Direct naar artikelinhoud
Coronacrisis

Directeur ‘verdacht’ virusinstituut Wuhan reageert voor het eerst op complottheorie coronavirus

Een luchtfoto van het in opspraak geraakte Wuhan Institute of Virology in de Chinese stad Wuhan.Beeld AFP

Een in opspraak geraakt laboratorium in de Chinese stad Wuhan heeft na lang zwijgen dan toch gereageerd op een veel gedeelde complottheorie dat het nieuwe coronavirus daar is ontstaan.

Yuan Zhiming, vicedirecteur van het Wuhan Instituut voor Virologie, zei vandaag in een interview met de Chinese staatsomroep CGTN dat zijn laboratorium slachtoffer was van een ‘samenzweringstheorie’. Tegenstanders van China waren er op uit om het land zwart te maken en de wereld te ‘verwarren’ met onzinverhalen. Hij ontkende dat het coronavirus door de mens is veroorzaakt.

Documenten

De wildste verhalen over het instituut in Wuhan - bijvoorbeeld dat het virus daar werd onderzocht en door een besmette medewerker per ongeluk verspreid - doen al een tijdje de ronde op sociale media. Het is nu voor het eerst dat er een openbare reactie komt van iemand van het instituut.

“Wij zijn degenen die virussen onderzoeken. We weten welk onderzoek hier gaande is. Dit virus kan op geen enkele manier van ons afkomstig zijn”, aldus Yuan Zhiming die als microbioloog en biotechnologie-expert is opgeleid en heeft gewerkt in Frankrijk, Denemarken en de Verenigde Staten. 

Het virologielab van Wuhan doet onderzoek naar gevaarlijke zieken en heeft actief samengewerkt met de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en andere instellingen van de Verenigde Naties om tests en vaccins voor COVID-19 voor te bereiden, benadrukken de Chinezen.

Dr. Yuan Zhiming begreep wel hoe het verhaal de wereld in was geholpen aangezien het laboratorium midden in Wuhan staat, de miljoenenstad die het epicentrum was van de besmettingen in China.

Het vuur dat er iets niet klopt aan het officiële Chinese verhaal wordt al een tijd opgestookt vanuit Amerika. Meerdere complotversies doen de ronde. De Amerikaanse kwaliteitskrant The Washington Post kreeg niettemin recentelijk documenten in handen die aantoonden dat de Amerikaanse regering zich jaren geleden al zorgen maakte over de veiligheid in een lab in de Chinese stad Wuhan. De vrees was toen dat er mogelijk ooit een van de experimenten verkeerd zou gaan, met alle gevolgen van dien.

Chinavirus

Ook president Trump speelt regelmatig met het idee dat er meer achter moet zitten, vooral nu hem in eigen land het vuur aan de schenen wordt gelegd over zijn eigen aanpak van het virus.  Tot grote ergernis van China bleef hij het virus nadrukkelijk ‘China- of Wuhan-virus’ noemen. De officiële naam is Covid-19.

Trump vertelde gisteren opnieuw dat “er veel vreemde dingen gebeuren” met betrekking tot de oorsprong van de pandemie en dat Amerikaanse onderzoeken aan de gang waren. Volgens de Amerikaanse president zou de WHO afweten van vermeend geknoei door de Chinezen over de oorsprong van de pandemie. “We zullen de vreselijke situatie die zich in Wuhan heeft afgespeeld heel nauwgezet onderzoeken”, aldus Trump. 

Trumps minister van Buitenlandse Zaken, Mike Pompeo, gooide deze week nog eens olie op het vuur. “We weten dat ze over labs beschikken in Wuhan. En we weten dat het virus ontstond in Wuhan. Die dingen samen… De Chinezen moeten nu echt de ware toedracht delen.” Maar bewijzen dat het deze keer inderdaad zou zijn gebeurd, zijn niet door Pompeo geproduceerd.

Minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo.Beeld AFP

Vlakbij vismarkt

Het in opspraak geraakte instituut - dat zich vlakbij de verdachte Huanan-vismarkt bevindt - zou een slechte reputatie hebben vanwege rammelende veiligheidsvoorschriften. Zo zou ook in de Chinese media al eens zijn beschreven hoe een onderzoeker een keer in quarantaine moest nadat de vleermuizen die hij bestudeerde hem hadden aangevallen. 

In onderzoeksinstituten in Wuhan onderzoeken wetenschappers inderdaad gevaarlijke ziektes. Het betreffende instituut beschikt over het hoogst mogelijke beveiligingsniveau voor dergelijk onderzoek, maar Amerikaanse diplomaten waarschuwden twee jaar geleden al dat er “onnodige risico’s werden genomen”, dat “de bestudeerde virussen een risico op een nieuwe SARS-achtige pandemie vormen”, en “er een tekort aan goed opgeleide onderzoekers is om dit lab veilig te laten werken”. Bewijzen voor dat alles zijn nooit geleverd.

De verdachte Huanan Seafood Market, in Wuhan.Beeld EPA

Per ongeluk

Amerikaanse inlichtingendiensten onderzoeken volgens Trump nog steeds of het coronavirus niet toch per ongeluk is voortgekomen uit het onderzoekslaboratorium van Wuhan. Dat zou zijn gebeurd terwijl daar ziekten in vleermuizen werden onderzocht, zo wil het verhaal. Een theorie is dat een Chinese laborant per ongeluk met het virus besmet zou kunnen zijn geraakt en het daarna zonder het zelf te weten heeft verspreid in de stad.

“Het is niet waarschijnlijk maar het zou kunnen”, aldus een bron vandaag tegen de Amerikaanse zender CBS. De woordvoerder van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken Zhao Lijian herhaalde afgelopen week nog eens dat de WHO herhaaldelijk had gezegd dat er geen bewijs is dat het virus in een laboratorium zou zijn gemaakt. “Veel bekende medische experts in de wereld denken ook dat het verhaal uit de lucht is gegrepen”, aldus Zhao Lijian.

Nobelprijswinnaar Luc Montagnier, de man die in 1983 hiv ontdekte en daarvoor de Nobelprijs kreeg, beweert dat het nieuwe coronavirus niet van natuurlijke oorsprong is en in een laboratorium is ontstaan. Montagnier, die bekend is om zijn liefde voor polemieken, claimt dat Covid-19 wél per ongeluk uit een lab in Wuhan is ontsnapt. Volgens Montaigner zou het eerder zijn gebeurd. Het ook dodelijke SARS-virus zou zijn ontstaan bij een ongeluk toen de Chinezen werkten aan een vaccin tegen hiv. Montagnier deed de uitspraken bij de Franse zender CNews.

Dat de oorsprong van de pandemie zowel door Amerikanen als Chinezen wordt gebruikt om elkaar de zwarte piet toe te spelen is al enige tijd aan de gang. Zo wil een Chinees complotverhaal wil dat het Amerikaanse leger het virus heeft losgelaten in China.