Fabrieken openen in Italië en Duitsers kunnen weer naar de kapper: zo bouwen landen rondom ons maatregelen af

Dit is een herwerkte versie van een artikel dat op 15 april is verschenen. Belangrijk om te weten is dat het virus zich niet in elk land aan hetzelfde "tempo" verspreidt. Sommige landen kunnen daardoor sneller versoepelen dan andere. 

Net als ons land zet Italië enkele voorzichtige stappen richting het normale leven. Het strikte uitgaansverbod wordt na bijna twee maanden opgeheven. Burgers kunnen in hun eigen regio opnieuw vrij bewegen. Ook fabrieken mogen opnieuw de deuren openen. Zo'n 4,5 miljoen Italianen kunnen weer aan de slag.  En de parken zijn weer toegankelijk, zodat kinderen de ruimte krijgen om veilig buiten te komen.

Het gaat uiteraard om een gedeeltelijke opstart. Zo blijven cafés en restaurants dicht, afhalen is nu wel toegestaan. Grote bijeenkomsten en picknicks in het park kunnen nog steeds niet. Ook familiereünies zijn nog niet toegelaten, al wordt het wel mogelijk om naasten te gaan bezoeken die in dezelfde regio wonen. Daarnaast blijft ook in Italië "afstand houden" een belangrijke regel, onder meer op het openbaar vervoer. 

Een aantal regels werden al op 14 april iets versoepeld. Sinds die dag zijn enkele specifieke winkels open, zoals boekenwinkels en kinderkledingwinkels. Andere winkels blijven dicht tot 18 mei. Ook scholen en theaters blijven nog voor onbepaalde tijd dicht. Bovendien wordt telewerk nog steeds aangemoedigd.

"De Italianen zijn het beu om opgesloten te blijven, de economie moet weer op gang getrokken worden", schreef premier Giuseppi Conte eerder in een Facebookbericht. "Maar het zou onverantwoord zijn om alles meteen, of te snel, weer los te laten. Dan flakkert de epidemie binnen de kortste keren weer op."

Italië is met 28.884 doden het Europese land dat het zwaarst getroffen werd door het coronavirus. Zondag werden er nog 174 nieuwe overlijdens gemeld, de laagste toename van het dodental sinds de lockdown op 10 maart van kracht werd.

Bekijk: Italië gaat lockdownmaatregelen versoepelen vanaf 4 mei

In Duitsland wordt in sommige deelstaten (Saarland, Saksen-Anhalt, Bremen) dan weer van start gegaan met een geleidelijk heropening van de scholen. Ook musea, kerken, dierentuinen en kapsalons gaan weer open. Al kunnen de klanten van de salons niet meer alle behandelingen laten uitvoeren. Alles waarbij je erg dicht bij het gezicht van de klant komt, zoals scheren en het verzorgen van de baard kunnen niet. Water of koffie mogen ook niet meer aangeboden worden bij de kapper. Bovendien wordt haar wassen in het kapsalon verplicht. Het is niet voldoende om je haar thuis te wassen, want onderweg zou je opnieuw met het virus in conact kunnen komen. 

Cultuurcentra, bars en restaurants blijven wel gesloten. Ook grote bijeenkomsten blijven er tot ten minste 31 augustus verboden.

Het is de tweede versoepeling van de maatregelen in Duitsland. Eerder mochten winkels kleiner dan 800 vierkante meter de deuren openen, zoals winkels waar kleding wordt verkocht. Ook auto- en fietsenverkopers en boekenwinkels mochten weer open, ook als ze groter zijn dan 800 vierkante meter. Maar de regels zijn niet in alle 16 Duitse deelstaten dezelfde.

Intussen hebben alle 16 deelstaten ook beslist om een mondmaskerverplichting in het openbaar in te voeren. Al zijn er verschillen per deelstaat over de plaatsen waar dat precies moet. In sommige deelstaten is het enkel verplicht in het openbaar vervoer, in andere deelstaten ook in winkels. Een nationale uniforme verplichting is er niet, elke deelstaat heeft afzonderlijk maatregelen ingevoerd.

Bondskanselier Angela Merkel vaardigde wel een nationale richtlijn uit die het dragen van een mondmasker sterk aanbeveelt. Duitsland volgt met de mondmaskerplicht het voorbeeld van andere EU-lidstaten, zoals Luxemburg, Roemenië, Tsjechië, Bulgarije en Slovenië.

De Britse premier Boris Johnson denkt eraan zondag een plan voor geleidelijke versoepeling van de lockdown aan te kondigen, samen met verschillende maatregelen om het bedrijfsleven veiliger te maken. Het gaat volgens de openbare omroep BBC om maatregelen zoals sluiting van bedrijfskantines, vermindering van het aantal gedeelde bureaus en bijkomende schoonmaak. Werknemers die met publiek in contact komen moeten bescherming krijgen van plastic schermen. Wie echt op kantoor vereist is, wordt aangeraden met glijdende uren te werken om overstelping van het openbaar vervoer te vermijden. Telewerken wordt nog steeds aangemoedigd. 

De Britse regering kwam later dan andere Europese landen met quarantainemaatregelen op de proppen, nadat ze eerst het spoor van de groepsimmuniteit had proberen te bewandelen. Sinds 23 maart gelden echter ook in het Verenigd Koninkrijk soortgelijke maatregelen als bij ons en werden scholen en de meeste winkels gesloten en werd iedereen aangeraden zoveel mogelijk thuis te blijven. Die maatregelen werden verlengd tot 7 mei. 

Het Groothertogdom heeft ook een plan ineen gebokst om de scholen weer open te laten gaan, maar wel gefaseerd. Er is beslist om de hoogste klassen van het middelbaar onderwijs eerst te laten starten, omdat zij door hun leeftijd beter in staat zullen zijn om de regels omtrent afstand bewaren te respecteren. Concreet krijgen vanaf vandaag de hoogste klassen van het secundair onderwijs opnieuw les op school. Op 11 mei volgen alle andere jaren van het secundair en start ook het beroepsonderwijs opnieuw op. Wie stage loopt in een bedrijf, zal dat vanaf dan ook weer kunnen doen, als het bedrijf tenminste tot een sector behoort waar de lockdown is opgeheven. Op 25 mei zouden dan de basisscholen volgen en ook de kinderdagverblijven zouden weer opengaan.

Om te voorkomen dat er te veel kinderen bijeen in een klas zouden zitten, moeten de Luxemburgse scholen wel de leermethode aanpassen. Elke klas wordt in twee groepen verdeeld: elke groep krijgt een week les op school en daarna een week herhaling van thuis uit. Leerkrachten zullen dezelfde leerstof twee weken op rij geven. Daarnaast zullen de leerlingen zich op school aan een hele reeks regels omtrent afstand bewaren, alternerende pauzes en hygiëne moeten houden.

In het Groothertogdom Luxemburg is het dragen van een mondmasker vanaf 20 april verplicht àls de afstand van 2 meter niet nageleefd kan worden, zoals bijvoorbeeld in een winkel. Een sjaal voor de mond kan eventueel ook. "De afscherming van de mond is verplicht", verwoordde premier Xavier Bettel het eerder al. Volgens de premier zal elke Luxemburger een masker krijgen van de gemeente of van de staat. "We hebben een stock van 6 à 7 miljoen maskers, die we onder de burgers zullen verdelen en onder de mensen die in Luxemburg werken." Ook op de treinen is zo'n masker verplicht. De NMBS plaatste dan ook een waarschuwingsbericht op haar website, voor mensen die naar Luxemburg reizen.

In Nederland heeft de regering op 21 april een versoepeling van de regels aangekondigd. Vanaf 11 mei mogen alle basisscholen weer open, evenals het speciale basisonderwijs en de kinderopvang. De ene dag zou de ene helft van de klas les kunnen krijgen, de andere dag de andere helft van de klas. Speciaal basisonderwijs kan helemaal open. De middelbare scholen mogen misschien op 1 juni hernemen.

Daarnaast mogen kinderen tot 12 jaar vanaf 28 april in teamverband weer buiten sporten, maar niet in officiële wedstrijden. Evenementen zoals het Pinkpop-festival en het betaald voetbal blijven tot 1 september verboden. Er komt ook geen versoepeling voor contactberoepen. Alle andere maatregelen worden verlengd tot 20 mei.

Opvallend: veel winkels in Nederland zijn nooit dichtgegaan. Doe-het-zelfzaken, tuincentra, maar ook kledingwinkels, boekenwinkels en fietsenwinkels bijvoorbeeld mochten allemaal openblijven. Sommige winkels hebben wel op eigen houtje beslist om te sluiten, zoals de grote kledingketens H&M, WE en Decathlon.

Bekijk een reportage uit "Het journaal" van 21 april over de situatie in Nederland:

De Franse regering krijgt heel wat vragen en kritiek over haar plannen om de lockdown van het land vanaf 11 mei geleidelijk af te bouwen. Burgemeester van Parijs Anne Hidalgo en meer dan 300 andere burgemeesters in de regio Ile de France rond de hoofdstad eisten dat de regering de geplande terugkeer voor sommige schoolkinderen zou uitstellen. Het tijdschema is "in de meeste van onze gemeenten onhoudbaar en onrealistisch", schreven de burgemeesters in een open brief aan president Emmanuel Macron.

 De burgemeesters zeggen dat ze niet voldoende tijd hebben om de heropening voor te bereiden, en hebben het over logistieke problemen, zoals de levering van maskers voor leerkrachten en middelbare scholieren. Ook de openbaarvervoersmaatschappijen hebben hun bezorgdheid geuit over het exitplan. Ze waarschuwen dat ze niet in staat zullen zijn om  de afstandsregels tussen passagiers te respecteren.

Premier Edouard Philippe zou het exitplan vandaag presenteren in de Senaat.

In Frankrijk lopen de huidige coronamaatregelen nog tot 11 mei. De maatregelen in Frankrijk zijn bij de meest strenge in Europa, zeker in de hoofdstad Parijs. Na 11 mei wil de Franse president Emmanuel Macron de regels versoepelen. Scholen en winkels zouden vanaf dan gestaag weer opengaan. Net zoals in andere landen mochten ook in Frankrijk voedingswinkels openblijven, al zijn er toch wel verschillen tussen de landen onderling. Zo beschouwt de Franse regering ook de wijnhandels als "essentiële winkels".

Cafés en restaurants zijn wel gesloten en blijven ook na 11 mei nog dicht. Iedereen die het openbaar vervoer neemt, zal vanaf 11 mei wellicht ook een mondmasker moeten dragen. De Franse regering vraagt de bevolking ook om ook na 11 mei zoveel mogelijk in te zetten op thuiswerk. Ze raadt de Fransen ook aan om beter niet al te snel naar het buitenland te reizen. De Franse grenzen blijven voorlopig ook dicht voor reizigers van buiten Europa.

Dat is dus allemaal voor nà 11 mei. Een van de quarantainemaatregelen is op 20 april al versoepeld: bewoners van de woonzorgcentra mogen sinds die dag opnieuw bezoek ontvangen. Het bezoek is wel aan strenge regels gebonden. Zo mogen er maar twee familieleden tegelijk op bezoek komen en is fysiek contact verboden. De bewoner én de directie van het woonzorgcentrum moeten zelf wel instemmen met het bezoek. Ook in instellingen voor mensen met een beperking is bezoek weer mogelijk.

Ook Spanje zet een stap richting de afbouw van de coronamaatregelen. Spanjaarden mogen met mondmaskers weer het openbaar vervoer gebruiken. Cafés en restaurants kunnen ook open voor klanten die vooraf bestellen en dat dan afhalen. Bibliotheken en een reeks ondernemingen inclusief lokale winkels openen de deuren met een aantal restricties. Voorts zijn ook bezoeken aan de kapper toegestaan, maar enkel op afspraak. Sinds zaterdag zijn sport- en wandelactiviteiten weer toegelaten. 

Eerder mochten heel wat werknemers hun huizen weer verlaten, na twee weken thuiszitten. Het gaat om werknemers die werken in niet-essentiële sectoren, waarbij thuiswerk niet mogelijk is. Ook de bouw en industrie mochten al langzaamaan heropstarten. 

De voorbije 24 uur zijn in Spanje 164 sterfgevallen door COVID-19 geregistreerd. Daarmee blijft de toename van het aantal doden op het laagste niveau sinds midden maart staan. Het aantal besmettingen is volgens de Spaanse media met 356 toegenomen, wat dan weer het laagste aantal nieuwe gevallen is sinds 8 maart. Spanje is bijzonder zwaar getroffen door het nieuwe coronavirus. In totaal zijn er al 25.428 mensen aan het virus bezweken.

Het aantal infecties in Polen blijft dalen. Het is een van de factoren die de regering in de gaten houdt om de maatregelen verder te versoepelen. Op 20 april heeft het land al een eerste reeks maatregelen tegen de verspreiding van het coronavirus versoepeld. Zo zijn parken, stranden en bossen weer opengegaan voor wandelaars. Kinderen ouder dan 13 jaar mochten weer alleen de straat op. In supermarkten werden opnieuw meer klanten toegelaten. Winkels kleiner zijn dan 100 vierkante meter, mogen 4 klanten per kassa ontvangen. In grotere winkels is er een klant per 15 m² toegelaten. En die regel geldt ook voor de kerken. Niet onbelangrijk in het erg katholieke land. In de volgende fases zullen hotels en restaurants mogen openen. Pas in de allerlaatste fase zal het land de grenzen weer openen voor toeristen. 

Ook Oostenrijk neemt een nieuwe horde richting het normale leven. Daar hervatten de reguliere lessen voor een deel van de leerlingen. Ook bezoeken aan rust- en verpleeghuizen zijn vanaf vandaag in beperkte mate weer mogelijk. Alle winkels in het land kunnen intussen de deuren openen.

Eerder mochten al een aantal winkels weer open. Onder bepaalde voorwaarden, zoals het dragen van mondmaskers, kunnen de Oostenrijkers dus opnieuw her en der gaan shoppen, zoals in doe-het-zelfzaken, tuincentra en een aantal andere kleinere winkels. Grotere winkels en kappers zouden op 1 mei de deuren weer mogen openen.

Cafés en restaurants zullen dan weer vanaf 15 mei kunnen heropstarten. Al zal dat met beperkte openingstijden en met een beperkt aantal klanten moeten zijn. Het personeel moet ook een mondkapje dragen. Verder zullen de Oostenrijkers vanaf midden mei ook weer naar religieuze bijeenkomsten kunnen gaan. Maar grote publieke evenementen blijven wel verboden tot zeker eind juni. Oostenrijk is een van de landen die het snelst de regels versoepelen, maar de regering wijst er wel op dat ze die stapsgewijze versoepeling zal vertragen of terugdraaien mocht het aantal besmettingen plots weer drastisch verhogen.

In de nacht van 22 op 23 april mochten ook drie Oostenrijkse skiresorts weer open. Het gaat om Sankt Ankton am Arlberg, Sölden en Ischgl, die alle drie begin dit jaar een broeihaard bleken te zijn geweest voor de verspreiding van het coronavirus. De resorts werden daarop in strenge quarantaine geplaatst. Die werden nu opgeheven. Skiën zal er echter niet meer kunnen, de sneeuw is verdwenen.

Ook Tsjechië versoepelt de maatregelen, op een gefaseerde manier. Kleine winkels zijn sinds 20 april weer open. Grotere winkels volgen op 11 mei. De horeca moet nog wachten tot 8 juni, net als de winkelcentra. De regering stelt wel dat het dragen van mondmaskers verplicht blijft, om de verdere verspreiding van het virus een halt toe te roepen. Tsjechië was een van de eerste landen in Europa die een noodtoestand uitriepen in maart.

In Denemarken mogen kleine zaken zoals kappers en ook de tandartsenpraktijken sinds 20 april weer open. Sinds 15 april zijn ook de kinderdagverblijven, kleuter- en lagere scholen weer open. Denemarken is een van de eerste Europese landen waar de maatregelen tegen het coronavirus werden afgebouwd. Alle andere maatregelen, zoals een verbod op samenscholingen met meer dan 10 personen, blijven wel gelden tot 10 mei.

Noorwegen is op 20 april gestart met een geleidelijke versoepeling van de coronamaatregelen. Kinderdagverblijven en kleuterscholen zijn opnieuw opengegaan. Volgens de Noorse overheid was een heropening mogelijk, omdat kinderen minder getroffen worden door het virus. De basisscholen gingen op 27 april weer open.

De Noren mogen ook weer naar hun buitenhuisjes. Andere maatregelen tegen de verspreiding van het coronavirus blijven wel nog van kracht. De Noren moeten ook nog zo veel mogelijk thuiswerken. De regering sloot midden maart ook de grenzen voor buitenlanders.

Zweden blijft opmerkelijk, daar zijn nooit strenge maatregelen opgelegd. Winkels en restaurants bleven open en leerlingen zijn naar school blijven gaan. Het bleef vooral bij adviezen voor het hele land, al waren er toch wat strengere regels in voege voor de hoofdstad Stockholm, waar de meeste besmettingen voorkwamen. Het voordeel van die aanpak is dat er minder moet worden versoepeld.

De vraag of Zweden het veel slimmer heeft aangepakt dan andere landen, is moeilijker te beantwoorden. Viroloog Steven Van Gucht waarschuwt voor al te simpele vergelijkingen: "Zweden is een pak groter dan België, met ongeveer evenveel inwoners. Behalve in grootsteden als Stockholm wonen de mensen er dus veel verder uit elkaar. Dat houdt de verspreiding voor een deel tegen."

Ook buiten Europa worden hier en daar de maatregelen (verder) versoepeld. China, het land waar het nieuwe coronavirus voor het eerst opdook, is al een tijdje de strenge maatregelen die het had opgelegd, aan het afbouwen. Op 20 april zijn bijvoorbeeld 73 toeristische trekpleisters in de hoofdstad Peking weer opengegaan voor het publiek. Daaronder zijn ook verschillende delen van de Chinese Muur. In de stad Wuhan, waar het virus uitbrak, zijn echter verschillende wijken opnieuw in quarantaine geplaatst, omdat er besmettingen ontdekt werden zonder dat mensen symptomen vertoonden.

In de Australische stad Sydney gingen op 20 april dan weer drie populaire stranden weer open: "Coogee", "Maroubra" en "Clovelly". De stranden zijn wel alleen open voor "essentiële lichaamsbeweging", dus niet voor zonnebaden, eten, of rusten. Als de afstandsregels niet gerespecteerd worden, kunnen de stranden opnieuw afgesloten worden, waarschuwden de autoriteiten. In de week van 27 april ging ook "Bondi Beach", eveneens in Sydney, weer open.

Bekijk hier een verslag uit "Het Journaal" (21/04/20):