Uiterst scherpe nieuwe beelden tonen fijne draden van heet plasma in de atmosfeer van de zon
Pas vrijgegeven beelden van de zon hebben getoond dat de buitenste laag van de zon doorweven is met tot nu toe nog nooit geziene, ongelooflijk fijne magnetische draden die gevuld zijn met extreem heet plasma van een miljoen graden. De hoge resolutie waarnemingen zullen astronomen toelaten beter te begrijpen hoe het komt dat de gemagnetiseerde atmosfeer van de zon bestaat en waaruit die atmosfeer bestaat.
Tot nu toe waren er bepaalde delen van de atmosfeer van de zon die donker leken en voornamelijk leeg. De nieuwe beelden tonen nu dat die gevuld zijn met fijne draden met een doormeter van zo'n 500 kilometer. Dat is twee keer de afstand tussen Brugge en Aarlen in de provincie Luxemburg, bijna heel België door, en voor de zon is dat fijn en niet dik. In de draden vloeit heet plasma - geëlektriseerde of geïoniseerde gassen - van zo'n miljoen graden. Het oppervlak van de zon zelf is niet zo heet, daar is het slechts zo'n 4.000 tot 6.000 graden. Pas verder van het oppervlak wordt het veel heter.
De ultra-scherpe beelden zijn gemaakt door de High-Resolution Coronal Imager (Hi-C) van de NASA, een unieke astronomische telescoop die door een raket in een suborbitale ruimtevlucht in de ruimte is gebracht. Een suborbitale ruimtevlucht is een vlucht waarbij het ruimtetuig wel de open ruimte bereikt en dus min of meer de atmosfeer verlaat, maar terugkeert naar de aarde voor het een volledige omloopbaan - een orbit - om de aarde heeft beschreven.
(lees verder onder de video van de racetlancering)
De beelden zijn geanalyseerd door onderzoekers van de University of Central Lancashire (UCLan), het Marshal Space Flight Centre (MSFC) van de NASA en negen andere instellingen uit de VS, het VK en Duitsland. Het zijn de hoogste resolutie beelden die ooit gemaakt zijn van de atmosfeer van de zon.
De telescoop is namelijk in staat structuren te onderscheiden in de atmosfeer van de zon die niet groter zijn dan 70 kilometer, wat neerkomt op zo'n 0,01 procent van de grootte van de zon.
"Tot nu toe hebben zonne-astronomen onze dichtstbijgelegen ster bekeken in 'standaard definitie', terwijl de uitzonderlijke kwaliteit van de gegevens van de Hi-C-telescoop ons nu voor het eerst toelaat een deel van de zon te onderzoeken in 'ultra-hoge definitie", zei professor Robert Walsh. Walsh is professor zonnefysica aan UCLan en hij leidt er het Hi-C-team.
"Bekijk het als volgt: als je naar een voetbalwedstrijd aan het kijken bent in standaard definitie, ziet het veld er groen en gelijkvormig uit. Bekijk diezelfde wedstrijd in ultra-HD en de individuele sprietjes gras kunnen er ineens uitspringen - en dat is wat we kunnen zien met de Hi-C-beelden. We krijgen zicht op de samenstellende delen die de atmosfeer van de zon vormen", zo zei hij.
De nieuwe beelden bieden nog geen antwoord op alle vragen. Zo is het niet duidelijk welk fysiek mechanisme deze algemeen verspreide draden juist creëert. Het wetenschappelijk debat zal zich nu dan ook toespitsen op de vraag waarom ze gevormd worden en hoe hun aanwezigheid ons kan helpen om de uitbarstingen beter te begrijpen van zonnevlammen en zonnestormen die het leven op aarde kunnen beïnvloeden.
(lees verder onder de foto's)
Nieuwe lancering
Het internationale team is nu volop bezig met plannen om de Hi-C raketmissie nog eens te lanceren, en dit keer hun waarnemingen te laten samenvallen met die van twee ruimtetuigen die nu al de zon observeren en gegevens verzamelen, de Parker Solar Probe van de NASA en de Solar Orbiter (SolO) van de ESA.
"Deze nieuwe HI-C-beelden geven ons een opmerkelijk inzicht in de atmosfeer van de zon. Samen met de nu lopende missies zoals Parker en SolO, zal deze vloot van in de ruimte gebaseerde instrumenten in de nabije toekomst de dynamische buitenste laag van de zon in een volledig nieuw licht aan ons tonen", zei doctor Amy Weinbarger, de hoofdonderzoeker van het MSFC-team van de NASA.
"Dit is een fascinerende ontdekking die ons informatie kan verschaffen waardoor we het stromen van energie door de lagen van de zon en uiteindelijk naar de aarde zelf toe, beter zouden kunnen begrijpen. Dat is uiterst belangrijk als we het gedrag van de ster die ons leven geeft in een model willen vatten en voorspellen", voegde doctor Tom Williams daar aan toe. Williams is een postdoctoraal onderzoeker aan UCLan die gewerkt heeft aan de data van Hi-C.
De studie van het internationaal team is gepubliceerd in het Astrophysical Journal. Dit artikel is gebaseerd op een persbericht van de University of Central Lancashire.
