Direct naar artikelinhoud
Koning Filip wordt 60Deel 2

‘Filip is achttien jaar lang verwaarloosd door zijn ouders, en Delphine Boël herinnert hem aan die periode’

‘Filip is achttien jaar lang verwaarloosd door zijn ouders, en Delphine Boël herinnert hem aan die periode’

De pest waart nog niet rond in het paleis, maar koning Filip blijft als een voorbeeldige Belg in zijn kot. Hij heeft zich met zijn vrouw en vier kinderen teruggetrokken in het kasteel van Laken en de witte vlag gehesen. Zo viert hij vandaag zijn 60ste verjaardag. In deel twee van het portret van onze vorst leest u waarom hij soms in de schaduw loopt van Mathilde, wat voor een moeilijke relatie hij heeft met Congo en hoe belangrijk geloof voor hem is.

Tot op de dag dat hij koning wordt, is Filip elke zondagochtend op dezelfde plek te vinden: de Heilig Hartkerk in de Vanderkinderestraat in Ukkel. Doorgaans zit hij op dezelfde stoel, naast zijn vrouw en kinderen. “Links vooraan, vlak bij de kansel”, zegt een kerkganger. Maar vanaf 21 juli 2013, de dag waarop hij Albert II opvolgt, blijft hij daar weg. Een koning hoort neutraal te zijn in het openbare leven.

De Heilig Hartkerk is een verzamelplaats van de Gemeenschap Emmanuel. Die maakt deel uit van de Charismatische Vernieuwing, een beweging in de Rooms-Katholieke Kerk die met ‘een nieuwe evangelisatie’ ingaat tegen de moderne samenleving, die ze een gebrek aan normen en waarden toedicht. Laken is er al lang van in de ban. In 2014 schreef Humo over de personen die de beweging aan het hof binnenbrachten, kardinaal Leo Suenens en de Ierse non Veronica O’Brien: zij koppelden Boudewijn aan Fabiola, zorgden voor de verzoening tussen Albert en Paola en overtuigden Boudewijn ervan de abortuswet niet te tekenen. Het geestelijke duo liet de koninklijke familie toetreden tot de Gemeenschap Jeruzalem, een beweging met sektarische trekken: lijfstraffen, gearrangeerde huwelijken, discriminatie van vrouwen en homoseksuelen. Filip is mettertijd meer gaan aanleunen bij de Gemeenschap Emmanuel, een minder strijdbare variant van de Charismatische Vernieuwing.

Ook de Tibériade-gemeenschap, een andere vertakking, heeft een speciale plaats in het hart van de koning. Het volstaat op YouTube de documentaire La cabane du bon Dieu (De hut van de goede God) te bekijken om je ervan te vergewissen wat voor een aandoenlijke gemeenschap de Tibériade is: jonge mannen en vrouwen die, gehuld in blauwe habijten, met een ezeltje de wijde wereld in trekken om de blijde boodschap te brengen. Als er geen ezeltje ter beschikking is, verplaatsen ze zich met autostop.

Kerkganger 1: “Als de koning en de koningin in hun vaste buitenverblijf op het kasteel van Ciergnon vertoeven, gaan ze op zondag naar de mis bij de gemeenschap van de Tibériade, in de bossen van Lavaux-Sainte-Anne. Dat is een kloostergemeenschap van jonge mensen die zich uit het dagelijkse leven hebben teruggetrokken om dicht bij de natuur te gaan leven. Ze lopen niet te koop met hun geloof: ze bidden, ze werken én ze dansen. Het zijn eenvoudige en vrolijke mensen. Filip en Mathilde voelen zich verbonden met hen. Ze gaan ook geregeld met hun kinderen bidden in Beauraing, een bedevaartsoord enkele kilometers verderop.”

De Tibériade geniet al langer koninklijke interesse. In een interview met de Franse katholieke zender KTO vertelt broeder Marc, de stichter van de Tibériade, over die keer toen wijlen koning Boudewijn hem onverwacht was komen opzoeken: ‘Hij zat op zijn knieën in de kapel. Hij bad voor alle gezinnen op aarde en voor de eenheid van België. Daarna heb ik hem uitgenodigd voor een kop koffie.’

Gunnar Riebs, directeur van het bezinningscentrum Jozef Cardijn: “Filip is even katholiek als Boudewijn, maar hij staat open in de wereld.”

Pierre Nizet, journalist Sud Presse: “In 2014 waren we met de koning naar het WK voetbal in Brazilië gevlogen, voor de wedstrijd België-Rusland. Filips programma zat tjokvol, behalve op zondag: dan was er vier uur vrijgehouden om te bidden in een kerkje in Rio.”

Rafike Yilmaz, woordvoerder van het paleis: “Filip is praktiserend katholiek, maar hij hanteert een strikt onderscheid tussen de persoon die hij is en de functie die hij bekleedt.”

Vincent Dujardin, hoogleraar geschiedenis aan de UCL: “Filip heeft een sterke innerlijke overtuiging, dat is bekend. Tegelijk is hij een man van de dialoog. Daarom gaat hij thuis bij een moslimgezin de iftar vieren en ontvangt hij rabbijnen op het paleis. Daarom heeft hij zijn eerste zoon ook Gabriël genoemd. ‘Een naam die je in de drie grote religies terugvindt’, zei Filip bij diens geboorte. Hij is de koning van de verbinding.”

Yilmaz: “Filip heeft geen bijzondere band met welke beweging dan ook binnen de Kerk. De contacten die er ooit waren, behoren tot het verleden. Hij heeft, als koning van alle Belgen, contact met vertegenwoordigers van alle levensbeschouwingen.”

Toch is het maar de vraag in welke mate Filip afstand heeft genomen van de Charismatische Vernieuwing. Gabriel en Emmanuel, de twee zonen van Filip en Mathilde, zijn lid van de Europascouts. De Belgische tak daarvan, met zo’n twaalfhonderd leden en driehonderd leiders, staat buiten de officiële scoutsorganisaties. Ze maken wel deel uit van een internationale broederschap in een twintigtal landen die de reputatie heeft uiterst conservatief te zijn, randje radicaal-rechts. Op hun site kun je de belofte van een Europascout lezen: ‘Ik beloof op mijn erewoord met Gods genade en naar best vermogen God, Kerk, koning en land te dienen.’

Joseph Junker, woordvoerder van de Belgische Europascouts: “Het katholieke geloof staat centraal bij ons. Samen met de traditionele vorm van scouting, zoals die ons is aangereikt door Robert Baden-Powell.”

KLEINE KNIPOOG

De lakmoesproef voor het koningschap van Filip komt er snel, wanneer het parlement begin 2014 de uitbreiding op de euthanasiewet goedkeurt. Vanaf dan kunnen ook terminaal zieke jongeren ervoor kiezen hun ondraaglijke lijden te beëindigen. Filip ondertekent de wet, al druist ze in tegen zijn diepste overtuiging.

Mark Van den Wijngaert, emeritus hoogleraar geschiedenis en auteur van het boek Koning Filip 60: “De weigering van Boudewijn om in 1990 de abortuswet te ondertekenen, heeft een grote indruk op Filip nagelaten. Hij bewondert Boudewijn nog altijd om zijn beginselvastheid, maar tegelijk heeft hij van dichtbij gezien dat in onze monarchie een parlementaire meerderheid het laatste woord heeft. Boudewijn is tijdens de abortuskwestie opzijgeschoven. Dat is Filip niet vergeten.

“Ook Filip beschouwt het koningschap als een morele missie, maar hij is terughoudend over zijn persoonlijke opvattingen. Filip zal politici geen stukje evangelie ter overweging meegeven. Misschien gelooft hij even sterk, maar hij zal het niet laten doorwegen in zijn functie.”

Kerkganger 2: “Die wet ondertekenen viel Filip even zwaar als zijn oom indertijd. Hij heeft ervoor gebeden.”

Dujardin: “Filip heeft dat niet met een vrolijk gemoed gedaan. Maar in een constitutionele monarchie is dat nu eenmaal zijn rol: wetsvoorstellen tekenen. Enkele dagen later heeft hij wel een bezoek gebracht aan een centrum voor palliatieve zorg. Was dat gepland? Ik beschouw het als een kleine knipoog.”

Yilmaz: “Dat bezoek was wellicht gepland, daar hoef je niets achter te zoeken. Over de euthanasiewet is geen moment discussie geweest: het wetsvoorstel is binnengekomen en de koning heeft het ondertekend. Trouwens, hij heeft later ook de aangepaste abortuswet ondertekend.”

POPULAIRE MATHILDE

In mei 2014 wint de N-VA de federale verkiezingen. Zonder aarzelen duidt de koning Bart De Wever (N-VA) aan als informateur. Daarna is het de beurt aan Charles Michel (MR). Met coformateur Kris Peeters (CD&V) vormt hij na vier maanden Michel I, een regering met een Vlaams overwicht en een Franstalige premier. Dat is erg snel in vergelijking met de eindeloze formatie van 2010-2011. De koning deelt in de lof. De stroeve Filip kan blijkbaar wat de gezellige Albert niet meer kon: politici verbinden.

Thierry Debels, royaltywatcher: “Filip wil de beste koning uit de geschiedenis van België zijn.”

Hij is in elk geval de hardst werkende, in niets te vergelijken met Albert II: de zonnekoning, die voortdurend vakantie vierde en zijn kabinetschef Jacques van Ypersele de boel liet bestieren.

Yilmaz: “Nadat hij zijn kinderen op school heeft afgezet, begint Filip de dag met een actualiteitsbriefing op zijn kantoor en overloopt hij met zijn medewerkers wat er op de agenda staat. Het zijn volle dagen.”

De koning verkoopt zichzelf ook uitstekend. Hij rijdt met een BMW, terwijl de koningen der Belgen zich altijd in een Mercedes hebben verplaatst. Hij deelt foto’s van zichzelf als kitesurfer op sociale media, hij loopt de 20 kilometer van Brussel, brengt een bezoek aan Tomorrowland...

Dujardin: “Had u koning Boudewijn dat zien doen?”

Achter het imago van sportieve en blitse vorst gaat de zeskoppige communicatiedienst van het paleis schuil. De tijd is voorbij dat die elke vraag van een journalist counterde met: ‘Geen commentaar.’

En dan is er natuurlijk nog zijn gouden wederhelft, Mathilde.

Van den Wijngaert: “Met haar is hij aan een nieuw leven begonnen. Hij heeft eindelijk iemand gevonden die echt van hem houdt en hem onvoorwaardelijk steunt. Dat geeft Filip zelfvertrouwen. Hij heeft jarenlang alleen maar kritiek gekregen van ijzige figuren als Van Ypersele.”

Paul Buysse, baron: “Mathilde is als koningin geboren. Ze is zeer toegankelijk, zeer toegewijd, ze heeft veel kwaliteiten. Volgens mij zou ze een goede manager zijn.”

Maar zo soepel als Mathilde zich op het hoogste niveau beweegt, zo houterig blijft Filip. Een goed gesprek met de vorst blijft zeldzaam, getuigen politici en bedrijfsleiders. Als de wederzijdse begroetingen zijn uitgewisseld, valt algauw een pijnlijke stilte.

Een intimus: “Als Filip en Mathilde zich samen in het openbaar vertonen, staat hij in de schaduw. Zij zuigt mensen naar zich toe, hij stoot ze af. Maar hij heeft daarmee leren leven. Het komt hem ook niet slecht uit.”

Diplomate Machteld Fostier is de vrouw achter Mathilde.

Jef Van Den Put, generaal die decennialang actief was op het paleis: “Mevrouw Fostier bepaalt samen met Mathilde haar agenda. Ze spelen goed in op de actualiteit.”

Zó goed dat sommige politici zich zorgen maken. “De koningin heeft meer invloed dan de koning”, zei een minister in 2017 in Humo. “Ze meet zich bijna een politieke rol aan en weigert zich neer te leggen bij de taken die voor een first lady zijn weggelegd.”

Dujardin: “Ze is buitengewoon actief. Mathilde had als prinses al meer speeches gegeven dan Fabiola en Paola samen.

“De populariteit van Filip is onlosmakelijk verbonden met Mathilde. Wat hij in enkele jaren tijd aan populariteit won, verloor zijn vader. Als regerende koning stond Albert bekend om zijn jovialiteit: iedereen hield van de man die, met een glas in de hand, een gesprekspartner op de schouder sloeg en een grap vertelde. Maar dat beeld verdween snel toen hij na zijn troonsafstand kibbelde over zijn dotatie en het vaderschap bleef ontkennen in de zaak-Boël. Albert heeft zijn krediet verspeeld. Dat zit nu bij Filip.”

Filip heeft de wijze woorden van zijn oom Boudewijn goed in zijn oren geknoopt: een moderne koning profileert zich als een morele leider. Dat merk je in zijn officiële toespraken: die zitten vol met verheven principes en goede bedoelingen. Filip heeft begrip voor de klimaatbetogers, maar ook voor de gele hesjes. Hij pleit met zoveel enthousiasme voor een inclusieve samenleving dat je hem een gutmensch met een kroontje kunt noemen. Nooit doet hij beter dan in 2019. In zijn boek Koning Filip 60 schetst Mark Van den Wijngaert hoe Filip tijdens een toespraak in Genève, naar aanleiding van het honderdjarige bestaan van de Internationale Arbeidsorganisatie, de problemen van deze tijd oplijst. ‘Filip heeft het over de toename van de ongelijkheid in de wereld en het gevoel van onveiligheid dat ermee gepaard gaat, de discriminatie van vrouwen, de migratiestromen, de heropleving van nationalistische bewegingen, de technologische revolutie en de klimaatverandering. Filip beklemtoont dat ‘het klassieke groeimodel zijn grenzen heeft bereikt en dat het door iets radicaal nieuws moet vervangen worden.’’

POPULAIRE MATHILDE

SCHANDAAL

Ook binnen zijn versplinterde familie probeert Filip te verbinden, maar dat wordt hem niet makkelijk gemaakt. De regering-Di Rupo beknibbelt op de dotaties. Dat komt hard aan bij Albert, die het Filip kwalijk neemt dat hij te weinig voor zijn vaders inkomen heeft gestreden, alsook bij Laurent, die genoegen moet nemen met 10.000 euro minder dan zijn zus Astrid.

De regering-Michel gaat nog een stapje verder: de koninklijke titels worden beperkt. Voortaan krijgen alleen de nakomelingen van koning Filip en kroonprinses Elisabeth nog de titel van prins of prinses van België. Als overgangsmaatregel mogen Astrid en Laurent, net als hun kinderen, hun titels behouden.

Riebs: “Dat heeft enige ontevredenheid in de familie veroorzaakt. Welke titel zullen de kleinkinderen van Laurent hebben? Bij Astrid is dat geen probleem: dankzij haar man, prins Lorenz, zullen hun kleinkinderen aartshertogen van Oostenrijk worden. Maar het lijkt wel alsof ze er niet meer bij horen. Alsof Filip een nieuwe koninklijke familie heeft gevormd.”

De verhouding tussen Filip en zijn broer en zus was al niet optimaal. Astrid is ongelukkig omdat ze slechts twee internationale handelsmissies per jaar mag leiden. Laurent mag niets meer ondernemen zonder de toestemming van de regering. En daar loopt het mis.

In 2019 bezorgt Laurent parlementsvoorzitter Siegfried Bracke (N-VA) een brief bestemd voor premier Charles Michel (MR). In die brief noemt hij de toenmalige minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders (MR) een leugenaar. Het weekblad Le Vif noemt het du jamais vu in de Belgische monarchie: ‘Een lid van het koningshuis valt rechtstreeks de regering aan.’

Hoe het zover gekomen is? In 2010 had de Libische overheid een contract opgezegd met een vzw van de prins, GSDT (Global Sustainable Development Trust), dat als doel had om een deel van de Libische woestijn te bebossen. Contractbreuk, oordeelt het gerecht in 2014: de Libische overheid moet Laurent een kleine 50 miljoen euro schadevergoeding betalen. Op rekeningen van vier Belgische banken staat nog meer dan 14 miljard euro van de voormalige Libische leider Moammar al-Qadhafi. Alleen, die fondsen zijn bevroren op last van de Verenigde Naties, om te voorkomen dat het geld in verkeerde handen terechtkomt: Libië is in 2014 het toneel van een gruwelijke burgeroorlog. Laurent krijgt dus geen geld, maar daar laat hij het niet bij. Hij ontdekt dat 2 miljard euro aan intresten op de bevroren Libische rekeningen zijn vrijgemaakt. 30 miljoen euro daarvan is naar Belgische bedrijven gegaan die nog geld uit Libië tegoed hadden, de rest stroomde naar Libië. Een rapport van de VN zegt: naar strijdende milities in Libië.

De vraag is: wie heeft daarvoor de toestemming gegeven? Er loopt een gerechtelijk onderzoek, maar Laurent geeft het antwoord zelf: Didier Reynders. Er bestaat een brief van Reynders, uit augustus 2012, waarin hij vraagt om 30 miljoen euro vrij te maken voor Belgische bedrijven, zoals wapenfabrikant FN uit Herstal. Dat lijkt dus gelukt.

In februari 2019 vraagt Laurent, die al vijf jaar lang vecht om het vonnis uitgevoerd te krijgen, zich in een interview met de RTBF hardop af: ‘Hoe zijn die miljarden euro hier kunnen verdwijnen zonder dat iemand op de hoogte was?’

De zaak dreigt uit te groeien tot een staatsschandaal. Filip stuurt zijn kabinetschef, Vincent Houssiau, naar zijn broer. Die maakt een deal met Laurent en zijn advocaten: Houssiau zal de zaak in der minne regelen, op voorwaarde dat Laurent zijn dagvaarding tegen de Belgische staat intrekt. De prins stemt in.

Advocaat van Laurent: “Kabinetschef Houssiau heeft zélf de brief – bestemd voor de VN – geschreven, waarin gevraagd wordt om de 50 miljoen euro voor Laurent vrij te maken. Houssiau heeft ook verscheidene keren met minister van Financiën Alexander De Croo gesproken en met het kabinet van Buitenlandse Zaken. Het lijkt nu in orde te zullen komen, maar de brief is nog altijd niet naar de VN vertrokken.”

Het paleis bevestigt die gang van zaken in een mail. Maar is het wel de taak van een koninklijke kabinetschef om brieven voor politici te schrijven? De advocaat van Laurent twijfelt.

Advocaat van Laurent: “Het is onwaarschijnlijk hoeveel geduld Houssiau met Laurent heeft. Hij staat hem altijd even vriendelijk en begripvol te woord, al heeft hij zoveel andere dingen aan zijn hoofd.”

Hoveling: “De vorige kabinetschef van de koning, Frans van Daele, is erin geslaagd de hele koninklijke familie tegen elkaar op te zetten. Het is de missie van Houssiau om weer vrede te stichten.”

In 2019 krijgt Laurent hulp uit onverwachte hoek. Een voormalige werknemer van de Staatsveiligheid, edelman Nicolas Ullens de Schooten, heeft een klacht ingediend tegen Didier Reynders, intussen Europees commissaris van Justitie. Op grond van de verklaringen van Ullens worden huiszoekingen verricht bij het ministerie van Buitenlandse Zaken, het ministerie van Financiën en de Staatsveiligheid. Over de Libische kwestie zegt Ullens: ‘Het zal ontploffen, vroeg of laat.’

De koning verkoopt zichzelf goed: hij loopt de 20 kilometer van Brussel, doet aan kitesurfen en brengt bezoekjes aan Tomorrowland. Hoogleraar geschiedenis Vincent Dujardin: ‘Had u Boudewijn al zulke dingen zien doen?’

COBURGS IN CONGO

Als eind 2018 het vernieuwde AfricaMuseum de deuren opent, is er één grote afwezige: koning Filip. Hij komt niet opdagen in Tervuren, ondanks maandenlang overleg. Officieel heet het dat een koninklijk bezoek te veel voorbereidend werk vergt. “Maar de koning was ook bang voor demonstranten”, geeft de woordvoerster van het paleis toe.

Ook in 2016, bij de heropening van Belvue, een museum over de geschiedenis van België, bleef Filip thuis. Ook toen was Congo mede de steen des aanstoots: Filip vond het ongepast dat daar beelden te zien zijn van Congolese dwangarbeiders met afgehakte handen, slachtoffers van het gewelddadige regime onder Leopold II.

Intimus: “Filips adviseur Vincent Viaene, een historicus die gespecialiseerd is in Congo, ging daarover in discussie met het wetenschappelijk comité van het museum. Maar hij haalde bakzeil: in wetenschappelijke kringen bestaat al lang een consensus over wat onder Leopold II in Congo is gebeurd.”

Viaene, intussen diplomaat in Tunis, laat via mail weten dat hij het te druk heeft om te antwoorden op vragen.

Van den Put: “Boudewijn en Albert waren er allebei van overtuigd dat België veel goeds heeft verricht in Congo, maar dat het daarna bergaf is gegaan met het land. Ze hadden graag geholpen bij de wederopbouw van Congo. Ik vermoed dat Filip, zoals ik hem ken, er net zo over denkt. Maar telkens als de kwestie van de afgehakte handen onder Leopold II ter sprake komt, doet dat hem pijn.”

Guido Gryseels, directeur van het AfricaMuseum: “Filip heeft een open geest. In 2004 heeft hij een kritische tentoonstelling over ons koloniale verleden bezocht. Daarna is hij hier met zijn vrouw en kinderen pannenkoeken komen eten en door het museum komen wandelen. Maar de geschiedenis van Congo Vrijstaat, de kolonie als persoonlijk eigendom van Leopold II, ligt gevoelig.”

Intimus: “Filip wil de eer van de familie hoog houden: hij hoort graag het verhaal dat Leopold II de slavernij heeft afgeschaft, en dat zijn reputatie is beklad door de Angelsaksische landen, die ook verlekkerd waren op de bodemschatten van Congo. Maar de koninklijke familie weet natuurlijk al langer dat Leopold II over de schreef is gegaan: Albert I heeft meer dan 100 jaar geleden al, als prins, kritiek op hem geuit.”

Het is ook uitkijken naar wat Filip eind juni zal doen, wanneer Congo zijn zestigjarige onafhankelijkheid viert – al biedt de coronacrisis misschien een oplossing voor dat vraagstuk. Zal Filip aanwezig zijn bij de feestelijkheden? “De koning heeft via de premier een uitnodiging ontvangen”, zegt Rafike Yilmaz. “Er is nog niets beslist.”

Zana Etambala, auteur van Veroverd. Bezet. Gekoloniseerd. Congo 1876-1914: “Het is tijd dat Filip zijn excuses aanbiedt voor het koloniale verleden. In Congo Vrijstaat was een mensenleven niet van tel. Het ging slechts om ivoor en rubber. Business. Laten we dat nu eindelijk maar eens toegeven.

“Willem-Alexander heeft zich verontschuldigd voor het buitensporige Nederlandse geweld in Indonesië. Zijn vrouw, Máxima, kent Mathilde erg goed. Waarom zouden die twee niet eens klappen met elkaar? (lacht)

Rik Van Cauwelaert, politiek analist: “Ik hoop dat Filip niet naar Congo gaat. Wie is daar momenteel de baas: Kabila of Tshisekedi? En waarvoor zou Filip zich dan precies moeten verontschuldigen? Nee, dat hij maar thuisblijft. Excuses zullen hem in België niet in dank worden afgenomen.”

Van den Wijngaert: “Als iemand zich moet verontschuldigen, is het de premier namens de Belgische regering. Een koning kan dat niet op eigen houtje doen. En laten we wel wezen: Filip is niet verantwoordelijk voor wat zijn betovergrootvader heeft uitgespookt.”

Delphine Boël is de dochter van Albert, maar noch Filip, noch Laurent zoekt contact met haar. Boëls advocaat Alain De Jonge: ‘Liefde kun je niet afdwingen voor een rechtbank.’

TWEEDE ZUS

In juni van dit jaar zal het hof van beroep een definitieve uitspraak doen in de zaak van Delphine Boël: Filip zal een tweede zus blijken te hebben. Maar hij zal daarover zwijgen, zoals hij altijd heeft gedaan: het vaderschap van Albert is voor het paleis een privéaangelegenheid.

Niemand van de koninklijke familie zoekt contact met Delphine, zelfs Laurent mijdt haar tegenwoordig.

Alain De Jonge, advocaat van Delphine: “Liefde kun je niet afdwingen voor een rechtbank.”

Sybille de Selys Longchamps, de moeder van Delphine, vermoedt dat er geen toenadering meer komt. “Ik verwacht niets meer, ik zie wel wat het wordt.”

Op dit moment is de discussie over de nieuwe achternaam van Delphine nog niet beslecht. Wel is al uitgemaakt dat ze recht heeft op ‘het reservataire gedeelte’ van de erfenis van Albert, en de kans bestaat dat ze ook de titel van prinses zal mogen voeren.

De Jonge: “Die titel heeft ze niet nodig, daarvoor is Delphine te rock-’n-roll.”

Insider: “Delphine zal nooit deel uitmaken van de familie. Filip is, net als Astrid en Laurent, achttien jaar lang verwaarloosd door zijn ouders. Voor hem is Delphine een levende herinnering aan die periode.”

En toch is het leven van Filip innig vervlochten met de familie Boël. Het meest nabij zijn graaf Mickey Boël, de oom van Delphine, en zijn vrouw, Christine Schumann. Mickey staat bekend als het buitenbeentje in de familie van grootindustriëlen. Een artistiek type dat rode pakken draagt en weleens een plastic bloem in een knoopsgat aanbrengt.

Pierre-Yves Monette, voormalig adjunct-kabinetschef van koning Boudewijn: “Mickey is een aangename man. Van een vertegenwoordiger van een van de tien rijkste families van België verwacht je sérieux, maar meneer Boël is helemaal anders: hij is warm en geestig. Het zegt wel iets over Filip als hij die man graag mag.”

“Mickey Boël is de mentor van Filip”, zei een insider zes jaar geleden in Humo. “Met hem gaat hij op vakantie naar het eiland Yeu in Frankrijk. Daar praten ze met andere gelijkgestemde zielen over God, filosofie en de dingen in het leven die er werkelijk toe doen.”

De zoon van Mickey is Harold Boël, CEO van familieholding Sofina. “Harold en zijn vrouw Clotilde de Peñaranda hebben een prachtig chalet in Verviers, waar de koninklijke familie geregeld over de vloer komt”, zegt Sybille de Selys Longchamps.

Clotilde Boël is al zeven jaar lang een eredame van Mathilde. Harold Boël is de voorzitter van de Belgische afdeling van UWC Atlantic College, de internationale scholengroep die jongeren ‘sociaal engagement, verdraagzaamheid en maatschappelijke verantwoordelijkheid’ wil bijbrengen. Prinses Elisabeth zit sinds 2018 op internaat in het oorspronkelijke college, aan de zuidkust van Wales.

Koning Filip met zijn broer, prins Laurent. Anonieme hoveling: ‘De vorige kabinetschef van de koning, Frans van Daele, is erin geslaagd de hele koninklijke familie tegen elkaar op te zetten. Zijn opvolger heeft de missie om weer vrede te stichten.’

WAFELENBAK

Elisabeth maakt een montere en open indruk op haar 18de verjaardag, die ze viert met een toespraak op de televisie.

Van Den Put: “Elisabeth heeft niet de timiditeit van haar vader geërfd. Ze neemt haar leven in eigen handen.”

Dujardin: “Haar Nederlands is ook uitstekend: in België is ze uitsluitend in het Nederlands naar school geweest.

“Sinds 1935, de dood van koningin Astrid, heb je voor het eerst weer een koninklijk gezin in Laken, met ouders en kinderen die dicht bij elkaar staan. Het is ook de eerste keer dat een koning en koningin zo nauw betrokken zijn bij de opvoeding van hun kinderen.”

Van Den Put: “Filip en Mathilde hebben er alles aan gedaan om hun kinderen niet wereldvreemd op te voeden. Ik weet dat ze hen de tram hebben leren nemen in Brussel.”

Hoveling: “Ik betwijfel of de koninklijke kinderen wereldwijs zijn. Ze worden afgeschermd voor contact met niet-katholieke mensen. Het verwondert me dat Elisabeth naar het UWC-college gaat. Dat is een pluspunt, maar ik hou mijn hart vast.”

Op dit moment is Elisabeth terug in Laken, door de coronacrisis. Met haar broers en zus bakt ze wafels voor mensen in zorgcentra en ze telefoneert met ouderlingen. De vlotheid van de prinses doet menig royaltywatcher vermoeden dat Elisabeth haar vader snel zal opvolgen.

Buysse: “Dat is niet aan de orde. Elisabeth zal, bij haar definitieve terugkeer uit Wales, worden opgeleid voor haar taak als koningin, en daarna zal ze ook nog wel even proefdraaien. Ik schat dat Filip nog minstens tien jaar lang koning zal zijn.”

In deze benarde tijd doet Filip er alles aan om het moreel van de natie hoog te houden. Zijn grootse verjaardagsfeest met andere zestigjarige Belgen heeft hij afgeblazen, maar met videocalls houdt hij de vinger aan de pols bij de zorgsector. Ook het overleg met de politiek verloopt nu vanop afstand. Het land is in crisis maar Filip, sinds 2015 eredoctor aan de universiteit van Wuhan, blijft op post.

Aan het paleis wappert een witte vlag.

© Humo