezet in de gaten.
Verschillende uitdagingen tegelijk
Dat de ebola-epidemie niet is beëindigd, valt op een slecht moment. IN de regio had men gehoopt dat tenminste deze zware last van hun schouders zou vallen. De provincie Noord-Kivu wordt ook nog eens geplaagd door een grote onveiligheid, die de humanitaire nood alleen maar groter maakt. Het is al een wonder dat er nog relatief weinig doden zijn gevallen door ebola. Bovendien heerst er in Congo ook een uitbraak van mazelen. Die epidemie heeft al 6.000 doden geëist.
Maar natuurlijk is de grote storm nog op komst. De corona-pandemie is stilaan in Congo aan het neerstrijken. De meeste slachtoffers zijn er in de hoofdstad Kinshasa en in enkele kleinere steden. Congo telt nu 223 besmettingen en 20 doden. Ook in de streek van Beni is er een geval bevestigd. De Wereldgezondheidsorganisatie wil uit dit voorval lessen trekken voor de bestrijding van de corona-epidemie. "Een exitstrategie is maar mogelijk als je helemaal zeker bent dat alles achter de rug is", zegt topman Michael Ryan.
Ongeloof
In Beni zelf wordt met ongeloof gereageerd op de nieuwe ebola-besmetting. Volgens Ivan Godfroid die voor Rikolto werkt in Butembo, in de buurt van Beni, duiken er al flink wat complottheorieën op. "Sommigen zeggen dat de gezondheidsdiensten hiermee proberen te vermijden dat er een eind komt aan de geldstroom voor de bestrijding van ebola. Anderen denken dat het voorval bewijst dat de ziekte nu ook via seksueel overdraagbaar gedrag wordt verspreid, omdat het jonge slachtoffer een relatie had met een genezen ebolapatiënte. "
Toch is er ook een positieve noot. De gezondheidsdiensten in het oosten van Congo kunnen nu de ervaring van de ebola-epidemie gebruiken voor de aanpak van corona. Er zijn vrij veel medische middelen aanwezig en ook de plaatselijke bevolking heeft al heel wat bewustmakingscampagnes achter de rug. Ook vandaag trekken hulpverleners en vrijwilligers de straat op om mensen op de hoogte te brengen. (zie foto onder)
