Een groot bloedonderzoek heeft voor het eerst aangetoond dat de overgrote meerderheid van de Belgen vatbaar blijft voor het coronavirus. Drie weken geleden had nog maar 3 procent van de bevolking antilichamen tegen het virus in het bloed.
Dat blijkt uit een studie van de epidemiologen Pierre Van Damme en Heidi Theeten (UAntwerpen), waarover De Standaard en Het Nieuwsblad donderdag berichten.
Dat cijfer maakt duidelijk dat we nog zeer ver afzitten van groepsimmuniteit, waarbij minstens de helft van de bevolking antilichamen moet hebben. ‘Bij het lossen van de lockdown moet de regering dan ook rekening houden met een bevolking die nog steeds zeer vatbaar is voor het virus’, zegt Van Damme. ”Eén vonkje kan een nieuwe bosbrand veroorzaken: een tweede piek van besmettingen, ziekenhuisopnames en overlijdens. Het zal er dus op aankomen de contacten van nieuwe gevallen zeer nauwkeurig op te sporen, zodat een klein brandje meteen geblust kan worden.’
De analyse van de UAntwerpen is gebaseerd op 3.686 bloedstalen die in heel België zijn afgenomen. In samenwerking met grote laboratoria hebben de onderzoekers in de bloedstalen gespeurd naar antilichamen tegen SARS-CoV-2. Die wijzen erop dat het immuunsysteem tegen het virus heeft gevochten.
Het Belgische cijfer past in het rijtje van wat druppelsgewijs bekendraakt in andere Europese landen. Ook daar ligt de immuniteit tussen 1 en 5 procent.
In De Ochtend op Radio 1 gaf Pierre Van Damme meer tekst en uitleg bij het onderzoek. ‘We zien dat de groepsimmuniteit heel traag groeit, misschien wat tegen onze verwachtingen.’ De epidemoloog noemt het ook een les voor de landen die bij de aanvang van de pandemie rekenden op een snel groeiende groepsimmuniteit.
Van Damme benadrukte daarom nogmaals het belang van de maatregelen die momenteel gelden. ‘Physical distancing heeft dus echt zin. Als we te dicht op elkaar zitten, dan kan het overgedragen worden, dat hebben we duidelijk gezien in de Italiaanse skigebieden.’
De maatregelen nu zijn er vooral op gericht om de verspreiding te vertragen. ‘Het virus zit nog niet zo heel ver verspreid in de bevolking. Nu proberen we om tijd te winnen.’
Wanneer we nu de maatregelen versoepelen, zal die groepsimmuniteit maar een klein beetje aangevuld worden, zo waarschuwt Van Damme. Vooral een vaccin zal helpen om die groepsimmuniteit op een kunstmatige manier op te bouwen.
‘Als er volgend jaar een vaccin is, dan kunnen we een kritische hoeveelheid mensen inenten. Dan kunnen we een cijfer van 50 à 60% groepsimmuniteit bereiken, en dan zal de epidemie uitdoven.’
Van Damme blikte ook vooruit naar de Nationale Veiligheidsraad van morgen waar meer duidelijkheid verwacht wordt over de te volgen exitstrategie.
‘Het is dus belangrijk om de maatregelen voorzichtig af te bouwen, en dat dat gekoppeld is aan een goed testbeleid een contactopsporingsbeleid. Dat zal zeer veel energie en inzet vragen. zowel logistiek als de opvolging.’
Van Damme stelt ook dat het wellicht nog een hele tijd een uitdaging zal blijven dat een groot deel van de bevolking vatbaar blijft voor het virus. ‘Maar social distancing en handen wassen zullen veel uitmaken om de ziektelast zoveel mogelijk te beperken. De vraag is nu hoe we met een aantal minimale ingrepen de samenleving kunnen organiseren.’
‘We gaan lang met dit virus moeten samenleven’, besluit Van Damme.
