Grondwettelijk Hof vernietigt regeling rond onbelast bijverdienen: “Dit stond in de sterren geschreven”

Het systeem van onbelast bijverdienen biedt de mogelijkheid aan iedereen die in hoofdberoep als zelfstandige, werknemer, ambtenaar of gepensioneerde werkt om onbelast tot 6.000 euro per jaar bij te verdienen. Het kon dan gaan om verenigingswerk, diensten aan particulieren of diensten via de deeleconomie. Het Grondwettelijk Hof heeft die regeling nu vernietigd omdat occasionele bijklussers en mensen die dezelfde activiteit uitvoeren als werknemer of zelfstandige absoluut niet gelijk behandeld worden. 

Om een voorbeeld te geven: prestaties in het nieuwe systeem leiden niet tot de opbouw van sociale rechten. Het gaat voor alle duidelijkheid niet om het stelsel van de flexi-jobs in de horeca en detailhandel.

Het onbelast bijverdienen is één van de maatregelen uit het zomerakkoord dat de regering-Michel in 2017 bereikte. Door een aanslepende politieke discussie ging de maatregel pas midden 2018 in. Open Vld was de grote pleitbezorger van het systeem.

“Van in het begin gewaarschuwd”
De linkse oppositiepartijen sp.a en Groen zijn niet verbaasd dat het Grondwettelijk Hof de wet nu vernietigd heeft. “Er was van in het begin gewaarschuwd voor discriminatie en oneerlijke concurrentie”, zegt sp.a-Kamerfractieleider Meryame Kitir. “Het hele middenveld heeft er zich toen ook tegen gekant. Iedereen waarschuwde voor de gevolgen voor de arbeidsmarkt, voor het vrijwilligerswerk, voor de zorgsector en voor de kleine zelfstandigen. Maar de regering weigerde bij te sturen. Open Vld moest en zou zijn trofee krijgen”, stelt Kitir. 

“Het systeem van onbelast bijverdienen maakt het voor werkzoekenden nog moeilijker om een job te vinden omdat deze taken voorbehouden zijn voor mensen die al een job hebben. En zij die in het systeem gedwongen worden, krijgen dan weer geen sociale bescherming voor deze taken, zegt Kitir. Voor sp.a kan het systeem van onbelast bijverdienen enkel in de sport en in de sectoren waar de sociale partners dit haalbaar en aanvaardbaar achten.

“Ongezien”
“Dat die wet er destijds door is geraakt, was ongezien”, zegt Willaert (Groen). “Eerder gaf de Raad van State en de Nationale Arbeidsraad negatief advies. Het stond dus in de sterren geschreven dat de wet ging vernietigd worden. Na ‘cash for cars’ en de effectentaks wordt er opnieuw een wet van de vorige regering naar de prullenmand verwezen. Je moet zorgen dat je op de eerste schijven minder sociale bijdragen en belastingen betaalt dan vandaag. Door dergelijke gerichte loonlastenverlaging op de lage en middeninkomens door te voeren, creëer je bovendien de meeste jobs.”

Het Neutraal Syndicaat voor Zelfstandigen (NSZ), dat mee naar het Grondwettelijk Hof was gestapt, reageert tevreden op het arrest. Voorzitter Christine Mattheeuws roept politici op om “niet in de fout te gaan en de tekst aan te passen”. “Onbelast bijverdienen blijft discriminerend en zorgt voor oneerlijke concurrentie, ook in een aangepaste versie.”

Tommelein: “Bijzonder jammer”

Kandidaat-voorzitter bij Open Vld Bart Tommelein noemt de vernietiging “bijzonder jammer”. “Wie reeds bijdraagt door zijn hoofdberoep hoeft dat volgens mij niet te doen als hij extra activiteiten heeft. Ik pleit ervoor om snel een nieuwe oplossing uit te werken”, schrijft hij op Twitter.

De vakbonden waren met verschillende beroepsorganisaties nar het Grondwettelijk Hof getrokken. Voor ACV, ABVV en ACLVB ging het immers om een “nefaste maatregel voor werknemers en voor de sociale zekerheid”, die bedreigend was voor de reguliere werkgelegenheid.

Ook werkte de regeling volgens de bonden “zwaar discriminerend” bij gebrek aan arbeidsbescherming of sociale zekerheid. “Velen van hen die werken in dit stelsel hebben nu ook geen enkele bescherming tegen inkomensverlies”, klinkt het vandaag in een gemeenschappelijke reactie.

Kortom, de bonden zijn tevreden dat het onbelast bijklussen afgevoerd is. “De regering zal zich hier niet vanaf kunnen maken met cosmetische ingrepen, want deze regelgeving zit fundamenteel fout. We vragen ook dat de regering dringend met een oplossing komt voor het probleem dat zij door haar ongrondwettig beleid heeft veroorzaakt.”