Nieuwe studie: kan moedermelk kwetsbare ouderen beschermen tegen Covid-19?

“Het is een misschien een vreemd beeld, ouderen die moedermelk drinken”, beaamt onderzoeker Britt van Keulen. “Maar áls het beschermt tegen een dodelijk virus moeten we maar over die gêne heenstappen.”

Van Keulen werkt als arts bij de Nederlandse Moedermelkbank van het Amsterdam UMC en is betrokken bij de nieuwe studie. “We weten al dat moedermelk pasgeboren kinderen beschermt tegen luchtweginfecties. Dat komt doordat er antistoffen in moedermelk zitten. Door borstvoeding te geven, geeft de moeder haar eigen antistoffen door aan haar kind.” Ze verwacht ditzelfde effect bij moeders die recent genezen zijn van het coronavirus. In hun moedermelk zouden antistoffen aanwezig zijn tegen het virus.

Ze baseert zich op informatie over een zwangere vrouw tijdens de SARS-uitbraak in 2003. “Deze vrouw raakte ernstig besmet met het SARS-virus en baarde met 38 weken een gezonde baby. In haar moedermelk bleken antistoffen tegen het SARS-virus te zitten. Als je dan weet dat het coronavirus erg op het SARS-virus lijkt -ze zijn van dezelfde familie- dan denk ik dat ook corona-antistoffen in moedermelk terechtkomen.”

De arts-onderzoeker zoekt dertig vrouwen die een bewezen Covid-19-infectie hebben doorgemaakt én borstvoeding geven. Die zoektocht kan nog lastig worden, beseft ze. “Mijn mailbox wordt overspoeld met moeders die klachten hebben gehad die sterk lijken op het coronavirus, maar we zoeken écht vrouwen die een bewezen Covid-19 infectie achter de rug hebben. Van die groep zijn er maar weinig bekend.”

Wanneer de Amsterdamse onderzoekers hebben aangetoond dat er daadwerkelijk antistoffen van het coronavirus in de moedermelk zitten, is de grote vraag of er voldoende werkzame antistoffen overblijven wanneer de moedermelk wordt gepasteuriseerd. Van Keulen: “Het verwarmen van moedermelk is noodzakelijk omdat het ziekteverwekkers doodt. Dit doen we bij de Moedermelkbank altijd met moedermelk voordat we die geven aan andere kinderen. Er zullen ongetwijfeld antistoffen verloren gaan, maar we denken – op basis van eerdere studies – dat er voldoende overblijven.”

De vervolgstudie is eigenlijk het meest interessant tijdens deze pandemie: welke kwetsbare groep is gebaat bij een shot moedermelk? Van Keulen denkt als eerste aan kwetsbare ouderen, die tijdens deze crisis het hardst worden getroffen. Maar ook aan te vroeg geboren kinderen of kinderen met aangeboren afwijkingen. “Die kinderen zijn kwetsbaar voor luchtweginfecties, en met deze melk zijn ze misschien beter beschermd.”

Alle 80-plussers in Nederland een glas moedermelk bij het ontbijt geven, is geen haalbare kaart, waarschuwt Van Keulen. “Het allerliefste zou je de melk preventief geven aan alle ouderen, dus vóórdat ze ziek worden. Maar dan heb je ongelooflijk veel melk nodig van moeders die de infectie hebben doorgemaakt. Dat zal niet lukken. Als deze methode werkt, zullen we keuzes moeten maken. Geef de melk dan bijvoorbeeld als eerste aan ouderen met lichte Covid-klachten of aan de kwetsbare bewoners op een verpleegafdeling waar net een corona-uitbraak is geconstateerd.”

Hoeveel melk er per persoon nodig zal zijn, durft Van Keulen niet te voorspellen. “We zijn nu gewend om één glas per dag te geven aan te vroeg geboren baby’s. Een volwassen lijf zal waarschijnlijk meer nodig hebben.”

Ze komt nog even terug op dat vreemde beeld van ouderen die een glas moedermelk drinken. “Waarom zouden we daar lacherig over doen? Melk uit de supermarkt komt ook van iemand anders, namelijk van een koe die met modder aan de uiers door een weiland loopt. Dat beeld hebben we ook algemeen geaccepteerd. Waarom zou melk uit een schone moederborst dan eigenlijk gek zijn?”