Orthodox Pasen: livestream in Moskou, business as usual in Minsk, bij ons in een lege kathedraal

“Het is ongewoon om een lege kerk te zien de avond voor Pasen, maar we weten waarom dit zo is. Dit is niet door de slechte wil van mensen, of omdat onze mensen hun geloof hebben verloren, zoals dat gebeurd is op andere plekken, ver van ons. Maar het is omdat een verschrikkelijke ziekte ons volk heeft getroffen.” 

Met die woorden richtte patriarch Kirill, het hoofd van de Russisch-orthodoxe kerk zich tot de gelovigen in de nacht van zaterdag op zondag. Normaal gezien gaan in de regio Moskou dan zo'n 350.000 mensen naar de middernachtmis. Dit jaar waren de kerken gesloten. De dienst vond plaats in een lege kerk, en werd online gestreamd.

Maar dat was niet overal in Rusland zo. In sommige provincies waren de kerken wel open. Gelovigen mochten binnen met mondmaskers, en moesten voldoende afstand van elkaar houden. In andere steden stond er dan weer een limiet op het aantal mensen in de kerk, of werd de temperatuur van de kerkgangers gemeten. Er waren ook enkele diensten in open lucht.

In Rusland zijn de coronamaatregelen namelijk niet exact hetzelfde in alle regio's. Eerst werden er enkel quarantaineregels opgelegd in de hoofdstad Moskou. 

Daarna riep premier Mikhail Misjoestin de gouverneurs van de verschillende deelstaten op om ook stappen te ondernemen. In Moskou mag je nu enkel met een soort pasje op straat komen, om te bewijzen dat je een essentiële verplaatsing maakt. Maar zo streng zijn de regels dus lang niet overal in het land.

De Russische president Poetin heeft vandaag ook zijn jaarlijkse paastoespraak gegeven. Hij verzekerde datin Rusland alles voorhanden is om het virus te bestrijden: een gezonde en sterke economie, wetenschappelijk potentieel en een goede gezondheidszorg. 

"De situatie is volledig onder controle", zei Poetin. "Alles zal goedkomen met de steun van God", sloot hij af.

Ondertussen is vandaag in Rusland wel het hoogste aantal nieuwe coronagevallen tot nog toe geteld. In de laatste vierentwintig uur kwamen er 6.060 besmettingen bij. In totaal zijn er nu bijna 43.000 mensen besmet met het coronavirus in Rusland. Volgens officiële tellingen zijn er (slechts) 361 doden.

Maar niet alleen in Rusland wordt vandaag orthodox Pasen gevierd. Over de hele wereld zijn er zo'n 260 miljoen orthodoxe christenen. Pasen is voor hen de belangrijkste feestdag op de kerkelijke kalender. 

In Turkije werd ook door het patriarchaat van Constantinopel de paasmis via het internet gedeeld. Dat gebeurde ook in Cyprus en in Griekenland. In Servië en Noord-Macedonië waren de diensten ook online te volgen. Er geldt daar al wekenlang een avondklok van vijf uur 's avonds tot vijf uur 's morgens op weekdagen. Ook tijdens het lange paasweekend mogen zowel gelovigen als niet-gelovigen hun huis niet verlaten. Sinds vrijdagavond geldt er een avondklok tot dinsdagochtend. 

In Oekraïne, een land waar ook veel orthodoxe christenen wonen, riep president Volodimir Zelenski in een videoboodschap iedereen op om thuis te blijven tijdens het paasweekend. "Kook samen met je gezin thuis, zodat na het weekend de cijfers op de weegschaal ons schrik aanjagen, en niet de cijfers op de thermometer", zei de president.

Ook de Oekraïens-orthodoxe Kerk, die zich twee jaar geleden afscheurde van het Russische patriarchaat, hield de paasmis achter gesloten deuren. De rivaliserende tak, die nog steeds trouw is aan de Russisch-orthodoxe Kerk, liet wel gelovigen binnen in gebedshuizen. Bijvoorbeeld in het beroemde Holenklooster in Kiev. Een per een mochten de kerkgangers het klooster betreden.  Al minstens 90 paters zijn er ziek geworden sinds de uitbraak van het coronavirus, twee van hen zijn overleden.

Tot slot vieren ook de orthodoxe christenen van Bulgarije en Georgië vandaag Pasen. Zij konden wel naar de mis, mits naleving van enkele coronamaatregelen zoals afstand houden en een mondmasker dragen.

In Wit-Rusland lijkt het dan weer nog steeds business as usal. President Aleksandr Loekasjenko heeft al verschillende keren gezegd dat het virus een psychose is en geen vat heeft op Wit-Rusland. Er zijn dan ook amper maatregelen tegen de verspreiding genomen in het land. Gelovigen konden daarom vandaag gewoon naar de kerk, waar ze volgens de traditie ook hun eten konden laten zegenen door de geestelijken met gewijd water.

Bekijk het verslag uit "Het Journaal" en lees voort onder de video:

Ook in ons land werd orthodox Pasen gevierd. Afgelopen nacht ging Metropoliet Athenagoras van België in de orthodoxe kathedraal  in Brussel de zogenoemde Liturgie voor. Ook daar waren geen gelovigen bij aanwezig.

De orthodoxe gemeenschap is in ons land ietwat onbekend en onbemind. Maar het gaat toch over een groep van zowat 150.000 gelovigen. Het zijn vaak jonge gezinnen, onder wie vooral veel Roemenen. Zij zijn vooral terug te vinden in Brussel en in Antwerpen, in hun eigen gebedshuizen en kerken. Maar reken er ook maar een instroom bij van Bulgaren, Georgiërs en zelfs Ethiopiërs.

Het is nu al voor de derde keer Paasfeest in zowat tien dagen tijd, binnen heel wat geloofstradities. Na Pasen bij de joden (dat was op woensdag 8 april) én vorige zondag bij de christenen, zeg maar de rooms-katholieken, de protestanten en de anglicanen, was het nu dus de beurt aan de orthodoxen.  Voor allen hét feest, dé hoogdag van het liturgische en religieuze jaar. En telkens met dezelfde boodschap van hoop en verrijzenis en nieuw leven (iets wat dezer dagen wel zeer welkom is).