Tijdslijn: de knipperlichten die het Witte Huis hebben gewaarschuwd voor corona

Volgens de Amerikaanse zender ABC zou het National Center for Medical Intelligence (NCMI) al eind november hebben gemeld dat in de Chinese regio rond Wuhan een besmettelijke ziekte het leven grondig verstoorde. Die bevinding was gebaseerd op onderschepte communicatie en op satellietbeelden. De NCMI - een gespecialiseerde inlichtingendienst die onder de bevoegdheid valt van het Pentagon - waarschuwde op dat moment in eerste instantie voor de gezondheidsrisico’s voor de Amerikaanse troepen in Azië.

Volgens ABC werd het rapport doorgespeeld aan de militaire inlichtingendienst DIA, de top van het ministerie en het Witte Huis. Mocht dit verhaal waar zijn, zou het er op kunnen wijzen dat niet alleen China de wereld te laat heeft gewaarschuwd, maar dat ook de VS de risico’s ofwel slecht heeft ingeschat, ofwel heeft nagelaten om alarm te slaan. Maar heel belangrijk: het Pentagon ontkent het bestaan van het NCMI-rapport, en ook de NCMI zelf sprak de berichtgeving tegen.

De Chinese regering meldt dat er in Wuhan een groot aantal gevallen van longontsteking zijn gesignaleerd.

De World Health Organization (WHO) lanceert een task force in haar hoofdkwartier, in de regio Azië en in China, om de uitbraak van de nieuwe ziekte op te volgen.

Tijdens een briefing in het Witte Huis maakt minister van Volksgezondheid Alex Azar melding van onrustwekkende berichten over een nieuw virus in China. De directeur van de Centers for Disease Control and Prevention had daarover met Chinese collega’s gebeld.

Rond dezelfde tijd belt Matthew Pottinger, een adjunct-adviseur Nationale Veiligheid in het Witte Huis, met een epidemioloog in Hongkong. Die vertelt hem over een nieuw virus dat op SARS lijkt en uiterst besmettelijk lijkt. Pottinger neemt de berichten heel ernstig.

De WHO verspreidt een eerste wetenschappelijke beschrijving over de nieuwe uitbraak, op basis van wat tot dan toe bekend is.

China geeft de genetische code van het nieuwe coronavirus vrij, het virus dat de ziekte COVID-19 veroorzaakt.

Rond half januari wordt er melding gemaakt van COVID-19 in de dagelijkse veiligheidsbriefings die door toplui van de inlichtingendiensten aan president Trump worden gegeven.

Het State Department of ministerie van Buitenlandse Zaken laat Amerikaanse diplomaten uit Wuhan weghalen.

Minister van Volksgezondheid Alex Azar belt een eerste keer met president Trump over COVID-19. Volgens berichten in de Amerikaanse pers toont Trump op dat moment weinig belangstelling.

De CDCP bevestigen dat een man in de staat Washington besmet is met het nieuwe coronavirus. Hij is recent teruggekeerd uit Wuhan.

Een aantal experten van de WHO brengen een bezoek aan Wuhan.

Na twee dagen vergaderen bereiken de experten van het WHO-comité, dat bij noodsituaties wordt samengeroepen, geen consensus over de draagwijdte van de bedreiging van het virus.

In een tweet geeft president Trump blijk van zijn waardering voor de Chinese reactie op de uitbraak.

China has been working very hard to contain the Coronavirus. The United States greatly appreciates their efforts and transparency. It will all work out well. In particular, on behalf of the American People, I want to thank President Xi!

— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) January 24, 2020

Trumps adviseur voor buitenlandse handel Peter Navarro stuurt een hoogst alarmerende memo naar de Nationale Veiligheidsraad in het Witte Huis. Navarro waarschuwt dat het nieuwe virus, bij gebrek aan vaccin en geneesmiddelen, een pandemie zou kunnen veroorzaken en tot een half miljoen Amerikanen het leven zou kunnen kosten. Hij pleit voor inreisbeperkingen voor passagiers uit China. Het is onduidelijk of de president deze memo persoonlijk gezien of gelezen heeft.

President Trump richt zijn speciale taskforce op, met o.m. de specialist infectieziekten Anthony Fauci.

Na een tweede bijeenkomst van het Emergency Committee verklaart de topman van de WHO Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus dat COVID-19 als een Public Health Emergency of International Concern (PHEIC) moet worden beschouwd.

In Washington is dit het signaal voor Dr. Fauci om minister Azar met meer nadruk te waarschuwen voor de risico’s. Intussen is een eerste besmetting vastgesteld op Amerikaanse bodem. Azar belt Trump een tweede keer over corona.

President Trump kondigt een inreisverbod aan voor reizigers die in de twee weken voorafgaand aan hun aankomst in de VS in China zijn geweest.

De inreisbeperkingen zijn van kracht. Ze gelden alleen voor buitenlanders. Amerikanen die uit China komen, en directe familieleden van Amerikanen, worden nog wel toegelaten, zij het na een medische screening op de luchthaven.

Tegenover de pers klinkt president Trump nog altijd vol vertrouwen. “Veel mensen denken dat het virus in april zal wegtrekken met de warmte, als het warmer wordt. Dat verdwijnt typisch in april. We doen het heel goed nu. We hebben 12 gevallen, 11 gevallen, en velen van hen verkeren nu in goede conditie.”

De corona-taskforce van het Witte Huis en de Nationale Veiligheidsraad stellen een lijst van mogelijke maatregelen op die kunnen worden genomen om de verspreiding van het virus in te dijken. Daarin is sprake van de annulatie van sportwedstrijden, theatervoorstellingen en concerten, en van vergaderingen. Ook de sluiting van de scholen en het veralgemenen van telewerk worden genoemd.

In een tweede memo, gericht aan de taskforce, waarschuwt handelsadviseur Peter Navarro nu voor meer dan een miljoen doden in de VS als er geen actie wordt ondernomen. Hij dringt ook aan op extra geld voor de aanschaf van beschermend materiaal voor artsen en verplegers. Het is opnieuw niet duidelijk of de president dit gezien en gelezen heeft.

Trumps corona-taskforce stelt een plan op: “Vier stappen om de verspreiding van het virus tegen te gaan.” Trump is op dat moment nog op bezoek in India. De groep deskundigen spreekt af om het plan aan de president voor te leggen wanneer hij weer in Washington DC is.

Een topmedewerker van de CDCP, dokter Nancy Messonnier, vertelt journalisten dat het waarschijnlijk is dat het virus zich in de VS zal verspreiden, en dat het leven grondig verstoord kan raken. Die verklaring veroorzaakt schokgolven op de beurs. President Trump, op de terugweg vanuit India, belt minister van Volksgezondheid Azar op en klaagt dat Messonnier de beurzen bang maakt.

De aanstelling van Mike Pence aan het hoofd van de taskforce maakt duidelijk dat de VS zich klaarmaakt voor een belangrijke gezondheidscrisis. Tegelijk wil het Witte Huis daarmee meer greep krijgen op de communicatie over corona.

De president blijft optimistisch. “Het zal verdwijnen. Op een dag, het is net een mirakel, zal het verdwijnen.”

President Trump bezoekt het hoofdkwartier van de CDCP in Atlanta, en verzekert de Amerikanen dat er genoeg corona-tests beschikbaar zullen zijn.

De WHO verklaart dat covid-19 nu kan worden beschouwd als een “pandemie”.

President Trump kondigt in een televisietoespraak aan dat hij de grenzen sluit voor reizigers uit 26 Europese landen (de Schengen-zone). Dat inreisverbod wordt twee dagen later van kracht.

In de VS zijn op dat moment 38 mensen aan het virus gestorve

Na weken van overleg en aarzeling kondigt president Trump een aantal guidelines of richtlijnen aan om de verspreiding van COVID-19 af te remmen. Hij roept de Amerikanen op om van thuis uit te werken, om bijeenkomsten van meer dan 10 personen te vermijden, om geen noodzakelijke verplaatsingen of reizen te maken, om geen restaurants te bezoeken, om geen bejaarden te bezoeken en om de handen te wassen. Scholen moeten dicht voor zover ze thuisonderwijs kunnen geven en wie ziek is moet absoluut binnen blijven.

Het gaat om zachte lockdown-maatregelen. Op het niveau van steden en staten worden intussen strengere lockdown-regels afgekondigd. De richtlijnen van Trump gelden initieel voor twee weken.

Dr. Fauci waarschuwt in televisieprogramma’s dat de VS moeten rekening houden met 200.000 doden als gevolg van COVID-19. President Trump houdt een persconferentie in de Rozentuin van het Witte Huis en klinkt somber. Hij kondigt aan dat de richtlijnen voor social distancing verlengd worden tot 30 april.

Op de sociaalnetwerksite Twitter ventileert president Trump zijn ongenoegen over de WHO. De VN-organisatie zou zich teveel op de Chinese belangen hebben gericht.

The W.H.O. really blew it. For some reason, funded largely by the United States, yet very China centric. We will be giving that a good look. Fortunately I rejected their advice on keeping our borders open to China early on. Why did they give us such a faulty recommendation?

— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) April 7, 2020

President Trump kondigt aan dat de VS hun financiële bijdrage aan de WHO “opschort”. De Verenigde staten zullen onderzoeken of de WHO niet in de fout is gegaan in de aanpak van de corona-pandemie, en of de bijdrage wel verantwoord is. In afwachting draaien ze de geldkraan dicht.

“De Amerikaanse belastingbetalers sturen elk jaar tussen 400 en 500 miljoen dollar per jaar aan de WHO,” zei Trump. “China daarentegen draagt maar ruwweg 40 miljoen $ bij, of zelfs minder. De WHO heeft niet alleen gefaald tegenover het Amerikaanse volk, maar ook tegenover de wereld, door de strijd tegen COVID-19 totaal verkeerd aan te pakken.”