Veiligheidsraad bekijkt vandaag opnieuw maatregelen: Wilmès belooft duidelijkheid

Een langgerekte economische stilstand zet grote druk op het gezondheidssysteem, schrijven viroloog Marius Gilbert en econoom Mathias Dewatripont in een wetenschappelijk artikel dat gisteren gepubliceerd werd in het gerenommeerde tijdschrift Nature Medecine. Een economische lockdown zorgt ook voor ‘doden uit wanhoop’ – mensen die de uitzichtloze situatie niet de baas kunnen en zich overgeven aan de alcohol of beslissen een einde te maken aan hun leven. Dat kan op termijn zelfs meer levens eisen dan dat er gered worden door de lockdown. Bovendien kunnen sociale spanningen uit de hand lopen als de lockdown te lang duurt.

Officieel communiceert de expertengroep – officieel ‘GEES’ genaamd – niet over het advies dat ze aan de regering uitbrengt. Maar het artikel biedt wel een inkijk in de moeilijke afwegingen die gemaakt worden door de mensen die ons land uit de stilstand moeten leiden. De scholen heropenen vergroot bijvoorbeeld het risico dat leerkrachten en hun families ziek worden, de scholen gesloten houden werkt dan weer een enorme ongelijkheid in de hand, klinkt het.

Het is aan premier Sophie Wilmès om het land nu een perspectief te bieden. Vanmiddag komt de Nationale Veiligheidsraad, met daarin de toppers van de federale regering en de minister-presidenten, bijeen om de maatregelen tegen het coronavirus opnieuw te bekijken. Zo goed als zeker worden de huidige regels verlengd tot minstens 3 mei. De grote vraag is: wat komt er daarna? Voor een antwoord op die vraag laat de regering zich adviseren door de GEES. Infectiologe Erika Vlieghe (UZ Antwerpen), die de expertengroep voorzit, lichtte gisteren voor het eerst de aanbevelingen van de GEES toe aan de kopstukken van de regering. In het rapport worden concrete scenario’s uitgewerkt met telkens ook de impact op de verspreiding van het virus.

Mogelijk kleine bijsturingen

Mede op basis van die informatie zal de Veiligheidsraad knopen doorhakken. Over de exacte inhoud blijven bij iedereen de lippen op elkaar. Wel is duidelijk dat er mogelijk kleine bijsturingen komen. Zo zullen allicht alle tuincentra open mogen, en niet – zoals nu het geval is – enkel degene die diervoeding verkopen. Het lijkt ook een uitgemaakte zaak dat de zomerfestivals niet kunnen doorgaan. Het is nu aan de regering om daarover duidelijkheid te verschaffen.

Wanneer kunnen scholen heropenen? Kunnen bedrijven in mei weer opstarten? Zullen we deze zomer naar het buitenland op reis mogen? Tot nu toe zijn die vragen onbeantwoord gebleven. Maar het is wel de bedoeling om de burger enig perspectief te geven op licht aan het eind van de tunnel. “De premier wil daar ook maximaal antwoorden op bieden”, zegt Elke Pattyn, woordvoerster van Wilmès. 

“De burger, maar ook de bedrijven en zelfstandigen, moeten weten wat ze kunnen verwachten de komende weken en maanden”, klinkt het op het kabinet van vicepremier Alexander De Croo (Open Vld). “Bij de gefaseerde heropstart is er wat ons betreft ook geen ruimte voor improvisatie.”

Volgens Gilbert en Dewatripont is het logisch om ouderen en mensen die thuis kunnen werken, langer in lockdown te laten dan anderen. Door uitgebreid te testen kunnen stap voor stap mensen uit de afzondering gehaald worden. Mensen in de gezondheidszorg, veiligheidssector en de voeding moeten daarbij voorrang krijgen. Viroloog Marc Van Ranst benadrukte gisteren, niet voor het eerst, dat bij de afbouw van de lockdown het dragen van mondmaskers in het openbaar wellicht een belangrijke rol zal spelen.