Kritiek op afwezige premier Wilmès klinkt steeds luider

Een partijvoorzitter wordt nog altijd kregelig bij de gedachte aan de superkern van afgelopen zaterdag. “Ik vind het jammer om te zeggen, maar voor een premier toont Sophie Wilmès (MR) te weinig leiderschap. Ze trekt geen conclusies, waardoor discussies eindeloos blijven aanslepen. Vorige week waren we vier uur bezig, zonder noemenswaardig resultaat. Deze week tweeënhalf uur. Dat is al iets beter, maar het ontbreekt aan een regisseur.”

In de Wetstraat weerklinkt al langer kritiek op het leiderschap van premier Wilmès. Dat is na afgelopen weekend niet anders. Aan dadendrang ontbreekt het de regering-Wilmès nochtans niet echt. Gesteund door de volmachten van enkele oppositiepartijen, kon ze ook na het voorbije weekendoverleg weer uitpakken met een fors pakket aan socio-economische maatregelen tegen corona, met een garantieregeling 50 miljard euro voor bedrijven en een vrijstelling van de belasting op vrijwillig gepresteerde overuren.

Puur inhoudelijk doet de regering zo wat moet. Ministers zoals Alexander De Croo (Open Vld), Pieter De Crem (CD&V) of Maggie De Block (Open Vld) proberen hun bevoegdheid te benutten om ons land door de crisis te loodsen, weliswaar niet zonder kritiek. Zo is het intussen wel duidelijk dat ons land eerder een voorraad mondmaskers had moeten aanleggen. Maar wat vooral gemist wordt is een leider,  een baken van gezag in een periode van onzekerheid.

Dat gebrek valt pas goed op wanneer je de aanpak van Wilmès vergelijkt met die van haar Europese collega’s, zoals de Franse president Emmanuel Macron en de Nederlandse premier Mark Rutte. Zij grijpen deze crisis aan om hun imago als leider nog wat extra kracht bij te zetten. Wilmès laat de communicatie volledig over aan experts. Zij zijn uiteraard waardevol, maar ze werden niet politiek verkozen .

Churchill

Dat in het paasweekend zo veel overtredingen op de coronaregels werden vastgesteld, heeft volgens politicoloog Carl Devos (UGent) te maken met dat gebrek aan politiek leiderschap. “Het volk heeft een sterke leider nodig om naar op te kijken. Een Churchill-achtige figuur die gezag en vertrouwen uitstraalt en toekomstperspectief schept. Door dat gebrek aan perspectief ontstaat nu een zekere coronamoeheid. Mensen vragen zich af hoelang dit nog gaat duren.”

Behalve een gebrek aan leiderschap heeft Wilmès een gebrek aan legitimiteit. Toen de coronacrisis uitbrak, sloten de partijvoorzitters van de oppositie de rangen rond haar minderheidsregering om zo veel mogelijk levens te redden. Maar het is niet zeker of ze dat in juni opnieuw zullen doen. Sommigen zijn niet te spreken over de ruime interpretatie van de volmachten door Wilmès en co. Waarom kon de lastenverlaging op overuren bijvoorbeeld niet gewoon door het parlement worden goedgekeurd?

Zodra de gezondheidscrisis minder acuut wordt, zal de aandacht meer en meer op de economie gevestigd worden. Het is nu al duidelijk dat zware besparingen nodig zullen zijn om de begroting op orde te krijgen. Vanuit een minderheidsregering is dat moeilijk. De kans is dus groot dat opnieuw pogingen zullen worden gedaan om een volwaardige regering te vormen. Als dat lukt, dan lijkt de kans klein dat Wilmès die reshuffle als premier overleeft. Ook dat knaagt aan haar gezag.

Veiligheidsraad

Zelf wuift Wilmès de kritiek op haar aanpak weg. Een superkern van 2,5 uur is heus niet overdreven, laat ze weten via haar woordvoerder. “Als een commissie in het parlement dezelfde beslissingen zou nemen, zou ze daar veel langer over doen.” Voorts zal de Nationale Veiligheidsraad woensdag opnieuw samenkomen om de coronamaatregelen te evalueren. Dan komt er allicht ook meer duidelijkheid over hoelang dit nog zal duren.

Ondanks de vele overtredingen is er in de Wetstraat weinig animo om de huidige maatregelen nog te verstrengen. Dat de bestaande maatregelen verlengd zullen worden, staat wel zo goed als vast. Nog zeker tot 3 mei.