Dat hij de ‘enige autoriteit is’ en dat de president alleen kan beslissen wanneer de lockdowns voorbij zijn. Dat claimde de Amerikaanse president Donald Trump dit Paaswekend. Maar de gouverneurs van een tiental staten nemen zelf het initiatief.

De uitspraak: De Amerikaanse president Donald Trump zegt op de dagelijkse persconferentie van het Witte Huis: ‘De president van de Verenigde Staten heeft het heft in handen. Wanneer iemand de president van de Verenigde Staten is, heeft hij een totale autoriteit.’

Wat bedoelt Trump? De president lijkt ermee te suggereren dat hij beslist wanneer de staten opnieuw grenzen kunnen openen en lockdowns op te heffen.

Het probleem: Kort gesteld, dat kan hij niet. Het 10de Amendement van de Amerikaanse Grondwet stelt dat wetten die de handel regelen die binnen de staatsgrenzen wordt gedreven aan de autoriteit van de staten en hun volk zijn onderworpen. Het is dus aan de staten en vooral aan de gouverneurs om te beslissen over de maatregelen die ze nemen om het coronavirus in te dijken. Vandaar dat de lockdown in de VS zo traag op gang leek te komen.

Wat nu? Een tiental staten, verdeeld over twee groepen, hebben een soort coalitie opgericht. Zij zullen de maatregelen tegen het coronavirus gezamenlijk aanpakken. Om preciezer te zijn zullen ze een gemeenschappelijke aanpak overeenkomen om de maatregelen terug te rollen.

Welke staten? Het noord-oostelijke blok wordt geleid door Andrew Cuomo, van de zwaarst getroffen staat New York. Zitten mee in het informele akkoord: New Jersey, Connecticut, Delaware, Pennsylvania en Rhode Island. In het andere blok neemt California het voortouw, Oregon, Massachusetts en Washington volgen. Het zijn allemaal staten die in handen zijn van de Democraten, behalve Massachusetts. Die staat wordt bestuurd door de Republikein Charlie Baker.

Wat is de bedoeling? Alvast niet om binnen de kortste keren de volledige economie opnieuw op te starten. Cuomo liet al optekenen dat het een kwestie is van kiezen tussen mensenlevens verliezen door corona en mensen hinderen door de economie stil te leggen.

‘Niemand is hier ooit al geweest, niemand heeft alle antwoorden’, zei Cuomo. Zijn staat is momenteel het globale epicentrum van de coronacrisis, voorzichtigheid is dus geboden. ‘Volksgezondheid of de economie? Welke komt eerst? Ze komen allebei eerst.’

Conclusie: Een volledige heropening van de economie is nog niet aan de orde, maar gouverneurs beginnen nu al te plannen voor hoe de lockdown moet opgeheven worden.