Direct naar artikelinhoud
InterviewGewezen sp.a-voorzitter John Crombez

John Crombez: ‘De superrijken gaan hier straks voor moeten betalen’

“Als je ooit in je leven socialist moet zijn, is het nu’, las ik ergens. Maar deze periode bewijst dat je het altijd moet zijn. Of toch minstens een beetje.’Beeld Geert Van de Velde

Vijf maanden geleden sloop hij stilletjes uit de schijnwerpers. Door de verkiezingsnederlagen en de interne aanvallen die hij als sp.a-voorzitter had moeten slikken, waren er wel wat wonden te likken. Nu zijn opvolger stevig in het zadel zit, treedt hij voor het eerst uit zijn mediaquarantaine. Een lichtjes onthaaste John Crombez (46) over de coronacrisis en hoe daar weer uit te raken, de ‘zotte periode’ van zijn voorzitterschap, het hart van Valerie Van Peel (N-VA) en de voetbalkwaliteiten van Conner Rousseau.

Hij heeft net in een lege aula van de Universiteit Gent drie uur online lesgegeven over de sociale zekerheid. De campus weer binnen raken is geen optie. Alle cafés zijn dicht. Dus rest ons maar één optie: interviewen op een gesloten horecaterras, met het risico op een GAS-boete. Crombez stemt toe, als we maar ver genoeg uit elkaar gaan zitten. De zon is gul, het water van de Watersportbaan schittert en hij kan roken. ‘Als de politie ons lastigvalt, leg ik hun wel uit dat dit interview een essentiële daad van vrije meningsuiting is.’

Hoe ervaart u deze vreemde periode?

John Crombez: “Mijn dagen zien er anders uit, met vooral minder verplaatsingen. Ik heb zelfs tijd om te koken, dat was zestien jaar geleden. Maar ik doe het graag, en mijn dochter reageert positief: ik maak vaak gestoofd witloof, maar ook groentewoks met veel ui en look, en ik heb een ‘signatuur’ slaatje met tonijn. We nemen nu ook meer tijd om ervan te genieten. Vroeger bleef ik tijdens het eten doorgaan met bellen, sms’en en werken.

“Ik ben ook weer beginnen te lopen: het doel is drie keer per week een kilometer of tien.”

Een prettig gevolg van uw deelname aan het programma Perfect, waarin u zich twee jaar geleden in het gezelschap van Karen Damen, Goedele Liekens, Niels Albert en Gilles Van Bouwel een gezondere levensstijl trachtte aan te meten en de 20 kilometer van Brussel uitliep?

Crombez: “Van die vijf ben ik de enige die nog loopt. Ik ben Karen Damen daar eeuwig dankbaar voor. Zonder haar was ik er nooit aan begonnen. Een uur over het strand lopen, met liveoptredens van Pixies, Kyuss en Sex Pistols in mijn oren, is perfect om mijn hoofd vrij te maken.”

De Franstalige partijen vragen ondertussen het ontslag van Maggie De Block (Open Vld), wegens het gebrek aan mondmaskers, tests en beschermend materiaal. De MR doet dat niet, maar voorzitter Georges-Louis Bouchez vindt wel dat ze koud en ongevoelig communiceert.

Crombez: “Het is ongepast om die evaluatie nu al te maken. De regering heeft al haar energie nodig om levens te redden en mensen te beschermen. Dankzij de volmachten hebben ze daar alle middelen toe gekregen. Er zijn geen excuses meer. Na de crisis zullen we alles kritisch evalueren, niet nu. Dat Bouchez het persoonlijk speelt, zegt veel over hem. Ik vind dat triest.”

Voor Wouter Beke (CD&V) was de sp.a minder vriendelijk. Toen bleek dat de Vlaamse minister van Welzijn 214 coronadoden in de woon-zorgcentra ‘vergat’ te melden aan de federale regering, vroeg Conner Rousseau zich af hoeveel doden Beke nog onder de mat had geveegd.

Crombez: “Hij heeft die tweet verwijderd, maar zijn verontwaardiging was terecht. Hannelore Goeman (sp.a-fractieleider in het Vlaams parlement, red.) was Beke en Jambon al drie weken aan het waarschuwen dat de toestand in de woon-zorgcentra en de gehandicapteninstellingen uit de hand zou lopen. De instructies naar dat personeel waren te beperkt, de beschermingsmiddelen quasi onbestaande. Een maand geleden besliste Beke om een deel van de besmette ouderen in de woon-zorgcentra te laten. En pas nu komt hij met een plan. Dat is veel te laat. Hij klaagt dat hij te weinig mondmaskers krijgt van het federale niveau, maar hij had begin maart onze bedrijven al moeten oproepen om volle bak mondmaskers te maken.”

‘Als we vandaag niet starten met het testen van alle bewoners en personeelsleden in alle woon-zorgcentra, overleeft de helft van de rusthuisbewoners het niet’, zegt VUB-professor Dirk Devroey.

Crombez: “Hij heeft een punt. We hadden allang testcapaciteit moeten hebben voor alle bewoners en personeel. Het ergste is dat de Vlaamse regering besmette personeelsleden vraagt om voort te werken. Dat is spelen met mensenlevens. En het toont aan dat de besparingen in de zorg de voorbije jaren veel te ver zijn gegaan.

“Een vriend van me heeft een scheikundig bedrijf. Vorige week heeft hij een grote partij ontsmettingsgel gemaakt en gratis geleverd aan enkele instellingen voor gehandicapten. Hij kon de tekorten niet meer aanzien.”

Welke lessen zullen we hieruit trekken?

Crombez: “Deze crisis doet iedereen beseffen wie onze maatschappij doet draaien en hoe belangrijk solidariteit is. ‘Als je ooit in je leven socialist moet zijn, is het nu’, las ik vorige week ergens. Maar deze periode bewijst dat je het altijd moet zijn. Of toch minstens een beetje.

“Na de economische crash van 1929 en de Tweede Wereldoorlog hebben we in het Westen de sociale zekerheid gesticht om de mensen te beschermen tegen zulke diepe crisissen. Maar gaandeweg zijn we vergeten hoe belangrijk dat was en hebben we de solidariteit uitgehold. In Groot-Brittannië zijn de vuilnisophalers freelancers: als die zonder werk zitten, verdienen ze niks. Nederland heeft de voorbije jaren 25.000 zorgwerkers geschrapt. De banken hebben ze gered, maar de ziekenhuizen lieten ze failliet gaan. Vandaag wreekt zich dat. Ook bij ons lagen de plannen klaar om het aantal bedden af te bouwen.”

Maar onze ziekenhuizen managen deze crisis toch aardig?

Crombez: “Dat we het nu redden, komt omdat de ziekenhuizen tijdig bijkomende intensive care-bedden hebben gecreëerd, zonder te wachten op instructies van de regering. Maar ons aantal verplegers per bed zit vrij laag in vergelijking met andere Europese landen. En in onze woon-zorgcentra en gehandicapteninstellingen zitten we al jaren op ons tandvlees.

“Ik heb als partijvoorzitter twee keer een toer gedaan langs de rusthuizen. Overal hoorde ik hetzelfde: 'De nood aan zorg is toegenomen, we zijn onderbemand en kunnen alleen nog iets doen voor de mensen, dankzij onze vrijwilligers.' Jarenlang hebben we op die nagel geklopt, maar men wilde niet luisteren. En maar privatiseren! Het gevolg is dat we daar nu zo krap zitten dat het leger moet bijspringen en men aan besmette mensen vraagt om te blijven werken.”

Intussen klinkt de roep om de maatregelen af te bouwen almaar luider. Journalist Jan Segers schreef in Het Laatste Nieuws: ‘Onze dodentol is de derde hoogste ter wereld, maar voor de helft gaat het om 85-plussers en al bij al is de oversterfte beperkt. België moet weer aan de slag, zachtjes overzomeren is geen optie.’

Crombez: “Geert Noels tweette onlangs dat deze crisis aantoont hoe weinig respect we als maatschappij hebben voor onze ouderen. Sommigen vinden het blijkbaar niet zo erg dat rusthuisbewoners één of twee jaar vroeger sterven. Ik vind dat een vreselijke mentaliteit. Ook vóór de coronacrisis zag je dat al: ‘Moet je vanaf een bepaalde leeftijd nog wel een nieuwe knieprothese steken?’ Nu is het: ‘Moet je een 90-jarige nog wel aan de beademing leggen?’ Gelukkig hebben onze ethici heldere richtlijnen opgesteld, waardoor er vooral rekening wordt gehouden met de gezondheidstoestand. Een verzwakte 65-jarige heeft misschien minder kans om te overleven dan een fitte 88-jarige.”

Maar hebben VOKA en co. ongelijk? Moeten we niet weer aan de slag? De schade loopt steeds verder op.

Crombez: “Dat kan alleen met een sluitende exitstrategie. Geen enkel land heeft die momenteel. Singapore werd bejubeld omdat het virus er onder controle was, maar is nu toch in lockdown gegaan.

“Als we de fabrieken weer willen openen, zullen we massaal moeten testen. En voorzien in koortsmetingen aan de ingang, in beschermingskledij, in mondmaskers voor wie dicht bij anderen komt. Ook in de scholen en de kinderopvang zal een veilige omgeving moeten worden gecreëerd. Maar vandaag lukt dat niet eens in onze zorginstellingen, hoe zou dat dan al kunnen in onze hele economie?”

Wereldwijd worden apps ontwikkeld om onze contacten, verplaatsingen en medische informatie in kaart te brengen. Ook bij onze regering wordt daarmee geleurd. Moeten we straks een stuk privacy opofferen voor onze gezondheid?

Crombez: “Dat is onvermijdelijk. Met die apps kun je besmettingshaarden veel sneller in de kiem smoren. Dan is dat beetje privacy een kleine prijs. Maar die data moeten uiteraard anoniem zijn, en mogen niet dienen om individuen te viseren.

“Er wordt soms nogal selectief geschermd met de privacy. De liberalen hebben er geen probleem mee dat warenhuizen onze data bewaren, zodat ze ons kunnen bestoken met direct marketing. Maar als die data dienen om fraude te bestrijden of de collectieve gezondheid te beschermen, staan ze op de rem.”

Wat vindt u als Oostendenaar van de politiecontroles om tweedeverblijvers weg te houden van de Belgische kust?

Crombez: “Dat je mensen verbiedt om naar hun tweede verblijf te gaan, snap ik. We zitten nog maar aan het begin van deze crisis en we willen niet dat groepen zich vermengen. Maar die sheriff Crembo-toestanden – warmtedrones die boven campings cirkelen en de politie die ongevraagd binnenvalt in huizen om te zien of er niet te veel volk zit – gaan echt te ver. Bart Tommelein (Open Vld-burgemeester van Oostende, red.) doet dat ook. De mensen mogen hun kinderen niet eens tien minuten in het zand laten spelen, omdat de regel zegt dat je in beweging moet blijven. Dat krijg je niet uitgelegd, het strand is groot genoeg. Je zult maar met een groot gezin in een klein appartement zitten. In veel gezinnen gebeuren op dit moment drama’s.”

De burgemeester van Antwerpen weigert sommige regels te handhaven. Solobasketters of mensen die alleen op een bankje zitten worden niet beboet. Zou u dat als burgemeester wel doen?

Crombez: “Nee. Als regering moet je een paar duidelijke richtlijnen geven – social distancing, geen groepen, geen samenscholingen – en je burgemeesters vragen om die te handhaven. Met gezond verstand. Zij kennen hun gemeente beter dan de regering. Als de mensen aan het Kursaal van Oostende allemaal naast elkaar op bankjes zitten te keuvelen, sluit je die banken af. Maar als een wandelaar in het bos moederziel alleen op een bank zit, geef je die toch geen boete van 250 euro?”

‘We betalen 7 miljard euro per jaar aan de gevolgen van slechte lucht en verliezen 10 miljard aan de files. Laat werkgevers en werknemers die problemen samen maar eens oplossen. De beloning is 17 miljard euro.’Beeld Geert Van de Velde

CRAPULEUS

Na de gezondheidscrisis wacht ons een langdurige economische recessie en een schuldenberg waar je zelfs vanop de hoogste bol van het Atomium niet overheen kunt kijken. Hoe erg schat u het, als doctor in de economie, in?

Crombez: “Een dip van twee, drie jaar is realistisch. Daarom moeten we nu zo veel mogelijk gezonde bedrijven en kmo’s redden. Anders krijg je een dominospel en vallen we almaar dieper. Dan zullen bedrijfsleiders hun investeringen en aanwervingen uitstellen, en zullen consumenten hun vinger op de knip houden.”

Minister van Binnenlandse Zaken Pieter De Crem (CD&V) denkt dat iedereen staat te popelen om zijn geld te laten rollen.

Crombez: “Dan onderschat hij de realiteit van bedrijven die zware schade hebben geleden, of van tweeverdieners die nu samen tijdelijk werkloos thuiszitten, met 70 procent van hun normale inkomen. Dan ga je niet naar Hof van Cleve, hè? En dan stel je die nieuwe tuinmeubels misschien ook een jaar uit.”

Het regent voorstellen om de zorgverleners een extra premie te geven.

Crombez: “Een premie is niet genoeg. We moeten deze crisis gebruiken om onze maatschappij te hertekenen. Dat begint bij het beter betalen van mensen in essentiële beroepen. Een minimumuurloon van 14 euro voor de laagste verdieners is toch het minste? En ik weet wat je nu gaat vragen.”

Wie gaat dat betalen?

Crombez: “Voilà!”

Bart De Wever zei: ‘Wie de mensen nú nog cadeaus belooft, is een politieke charlatan.’

Crombez: “Dat zijn geen cadeaus, die mensen verdíénen dat. In 2008 hebben we onze banken gered en steeg onze staatsschuld met een kwart. Intussen liepen de bankiers schaamteloos buiten met afscheidspremies van miljoenen euro’s in hun aktetas. Nu zijn de mensen in de zorg óns aan het redden en zouden we tegen hen moeten zeggen dat er geen geld is voor een deftig loon? Niet met mij. Ook het warenhuispersoneel, de onthaalmoeders en sociaal werkers hebben recht op een beter loon. Ook zij zijn onmisbaar. Haast iedereen is het daarover eens. Laat ons die principes dus maar snel in een meerjarenbegroting vastleggen, want te veel politici zullen straks, als het applaus voor de zorgverleners is verstomd, weer rap willen vergeten hoe belangrijk ze waren.

“Solidariteit kost geld, maar levert op lange termijn veel meer op. Wij geven ruim 8 procent van onze economie uit aan gezondheidszorg, maar 80 procent van de ziekterisico’s is hier wel verzekerd. In Amerika is amper 10 procent van de risico’s verzekerd en geven ze dubbel zoveel belastinggeld uit aan hun gezondheidszorg. Dat komt omdat wij ons gezondheidssysteem publiek houden en stevig reguleren. Zo vermijden we dat we elke week baby Pia’s hebben.”

In ons systeem is er wel gevaar voor overconsumptie. Valt daar de komende jaren nog wat aan te doen? Of gaat de sp.a elke vorm van besparingen in de gezondheidszorg afblokken?

Crombez: “Socialisten moeten elke vorm van misbruik, fraude of overconsumptie in ons sociaal en fiscaal systeem het hardst bevechten, omdat dat systeem ons het dierbaarst is. Ik heb een getuigenis over iemand die nog drie dagen te leven had en bij wie ze nog een heupprothese gestoken hebben. Die man moest blijkbaar nog geld opbrengen voor het ziekenhuis. Zulke dingen moeten eruit, de controle moet scherper. Maar dan ook voor de contracten met de farmasector. Maggie De Block wilde besparen door minder verplegers per aantal bedden te voorzien, maar intussen liet ze het geneesmiddelenbudget ontsporen met 700 miljoen euro. Ze sloot geheime deals met de farmabedrijven zodat die hogere prijzen mochten vragen. Wij wilden die deals openbaar maken. Ons wetsvoorstel lag klaar, vlak nadat we de regering-Wilmès volmachten hadden gegeven: de liberalen hebben dat van de agenda gehaald. Dat had nochtans veel geld kunnen opbrengen.

“Herinner u de verontwaardiging toen de linkse partijen vorig jaar een noodbudget van 400 miljoen euro toevoegden aan de begroting, om de grootste tekorten in de zorg te lenigen. ‘Onverantwoord!’ schreeuwden CD&V, de N-VA en de liberalen. Maar de extra verlaging van de vennootschapsbelasting voerden ze op 1 januari nog gewoon in. Die kost ons 2 miljard euro. Wie zijn dan de charlatans?”

Moet die vennootschapsbelasting straks weer omhoog?

Crombez: “We gaan een hoop dingen moeten rechttrekken. Straks zakken de inkomsten uit de vennootschapsbelasting ineen, omdat de economie achteruitboert. Na de bankencrisis was dat ook zo. En nadien was er te veel misbruik en ontduiking. Daarom heb ik als staatssecretaris voor Fraudebestrijding de grijze zones aangepakt. Ik ben dat in zeer vijandige middens moeten gaan uitleggen, maar het jaar nadien kregen we 2 miljard euro extra binnen. Kom mij dus niet zeggen dat het onmogelijk is om de solidariteit te herstellen. Die zal straks ook moeten komen van de superrijken.”

Hola! U denkt dat het coronavirus ervoor zal zorgen dat de rechterzijde haar hardnekkige verzet tegen een eerlijke bijdrage van de grote vermogens plots zal staken?

Crombez: “Voor de coronacrisis was 85 procent van de bevolking daar al vragende partij voor. Straks wordt dat onvermijdelijk.

“Na de bankencrisis hebben we al een stuk van de weg afgelegd met de automatische en internationale uitwisseling van bankgegevens. Sindsdien zijn overheden perfect in staat om de kapitaal- en dividendbriefjes op te vragen bij de banken, maar we doen het niet! Die laatste stap moeten we nu zetten. De liberalen zullen wel weer schermen met de privacy, maar dat is een drogreden. De loonbrieven van werkenden gaan ook automatisch naar de overheid, waarom kan dat dan niet met de inkomsten uit vermogen? Stop toch met die twee maten en twee gewichten. Vorig jaar is er 172 miljard euro van Belgen naar belastingparadijzen gestroomd. De excuses zijn op. De superrijken moeten straks een inspanning leveren. Tenzij de liberalen liever de belastingen op arbeid weer willen verhogen? Voor alle duidelijkheid: dat willen wij níét. Onze verkiezingsbelofte geldt nog altijd: de eerste 1.000 euro die mensen maandelijks verdienen, moet belastingvrij zijn.”

De belofte die na de verkiezingen het breedst werd gedragen was het minimumpensioen van 1.500 euro. Kan dat straks ook nog?

Crombez: “Dat moet! Te veel mensen krijgen na een volledige carrière een te laag pensioen. De coronacrisis heeft daar niets aan veranderd. Als je die verhoging wilt financieren, moet je de hoogste pensioenen afromen. Waarom moeten rechters, politici, topambtenaren en F16-piloten die in hun carrières al een flinke appel voor de dorst hebben opzijgezet, ook na hun pensionering nog 2.000 of 3.000 euro per maand meer krijgen dan een metser die 45 jaar heeft gewerkt? Er mag een verschil zijn, maar niet zo’n groot.”

Nu we toch de hete politieke patatten aan het vastpakken zijn: wat met de afbouw van de bedrijfswagens?

Crombez: “Die klip is genomen: we gaan dat systeem uitfaseren. Zelfs de werkgevers zeggen dat het onhoudbaar is. Je kunt dat nog behouden voor mensen die echt een wagen nodig hebben voor hun job, maar de salariswagens zijn passé. De loonlasten zijn de voorbije jaren met 9,3 miljard euro verlaagd: bedrijven die hun mensen opslag willen geven, moeten dat straks in cash doen, niet meer in auto's.

“Na de crisis moeten we de dingen rechtzetten. Onze bedrijven verliezen 10 miljard euro per jaar door de files, en we betalen 7 miljard euro aan de gevolgen van slechte lucht. Laat werkgevers en werknemers dat probleem samen maar eens oplossen. De beloning is 17 miljard euro die we kunnen uitgeven aan nuttiger dingen dan files en luchtvervuiling.”

U reageerde ziedend toen BNP Paribas bekendmaakte dat het toch nog 1,9 miljard euro aan dividenden wilde uitkeren. ‘Wereldwijde systeemcrisis kan nu al rekenen op een middelvinger van de grootste banken. Ik stel voor dat we banken die dividenden uitkeren, de rug toekeren.’

Crombez: “Je zou toch voor minder? We hadden net de bankendeal van 50 miljard euro gestemd die onze economie overeind moet houden. De afspraak is dat de banken de eerste 3 procent verlies zelf zullen pakken. Loopt de rekening verder op, dan past de staat bij. Als een bank, nog vóór die regeling ingaat, bijna 2 miljard euro uit haar reserves plukt om uit te delen aan haar Franse aandeelhouders, dan ondergraaft ze die hele constructie. Zo stijgt het risico dat de belastingbetaler moet bijpassen.

“Er zitten veel verstandige mensen in de bestuursraad van die bank, en toch beseften ze niet dat zo’n dividend uitkeren nu absolute waanzin is. Ik vind dat wraakroepend.”

Na het protest trok BNP Paribas zijn staart in. Maar wat bedoelde u met ‘die bank de rug toekeren’?

Crombez: “Ik zeg al jaren dat België zijn aandeel in BNP Paribas moet verkopen aan de Fransen. Zij zien ons als een wingewest. Roep de Belgen daarna maar op om hun centen te verplaatsen naar Belgische en meer ethische banken.”

‘We zijn te laks geweest en hebben te lang gedacht dat het allemaal niet zo’n vaart zou lopen’Beeld Geert Van de Velde

Kan die bank dan niet in de problemen komen?

Crombez: “Dat is dan spijtig. Er is een grens aan crapuleus kapitalisme. Denk je dat de Belgische gezinnen en ondernemers een fijn gesprek kregen, toen ze de voorbije dagen naar BNP Paribas belden om hun schuldaflossing tijdelijk te stoppen? Vergeet het.”

CONNER HAZARD

De regering-Wilmès bestrijdt de coronacrisis met volmachten, maar de kritische geluiden daarover klinken elke dag luider.

Crombez: “Zodra de gezondheidscrisis onder controle is, is het gedaan met die volmachten. Liefst al in juni.”

Gaan we dan terug naar start, zoals De Crem zegt? Of wordt de regering uitgebreid met socialisten en groenen?

Crombez: “In de elf maanden sinds de verkiezingen zijn er twee echte pogingen geweest om een regering te maken: paars-groen onder Paul Magnette, en de regering van nationale eenheid die er uiteindelijk niet kwam door het gebrek aan staatsmanschap van sommigen.”

Noem gerust namen.

Crombez: “Bouchez die geen ministers wilde afstaan, Magnette die het akkoord in de tv-studio’s torpedeerde omdat hij het intern niet meer kon houden, koninklijk opdrachthouder Patrick Dewael (Open Vld, red.) die zijn eigen agenda had...

“Als we straks terug naar start gaan, hoop ik dat iedereen tot inkeer is gekomen. Ik zie nu al op tegen de herneming van de vraag: paars-geel of paars-groen? Who cares?! Het gaat om het project van de regering. Wij hebben vanaf dag één ingezet op drie punten: de herfinanciering van de gezondheidszorg, de herfinanciering van de sociale zekerheid en het herstel van de productiviteit. Zit dat er niet in, dan doen we niet mee. Enkele leidende politici zouden dat project nu in alle stilte al moeten uittekenen. Zet een aantal economen samen, laat hen een strategisch plan maken voor de komende vijftien jaar, beoordeel dat, en voer het uit. Makkelijk wordt het niet, maar we moeten erdoor, tot 2024.”

Wat vindt u van uw opvolger?

Crombez: “Conner doet het erg goed. De buitenwereld heeft hem onderschat. Veel nieuwkomers beloven om op een andere manier aan politiek te doen, maar hij maakt dat ook waar. Na die mislukte gesprekken over een regering van nationale eenheid heeft hij eerlijk verteld wat er is gebeurd. Hij spaarde ook Magnette niet. Mensen appreciëren dat. Intern koppelt hij dat aan inspraak. Hij wordt enorm gesteund.”

Waar zijn de baronnen nu die vier jaar lang op uw kap zaten?

Crombez: “Tja. Ik vergelijk dat met een economische cyclus: je hebt eerst een shock nodig die veel drama en emotie veroorzaakt, daarna gaat het stof liggen en kun je beginnen. In één van mijn eerste interviews als voorzitter heb ik gezegd: ‘Als partijen alleen maar zéggen dat het anders moet, maar het niet doen, zal hun bestaansreden verdwijnen.’ Dat besef is er nu. Ik hoor dat velen voor het eerst sinds lang weer overwegen om voor de socialisten te stemmen. Daarvoor heb ik vier jaar lang al die shit gepakt (glimlacht).”

Steekt het niet dat die frisse wind u niet was gegund?

Crombez: “Nee, ik ben oprecht blij dat het goed gaat. In 2014 hebben twee partijgenoten me gewaarschuwd: ‘Iedereen gaat aan je mouw trekken, maar ga er niet op in, want je zult zulke ingrijpende veranderingen moeten doen dat je klappen gaat krijgen.’ Daarom heb ik lang getwijfeld om me kandidaat te stellen. Ik wist niet of ik wel de geschikte figuur was om de boel dooreen te schudden.

“Het was echt een zotte periode. Zonder de PS-schandalen was onze heropleving misschien al vroeger begonnen. Midden 2016 waren wij de tweede partij in de peilingen. Daarna volgde een halfjaar miserie, van Publifin tot Samusocial, en halveerden we in de peilingen. Dankzij een goede campagne zijn we nog wat hersteld, maar niet in die mate dat ik overwoog om voort te doen.”

Hoe ging u om met de aanvallen van partijgenoten Hans Bonte, Renaat Landuyt en vooral Louis Tobback?

Crombez: “Een paar keer ben ik inwendig echt kwaad geworden, omdat sommigen het zelfs tijdens verkiezingscampagnes niet konden laten. Hoe kun je jezelf een partijsoldaat noemen als je de partij zo blijft beschadigen omwille van je persoonlijke gevoelens? Ik heb het opgenomen tegen je zoon, en ik heb gewonnen. Get over it.

Hebt u ergens spijt van?

Crombez: “Echt spijt? Van niks. Nu ik wat meer tijd heb, denk ik wel na over zaken die ik misschien anders had kunnen aanpakken. Zoals de samenwerking met Groen in Antwerpen. Ik had harder moeten doorduwen tegen de afdeling.”

U bedoelt dat u toenmalig lokaal voorzitter Tom Meeuws had moeten dwingen om een stap opzij te zetten, ook al bleef de Antwerpse sp.a hem steunen?

Crombez: “Dat verbond met Groen was te belangrijk. Als het had standgehouden, zag het politieke landschap er nu misschien anders uit. Gelukkig is dat nog goed uitgedraaid voor ons. We hebben nieuwe mensen in Antwerpen en maken het verschil in het bestuur.”

In voetbaltermen: welk type speler bent u? En welk type is Rousseau?

Crombez: “Conner is geen voetballer, maar als politicus is hij een begenadigde flankspeler die met een geweldige dribbel iemand kan laten scoren. Een efficiënte linksbuiten, type Eden Hazard. En ik ben altijd een potige verdediger geweest: zo’n kerel die 90 minuten loopt, tackelt, wroet en de scheidsrechter ambeteert. Om die reden kwam mijn vader in mijn jeugd bij SK Eernegem zelfs een tijdje niet meer kijken. Je zou kunnen zeggen dat ik die rol de voorbije vier jaar ook vervuld heb in de partij (lacht).”

Als de sp.a straks in de regering stapt, zal het een sociaal departement eisen. Maggie De Block wordt straks bijna zeker vervangen. Wordt u de volgende minister van Volksgezondheid?

Crombez: “Mijn eerlijke antwoord daarop is dat die vraag me niet interesseert.”

Bent u niet meer beschikbaar voor een ministerpost?

Crombez: “Niet echt. Ik zou daar eerst serieus over moeten nadenken.”

U geniet van het rustigere leven?

Crombez: “Goh, ik heb nog altijd tijd te kort, hoor. Maar ik word veel minder gebeld op alle denkbare momenten. Als voorzitter of minister krijg je ook om de paar dagen een crisis op je bord. Dat mis ik niet. Maar ik kan niet stilzitten. Ik geef meer les dan de voorbije jaren. Ook als parlementslid ben ik nog heel actief.”

U diende enkele wetsvoorstellen in samen met Valerie Van Peel van de N-VA. De relaties met de N-VA lijken steeds beter te worden. Conner Rousseau kreeg ook al bloemetjes toegeworpen van De Wever.

Crombez: “Hij kreeg die ook van andere partijen, maar dat wordt minder in de verf gezet.

“Valerie is op mij toegestapt, omdat ik bezig was met de afschaffing van de verjaring van kindermisbruik. Ze wilde daar mee haar schouders onder zetten. Ook andere parlementsleden, zoals Goedele Liekens (federaal parlementslid voor Open Vld, red.), hebben dat nadien gedaan. Met onze wet had Roger Vangheluwe nog vervolgd kunnen worden. Daarna heb ik met Valerie ook gewerkt aan een wet die rechters toelaat om verslaafde zwangere vrouwen onder toezicht te plaatsen en zelfs verplicht te laten afkicken. Zo hopen we dat er minder drugsbaby's worden geboren.

“Dat het klikt tussen ons is niet zo gek. Toen we in 2009 samen met de N-VA in de Vlaamse regering zaten, konden we met hen het makkelijkst praten over welzijn. Na 2010 is die partij neoliberaler geworden, maar de mensen van die sociale flank zitten daar nog. En als er straks, als bij wonder, toch nog een regering PS-N-VA zou komen, zullen die uit hun kot mogen komen (lacht).”

© Humo