Naar jaarlijkse gewoonte heeft koning Filip net voor aanvang van het kerstdiner alle Belgen toegesproken op televisie. Daarbij stond hij onder meer stil bij de slachtoffers van de aanslagen in Brussel en Zaventem. “Veel mensen hebben het in deze dagen moeilijk. Ik denk daarbij aan al wie eenzaam is, of ziek - aan al wie grote zorgen heeft. Aan allen ook die van een dierbare afscheid hebben moeten nemen. Dit jaar gaan mijn gedachten in het bijzonder uit naar de slachtoffers van de aanslagen in Brussel en Zaventem, en naar hun naasten.”

“De gebeurtenissen van het afgelopen jaar, bij ons in België, in Europa en elders in de wereld, doen twijfels rijzen over de toekomst. Velen zijn ongerust over hun baan, hun inkomen, hun veiligheid. Te veel jongeren denken dat zijzelf en hun kinderen het minder goed zullen hebben dan hun ouders. Te veel ouderen vragen zich af of ze nog wel mee zullen kunnen of mogen. Dit gevoel van onzekerheid, ontreddering, van woede zelfs, kan leiden tot een verlies van vertrouwen, ook in de instellingen.”

Hoop

Maar het is niet allemaal slecht, maakt de koning duidelijk. “En toch wend ik mij vandaag tot u met een boodschap van hoop. De Koningin en ik zijn onder de indruk van waardevolle projecten waarvoor burgers zich, overal in het land, met hart en ziel inzetten en waarbij ze erin slagen anderen te motiveren om zich ook te engageren.”

“Ik zie daarbij mensen aan het werk die oprecht en écht met elkaar durven omgaan. Ik heb dat zelf mogen ervaren, bij het bezoek aan een tehuis waar aan volwassenen met een verstandelijke handicap een familiale omgeving wordt geboden. Onbevooroordeeld en met tederheid naar elkaar kijken, elkaars broosheid durven erkennen - het heeft me diep ontroerd hoeveel energie dat in jezelf losmaakt. Zachtheid is een sterkte.”

“Ik zie ook solidariteit en vrijgevigheid aan het werk, zoals wanneer mishandelde en gepeste kinderen tijdens de vakantie in een veilige omgeving worden opgevangen – en zo hun glimlach terugvinden. Wanneer gezinnen mensen opvangen die uitgesloten worden. Of in projecten waar mensen van verschillende generaties en oorsprong dichter tot elkaar worden gebracht. En waarbij men niet aarzelt zijn eigen comfort op te geven.”

“En dan zijn er nog al die jongeren en senioren die begrijpen dat er, om succes te hebben, moed nodig is om opnieuw te beginnen. Ze weigeren aan de rand van de maatschappij te blijven staan. Ze geven zich niet gewonnen. Ze weten dat succes betekent: te willen dat ook de ander slaagt en zijn hulp te aanvaarden. Ik denk daarbij aan wie zich optrekt aan een helpende hand om te leren, om opnieuw te gaan studeren, om werk te vinden. Aan al die mensen op rust, die nieuwe zinvolle wegen verkennen. En aan de ouderen die inzien dat, met het aanvaarden van hulp, je niet ook je waardigheid opgeeft.”

Warmere maatschappij

De vorst vraagt de Belgen dan ook om solidair te zijn, en warmte te tonen voor elkaar. “Aan de grondslag van al deze voorbeelden ligt de wil om aan een wereld te bouwen waarin we elkaar in harde tijden steunen en elkaar helpen succesvol te zijn. Ze tonen aan dat een warmere maatschappij binnen handbereik ligt. Ze verdienen daarom meer aandacht. Ik ben ervan overtuigd dat ze ook een dynamiek op gang kunnen brengen die onze instellingen verrijkt en die het vertrouwen in onze democratie versterkt. Dat is dan ook mijn vurigste wens, aan de vooravond van 2017, voor ons land - en voor Europa.”

“De Koningin en ik en onze hele familie wensen u nog fijne kerstdagen en een gezond en gelukkig nieuw jaar.”

Dit is de volledige toespraak:

Dames en heren,

Voor de meesten van ons zijn Kerstmis en de overgang van oud naar nieuw dagen van geluk. Straten en pleinen baden in feestverlichting. In de huiskamer heerst gezelligheid, men is blij om samen te zijn, elkaar weer te zien. Jammer genoeg geldt dat niet voor iedereen. Veel mensen hebben het in deze dagen moeilijk. Ik denk daarbij aan al wie eenzaam is, of ziek - aan al wie grote zorgen heeft. Aan allen ook die van een dierbare afscheid hebben moeten nemen. Dit jaar gaan mijn gedachten in het bijzonder uit naar de slachtoffers van de aanslagen in Brussel en Zaventem, en naar hun naasten.

De gebeurtenissen van het afgelopen jaar, bij ons in België, in Europa en elders in de wereld, doen twijfels rijzen over de toekomst. Velen zijn ongerust over hun baan, hun inkomen, hun veiligheid. Te veel jongeren denken dat zijzelf en hun kinderen het minder goed zullen hebben dan hun ouders. Te veel ouderen vragen zich af of ze nog wel mee zullen kunnen of mogen. Dit gevoel van onzekerheid, ontreddering, van woede zelfs, kan leiden tot een verlies van vertrouwen, ook in de instellingen.

En toch wend ik mij vandaag tot u met een boodschap van hoop. De Koningin en ik zijn onder de indruk van waardevolle projecten waarvoor burgers zich, overal in het land, met hart en ziel inzetten en waarbij ze erin slagen anderen te motiveren om zich ook te engageren.

Ik zie daarbij mensen aan het werk die oprecht en écht met elkaar durven omgaan. Ik heb dat zelf mogen ervaren, bij het bezoek aan een tehuis waar aan volwassenen met een verstandelijke handicap een familiale omgeving wordt geboden. Onbevooroordeeld en met tederheid naar elkaar kijken, elkaars broosheid durven erkennen - het heeft me diep ontroerd hoeveel energie dat in jezelf losmaakt. Zachtheid is een sterkte.

Ik zie ook solidariteit en vrijgevigheid aan het werk, zoals wanneer mishandelde en gepeste kinderen tijdens de vakantie in een veilige omgeving worden opgevangen – en zo hun glimlach terugvinden. Wanneer gezinnen mensen opvangen die uitgesloten worden. Of in projecten waar mensen van verschillende generaties en oorsprong dichter tot elkaar worden gebracht. En waarbij men niet aarzelt zijn eigen comfort op te geven.

En dan zijn er nog al die jongeren en senioren die begrijpen dat er, om succes te hebben, moed nodig is om opnieuw te beginnen. Ze weigeren aan de rand van de maatschappij te blijven staan. Ze geven zich niet gewonnen. Ze weten dat succes betekent: te willen dat ook de ander slaagt en zijn hulp te aanvaarden. Ik denk daarbij aan wie zich optrekt aan een helpende hand om te leren, om opnieuw te gaan studeren, om werk te vinden. Aan al die mensen op rust, die nieuwe zinvolle wegen verkennen. En aan de ouderen die inzien dat, met het aanvaarden van hulp, je niet ook je waardigheid opgeeft.

Dames en heren,

Aan de grondslag van al deze voorbeelden ligt de wil om aan een wereld te bouwen waarin we elkaar in harde tijden steunen en elkaar helpen succesvol te zijn. Ze tonen aan dat een warmere maatschappij binnen handbereik ligt. Ze verdienen daarom meer aandacht. Ik ben ervan overtuigd dat ze ook een dynamiek op gang kunnen brengen die onze instellingen verrijkt en die het vertrouwen in onze democratie versterkt. Dat is dan ook mijn vurigste wens, aan de vooravond van 2017, voor ons land - en voor Europa.

Dames en heren,

De Koningin en ik en onze hele familie wensen u nog fijne kerstdagen en een gezond en gelukkig nieuw jaar.