Het is een van de grote vragen tijdens deze epidemie: hoe besmettelijk zijn patiënten als ze nog geen symptomen ver­tonen? Hoe groot is het risico dat uitgaat van personen die ogenschijnlijk gezond zijn? Onderzoek uit Hongkong, dat virloog Steven Van Gucht heeft aangehaald tijdens de dagelijkse persconferentie dinsdag, geeft nu een onderbouwd antwoord – en het is niet geruststellend. Personen die besmet zijn met het sars-CoV-2-virus, kunnen al twee tot drie dagen voor ze de eerste symptomen krijgen, anderen besmetten.

Patiënten zijn zelfs het meest besmettelijk net vóór de symptomen beginnen. Bijgevolg zal een behoorlijk deel van de besmettingen te wijten zijn aan personen die niet beseffen dat ze het virus dragen en verspreiden. We moeten dus het idee bijstellen dat pa­tiënten met symptomen zoals de hoest het virus gemakkelijker verspreiden dan wie nog niets voelt.

De studie waarvan sprake komt uit de stal van Gabriel Leung, professor epidemiologie aan de Universiteit van Hongkong. Leung is een autoriteit in het onderzoek naar uitbraken van nieuwe virussen, waaronder de sarsepidemie in 2002-2003 en de huidige pandemie met het nieuwe coronavirus.

Voor hun onderzoek over de besmettelijkheid van sars-CoV-2 hebben de vorsers uit Hongkong de ziekte bij 77 Chinese ‘patiëntenkoppels’ geanalyseerd. Het ging telkens om twee patiënten met symptomen waarbij onomstotelijk vaststaat dat de eerste patiënt de tweede heeft besmet.

Social distancing

Gemiddeld kreeg de tweede patiënt de symptomen 5,8 dagen later dan de patiënt van wie hij of zij het virus had gekregen. Uit een statistische analyse die de incubatietijd mee in rekening brengt, blijkt dat bij de patiënten de besmettelijkheid twee tot drie dagen voor de eerste symptomen begint en op 0,6 dagen voor de symptomen piekt.

Rond 44 procent van de besmettingen in de studie zou ‘pre-symptomatisch’ hebben plaatsgevonden, schrijven de onderzoekers. Maar dat cijfer moet voorzichtig worden geïnterpreteerd, want het hangt af van het gedrag van patiënten en dus van plaatselijke maatregelen. In deze studiegroep speelt wellicht mee dat personen met symptomen in isolatie werden geplaatst en zo verdere besmetting na het begin van de symptomen werd voorkomen.

Pierre Van Damme, professor epidemiologie aan de UAntwerpen, zag eind maart (zie voetnoot onderaan artikel) in deze studieresultaten bijkomend bewijs voor doorgedreven social distancing bij mensen zonder symptomen en voor isolatie van patiënten met symptomen. ‘Terugkeerders uit landen zoals Spanje zouden zich een tijd moeten afzonderen, ook als ze geen klachten hebben.’

Voetnoot: dit artikel werd oorspronkelijk gepubliceerd op 26 maart, toen De Standaard al de hand kon leggen op het onderzoek.

De zorgsector staat door de coronacrisis onder zware druk. Ook in het regionaal ziekenhuis van Tienen staat alles in het teken van covid-19. De normale ingrepen zijn nu al weken geannuleerd, daardoor staan de ziekenhuizen niet alleen voor een medische en logistieke uitdaging maar ook voor een financiële.

Updates coronacrisis : liveblog - cijfers - inzicht - vragen - tips