De parlementaire Covid-19-commissie monitort de volmachten van de regering Wilmès. In de vooravond hield ze de eerste volmachten-kb's tegen het licht. De invoering van gemeentelijke administratieve sancties om overtredingen van de lockdown light te bestraffen, legde alvast de verdeeldheid tussen de regeringspartijen (Open VLD, MR, CD&V) en de partijen die de volmachten vanuit de oppositie steunen bloot.

Zowel N-VA, PS, SP.A en Groen/Ecolo waren kwistig met kritiek. De eerder karige antwoorden van minister van Justitie Koen Geens (CD&V) en minister van Binnenlandse Zaken Pieter De Crem (CD&V) gooiden daarbij wat olie op het vuur. Het voorspelt voor het verdere verloop van de commissie weinig goeds.

Rechtsgeldig

Er blijven vragen over de noodzaak om de verruiming van de GAS-boetes via een volmacht te regelen. Zeker de N-VA en de SP.A vonden dat zoiets beter via het parlement was gegaan of dat de regering op zijn minst advies van de Raad van State had moeten vragen om juridisch beter ingedekt te zijn. Maar deze discussie is eigenlijk achterhaald. Het koninklijk besluit is er nu. Belangrijker wordt de toepassing. En dat loopt evenmin van een leien dakje.

Zo werd het kb pas op 7 april gepubliceerd, GAS-boetes die voordien werden uitgedeeld, zijn meteen niet rechtsgeldig. Bovendien moest minister De Crem toegeven dat het elke gemeente vrij staat om het reglement al dan niet aan te passen. Een aantal gemeenten heeft geen GAS-reglement, zij die het wel hebben moeten eerst de gemeenteraad aan het werk zetten. Het impliceert dat dit nooit een uniforme regeling in het hele land kan worden. Een aantal commissieleden vroegen zich af of er überhaupt wel vraag is naar zo’n GAS-systeem.

Autoriteit

Een GAS-boete mag dan snel te innen zijn, er blijven twee moeilijkheden. Zo is de boete van 250 euro niet mals, ze kan bovendien niet worden gedifferentieerd. En dat is juist het gebruikelijke voordeel van GAS-systeem. Dat eenvormig tarief was noodzakelijk om gelijke tred te houden met de strafrechtelijke bestraffing die ook 250 euro bedraagt. Bovendien kan de GAS-boete niet aan minderjarigen worden gegeven. De Crem waarschuwde dat recalcitrante jongeren voor de jeugdrechter zullen moeten verschijnen.

Geens noch De Crem kon de noodzaak voor de invoering van de GAS-boetes echt hardmaken, tenzij met de stelling dat ze de politie meer armslag geven bij de bestrijding van corona-overtredingen. Zeker De Crem wilde weinig tijd verliezen in de commissie. Hij moest de Nationale Veiligheidsraad van morgen nog voorbereiden. De timing van de Covid-19-commissie was al een compromis om de twee ministers toch al aanwezig te krijgen. De vertoning deed de autoriteit van de commissie geen deugd.

Bij de Franstaligen weerklonk nauwelijks kritiek. Niet omdat ze de regeling geweldig vinden, maar de PS-vertegenwoordiger zei haast letterlijk dat het systeem van de GAS-boetes in Wallonië nauwelijks of niet wordt gebruikt. Het blijft dan ook merkwaardig dat de Brusselse PS-burgemeesters het tegendeel bewijzen.