Commissaris na omstreden UGent-livestream: "Gebeurt vaker, voelen ons machteloos als we voor fascisten verweten worden"
De felle woorden die de politie te horen kreeg van de professor en assistent van de Universiteit Gent toen ze live aan het uitzenden waren, zijn voor veel agenten herkenbaar. Dat schrijft een commissaris uit Gent in een open brief. "Deze livestream is schrijnend omdat het ons ondermijnt in de kern van onze job. Ook wij voelen ons soms onrechtmatig behandeld. En machteloos." De twee hebben ondertussen ontslag genomen.
Eerst even terug naar afgelopen weekend. Onder de noemer "social friday" gingen een professor en assistent van de Universiteit Gent live op YouTube voor hun studenten. Rond 1.30 uur kwam de politie langs, na een klacht rond nachtlawaai. Hoewel de agenten vroegen om de livestream te stoppen, bleven ze uitzenden. Het komt tot een flinke woordenwisseling, waarbij de professor en assistent brutale taal niet schuwen. Zo worden de woorden "fascisme", "Sieg Heil" - een Hitlergroet -, en "politiestaat" in de mond genomen.
"De beelden van het incident zullen voor vele collega's jammer genoeg herkenbaar zijn", getuigt een commissaris uit Gent, die anoniem wil blijven, in een open brief. "Ik til er zwaar aan dat personen met een maatschappelijk-educatieve rol ons in diskrediet brengen, zich niet bewust van de mogelijke gevolgen van zo'n gedrag. Het gemakshalve teruggrijpen naar termen "ondemocratisch/democratisch" en "politiestaat/rechtsstaat" zorgt voor een uitholling van deze rechtsstaat, wat net een ondermijnend effect kan hebben."
Zowel de professor als de assistent vragen tijdens het politiebezoek naar het huiszoekingsbevel, terwijl het hier niet ging om een huizoeking en zo'n bevel dus ook niet nodig was. "De collega's waren al binnengelaten. Met hun vraag wordt duidelijk dat ze er een schouwspel van willen maken, zeker omdat ze livepubliek hebben. Te kijk worden gesteld terwijl je je job uitoefent: gelukkig zijn de collega's professioneel genoeg om zich niet te laten meeslepen."
Met hun vraag naar een huiszoekingsbevel is duidelijk dat ze er een schouwspel van willen maken, zeker omdat ze livepubliek hebben
Dat de professor weigert om zijn identiteitskaart te geven wanneer daarnaar wordt gevraagd, kan op weinig begrip rekenen van de commissaris. "De term "politiestaat" valt. Nochtans is deze vraag noodzakelijk om te bepalen of men al dan niet in overtreding is met de coronamaatregelen. Los daarvan vragen wij bij elke controle de identiteitsdocumenten. De voornaamste reden is onze eigen veiligheid. Een tweede reden is om na te gaan of de persoon die we voor ons hebben effectief is wie hij beweert te zijn. Stel je de gevolgen voor mocht het mogelijk zijn ons andere identiteiten op de mouw te spelden, er zou weinig rechtsstaat overblijven. Of stel dat wij zelf zouden bepalen van wie we al dan niet identiteitsdocumenten vragen, dan pas zouden mensen vermoedens van "fascistisch" of "racistisch" gedrag kunnen krijgen."
Bekijk hier enkele fragmenten van de livestream en lees verder onder de video:
"Waarom vind ik deze livestream zo schrijnend? Omdat het ons ondermijnt in de kern van onze job", schrijft de commissaris. "Een job die ten dienste staat van de maatschappij, in een maatschappelijke context die steeds volatieler wordt en meer onzekerheid brengt."
De commissaris is duidelijk: de politie voert opdrachten uit binnen een kader waar weinig ruimte is voor eigen invulling. "Wij voeren een beleid uit en proberen dat te doen los van onze persoonlijke overtuiging of situatie. In tijden van corona betekent dat dat wij voortdurend polsen bij onze bestuurlijke en gerechtelijke overheden naar hun handhavingsvisie. Ook al verschuift die visie en is ze niet altijd begrijpbaar voor ons - laat staan dat we anderen ervan moeten overtuigen - wij proberen zo getrouw mogelijk te handelen naar deze visie. Dat zorgt ervoor dat verschillende collega’s met verschillende burgers in verschillende situaties op eenzelfde manier omgaan, om een gelijke behandeling maximaal na te streven. Ik stel vast dat vele collega’s dat cruciaal rechtsprincipe enorm hoog in het vaandel dragen, coronamaatregel of niet."
Waarom vind ik deze livestream zo schrijnend? Omdat het ons ondermijnt in de kern van onze job
"Indien van ons – geheel terecht - verwacht wordt dat wij zoveel mogelijk gelijkheid in rechten en plichten nastreven, dan moeten wij het basisvertrouwen van de burger krijgen om dat effectief te doen", zo sluit de brief af. "Ik kan begrijpen dat dit vertrouwen al eens geschonden werd en ons optreden als onrechtmatig werd ervaren. Maar als wij in onze job op dergelijke manier aan deze beladen scheldwoorden worden blootgesteld, voelen ook wij ons onrechtmatig behandeld. En machteloos. En daarom net ook onzekerder om te doen wat van ons verwacht wordt: zekerheid bieden."
De professor en de assistent werden afgelopen zondag op non-actief gezet door de universiteit. Ze boden hun excuses aan via een schriftelijke mededeling. Vandaag blijkt dat ze ontslag hebben genomen. Het proces-verbaal van de politie werd overgemaakt aan het Oost-Vlaamse parket, dat later zal beslissen wat er met de zaak zal gebeuren.