Door het coronavirus zijn de lessen in de scholen grotendeels opgeschort sinds vrijdag 13 maart. Na de paasvakantie zijn scholen wel gestart met ‘preteaching’ of aanlooplessen, maar fysieke lessen op school zijn er voorlopig niet. Nu er volop gesproken wordt over de heropstart van de economie, was het ook de vraag wanneer de lessen op school opnieuw zouden hervatten. In aanloop naar de Nationale Veiligheidsraad van vrijdag legt Vlaanderen nu zijn voorstellen en plannen op tafel.

15 mei

Zo adviseert het Vlaamse onderwijsveld om de lessen in het basis- en secundair onderwijs gedeeltelijk en gefaseerd te hervatten vanaf 15 mei voor enkele prioritaire groepen van leerlingen. Concreet is het voorstel om leerlingen van het 1ste en 2de leerjaar basisonderwijs vier dagen per week naar school te laten gaan en leerlingen van het 6de jaar twee dagen per week. Voor scholieren in het secundair onderwijs gaat het om één dag per week in het ASO, twee dagen per week in het TSO en KSO en in zowel het 6de als 7de jaar BSO.

“Op een gegeven moment moet je een keuze maken. En dan heb je altijd winnaars en verliezers, als we die term mogen gebruiken. We hebben geoordeeld om kleuters voorlopig niet terug naar school te sturen, wel kinderen van het eerste en tweede leerjaar omdat daar de basis wordt gelegd voor rekenen bijvoorbeeld. Het zesde leerjaar is dan weer een overgangsjaar naar het middelbaar onderwijs”, zegt minister Weyts.

“Hetzelfde met het zesde jaar van hun humaniora dat een overgangsjaar is naar het beroepsleven of naar het hogere onderwijs. Maar nog eens, je moet keuzes maken”, aldus de minister.

Scholen kunnen enkel heropstarten als dat op een veilige manier kan. De regels rond social distancing blijven met andere woorden gelden. Zo zullen leerlingen in een vast klaslokaal les krijgen en wordt het aantal leerlingen beperkt tot maximaal een tiental per klas. Na 1 week komt er een evaluatie met het oog op eventuele uitbreiding naar andere leerjaren. Of mondmaskers verplicht of aanbevolen worden, ligt nog niet vast. Daarvoor wordt gewacht op een bijkomend advies van de epidemiologen van de expertengroep die de exitstrategie (GEES) voorbereidt.

Proefdraaien

Dat men wil starten op een vrijdag, biedt volgens het onderwijsveld de gelegenheid een dag te ‘proefdraaien’ om dan tijdens het weekend eventueel “een en ander ander op punt te stellen”. Nadien kan men dan drie dagen testen en “eventueel nog een keer bijsturen tijdens het verlengde hemelvaartweekend”. Ter ondersteuning van de scholen zijn draaiboeken (preventie én pedagogie) opgemaakt.

De scholen zelf krijgen autonomie om zelf invulling te geven aan de vooropgestelde onderwijstijd en de lesinhoud op school.

“Dit is niet het ideale, maar wel het mogelijke”, zegt Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts. “Het is niet omdat deze beslissing vreselijk moeilijk is, dat we ze voor ons uit moeten schuiven. Ik besef ten volle dat ook hier heel veel kritiek zal zijn. Het zal én te laat én te vroeg én te veel én te weinig zijn. Maar zeker in deze tijden moeten we durven verantwoordelijkheid opnemen en dus beslissingen nemen. Ouders, leerlingen en leerkrachten hebben behoefte aan en recht op een concreet perspectief.”

In het Vlaams Parlement voegde Weyts er woensdagnamiddag nog aan toe dat hij het liefst verder had willen gaan dan de gedeeltelijke heropening. “Maar de virologen moeten we ook mee hebben. Ik kan toch niet zeggen dat we de scholen voor de helft open gaan doen als vervolgens de virologen zeggen dat het gevaarlijk is. Ik zou geen leerkrachten hebben én geen leerlingen.”

Veiligheidsraad

Het advies van minister Weyts en het onderwijsveld betekent niet dat de scholen effectief zullen openen vanaf 15 mei. Het is de Nationale Veiligheidsraad die zich er uiteindelijk over zal moeten buigen. Wellicht gebeurt dat vrijdag.

Zware opgave

Volgens de Christelijke Onderwijscentrale (COC) wordt het een zware opgave om de scholen op een veilige manier vanaf 15 mei gefaseerd te heropenen. Secretaris-generaal Koen Van Kerkhoven is wel tevreden dat risicoanalyse is goedgekeurd.

“Wij pleiten al langer voor risicoanalyses en zijn dus ook tevreden dat die finaal zijn goedgekeurd”, verklaart Van Kerkhoven. “Een school is leefgemeenschap en er moet rekening gehouden worden met de veiligheid van iedereen: leerlingen, leerkrachten, administratief personeel... Eerst leven en dan leren.” Het gaat niet alleen om hygiëne en social distancing, maar er moet ook rekening gehouden worden met de psychosociale belasting.

Als scholen geen goed veiligheidsplan kunnen voorleggen, moeten ook de juiste conclusies getrokken worden, klinkt het verder.